Kennis van CROW-KpVV over Slimme duurzame verstedelijking

Door klimaatverandering, verstedelijking, economische groei en demografische ontwikkelingen staat de kwaliteit van onze steden onder druk. CROW-KpVV brengt diverse publicaties uit die kunnen bijdragen aan het toekomstbestendig maken van het mobiliteitssysteem in relatie tot ruimtelijke ontwikkelingen.

Het mobiliteitssysteem zal zich meer toekomstbestendig moeten gaan verhouden tot onze leefomgeving. Voor een duurzame gebiedsgerichte benadering is kennis van zaken en maatwerk van belang. Duurzame gebiedsontwikkeling draagt bij aan een stad die in alle opzichten een goede en aangename plek is om te leven, te werken en te recreëren, zonder negatieve effecten op de omgeving. Lees hierover in de Handreiking mobiliteit en duurzame gebiedsontwikkeling[*].

Integrale aanpak

Voor een mobiliteitssysteem dat zich in goede harmonie verhoudt tot onze leefomgeving is een integrale aanpak nodig, een cross-sectorale samenwerking van partijen over verschillende beleidsdomeinen. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Niemand zal op voorhand tegen duurzame gebiedsontwikkeling zijn, maar de grote vraag is: hoe breng je het in praktijk met voldoende kennis, maatwerk en draagvlak?

Acht stappen

Op de onlangs vernieuwde website van CROW is een van de onderwerpen Slimme duurzame verstedelijking[*]. Hoe je daarmee aan de slag gaat, wordt uitgelegd in zes processtappen en twee randvoorwaardelijke stappen. Bij elke stap is er ‘inspiratie’ en ‘publicaties en hulpmiddelen’. 

1. Strategie en beleid
Formuleer in de eerste processtap de strategie voor een gebiedsontwikkeling, samen met alle belanghebbenden en op basis van een heldere visie. Welke stad wil je zijn?

2. Programmeren
Maak de beoogde voorzieningen duidelijk, het schaalniveau, het oplevermoment, de ontwikkelkosten, het aanbod van modaliteiten en de beoogde locaties.

3. Ontwerp en inrichting
Werk het initiatief uit in een ontwerp. Daarbij zijn overheden meestal de opdrachtgever en stedenbouwkundigen, architecten en ontwerpers de opdrachtnemers.

4. Bouwen en onderhouden
Pak de realisatie van het ontwerp integraal aan. Betrek de beheerders bij de planning en voorbereiding, inspecteer regelmatig en ga uit van duurzaam meerjarig onderhoud.

5. Monitoren en analyseren
Monitor het proces aan de hand van klachten, storingen en uitgevoerde inspecties in de openbare ruimte. Niet alleen de maatregelen, analyseer ook de doorlopen procesonderdelen.

6. Evalueren en bijsturen
Gebruik in deze laatste processtap alle verzamelde informatie om de genomen maatregelen en het beleid te evalueren. Dit kan leiden tot het bijsturen van het beleid. Het proces begint dan opnieuw.

7. Data en informatie
Structureer de toevoer van data en informatie in de beheerorganisatie. Kies welke informatie nodig is voor welk proces, zodat je weet welke data de beheerorganisatie moet verzamelen en beheren.

8. Mens en organisatie 
Geef structuur en duiding aan de mensen binnen de organisatie. Mensen hebben hun eigen wensen en behoeften. Een organisatie staat of valt met de mensen die er werken.

Autoluw ontwerpen

Om gezonde, inclusieve en goed verbonden steden te realiseren is het nodig gebiedsontwikkelingen autoluw te ontwerpen. Zeker als er sprake is van stedelijke verdichting. De ontwerpmethodiek STOMP[*] stelt in het ontwerpproces niet de auto, maar de mens centraal. STOMP is een afkorting voor Stappen, Trappen, OV, MaaS en de Privéauto. Dat is de volgorde waarin de openbare ruimte idealiter wordt ontworpen. Daarbij horen logistiek[*], goedgekozen mobiliteitshubs[*], aandacht voor een toegankelijke openbare ruimte zonder barrières[*], verlichting[*] en diverse aspecten van brede welvaart[*].