Slimme & Duurzame Mobiliteit, een containerbegrip ontleed

Ik ben aan de ontleding van het containerbegrip Slimme & Duurzame Mobiliteit begonnen tijdens een opdracht in het werkveld. Ik merkte dat iedereen er een andere kijk op leek te hebben. De behoefte aan een gezamenlijk frame leek groot om tot meer overeenstemming te komen. Die handschoen pakte ik op.

Door Elian Stienen, Leer-werkprogramma ‘Slimme en Groene Mobiliteit’, Provincie Overijssel 

Ik ben aan de ontleding van het containerbegrip Slimme & Duurzame Mobiliteit begonnen tijdens een opdracht in het werkveld. Ik merkte dat iedereen er een andere kijk op leek te hebben. De behoefte aan een gezamenlijk frame leek groot om tot meer overeenstemming te komen. Die handschoen pakte ik op.  

Vooraf is van belang dat mobiliteit wordt gezien als middel en niet als doel. Dan kunnen er alternatieven komen om hetzelfde te bereiken. Mobiliteit gaat over verplaatsingen, waarbij de meest impactvolle doelen werk en studie zijn. Daarnaast zijn er consumptieve doelen als winkelen, sociale motieven en recreatieve. Als samenleving krijgen we steeds meer alternatieven voor dezelfde doelen, ook digitaal. Hierdoor zijn er vele keuzemogelijkheden voor fysieke of deels digitale verplaatsingen. Beide moeten gefaciliteerd worden en zijn niet vanzelfsprekend voor ieder individu.  

Slimme mobiliteit  

Over het algemeen duidt de term ‘slimme mobiliteit’ op het gebruik van ICT-middelen in het fysieke en ook digitale verkeer. Kijken we naar de term informatie- en communicatietechnologie, dan bestaat ‘informatie’ uit data waar betekenis aan is gegeven en die dus praktisch nut of relevante nieuwswaarde hebben. Communicatie is het proces van informatie-uitwisseling; tussen mensen, modaliteiten en infra, zowel onderling en met elkaar. ICT biedt zo tal van mogelijkheden om mobiliteit te verslimmen én geeft met name de mogelijkheid om ons digitaal te verplaatsen. Daarmee is het gebruik van ICT-oplossingen een basale vorm van slimme mobiliteit én een heel duurzame.  

Duurzame mobiliteit 

Komen we bij het begrip ‘duurzaamheid’. Jarenlang stond dat voor MVO: maatschappelijk verantwoord ondernemen, waarin een balans moest zijn tussen ‘People’ (mensen binnen en buiten de onderneming), ‘Planet’ (de gevolgen voor het (leef)milieu) en ‘Profit’ (de economische effecten). In het mobiliteitswerkveld was ‘profit’ jarenlang leidend, vaak ten koste van ‘people’ en ‘planet’. Denk aan de filekosten, maar ook aan de telefoons en laptops, die je vaak moet vernieuwen voor dezelfde prestatie of voor toegang tot de nieuwste technologieën.

Duurzame mobiliteit concentreert zich op het welzijn van de mens én op het welzijn van de natuur en het klimaat. Peopleproof kreeg al minder aandacht dan profitproof, maar nog altijd aanzienlijk meer dan planetproof. Inmiddels is duidelijk dat er in de mobiliteit meer balans mag komen tussen people-, planet- en profitproof. In plannen wordt dit vaak vertaald naar een aantal effecten op bijvoorbeeld betere luchtkwaliteit, biodiversiteit, maar ook veiligheid en toegankelijkheid voor iedereen. 

Beweging richting slim en duurzaam  

Er zijn tal van producten, diensten en (organisatie-)maatregelen waarmee publieke en private actoren een beweging richting slimmere en duurzamere mobiliteit kunnen creëren en gelukkig ook steeds meer creëren. Het mag duidelijk zijn dat daarmee nu tal van mogelijkheden liggen voor people- en planetproof, ook in mobiliteit.  

U kunt het onderzoeksrapport hier lezen.