EVA: oplaadpunten slimmer verdelen over de stad

‘EVA’ staat voor ‘Electrical Vehicle Charging Infrastructure for the Amsterdam Metropolitan Area’. Het project ging over het combineren van de energietransitie en de transitie naar elektrische mobiliteit in de bestaande gebouwde omgeving. Onderzoeker Bardia Mashhoodi (Wageningen University) vertelt over de resultaten van een deelstudie die draaide om een multischaalmodel voor laadinfrastructuur.

Verkeerskunde 2/2023: Klimaat

Dit artikel komt uit Verkeerskunde 2/2023, met het dossier 'klimaat' onder leiding van gasthoofdredacteur Hannah van Amelsfort, de visie van minister van Natuur en Stikstof Christianne van der Wal, blogs, uit de journals, en meer. 
Meer lezen? Kijk hier!
Verkeerskunde 2/2023 verschijnt 5 mei 2023. Heeft u al een abonnement?

Mashhoodi is universitair docent Digitale Landschappen en werkte samen met collega Pablo Muñoz Unceta. “Het aantal elektrische voertuigen groeit snel. Daarvoor zijn meer oplaadpunten nodig. Maar de ontwikkeling van laadinfrastructuur wordt geremd door de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnet. De toewijzing van nieuwe oplaadpunten in gebieden met een hoge autodichtheid en een overbelast energienet is daardoor lastig. Doel van ons onderzoek was om de laadinfrastructuur zo te kunnen integreren met het elektriciteitsnet dat de energieleveringszekerheid geborgd is tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Hiertoe hebben we verschillende data gecombineerd, waaronder die rond de netbelasting op lokale schaalniveaus. Zo worden meer realistische optimale oplossingen mogelijk.”

Verbetering van de efficiëntie

De onderzoekers hebben een multischaalmodel ontwikkeld. “Daarmee wilden we tegemoet komen aan de elektriciteitsvraag van bewoners tijdens de nacht én die van bewoners en bezoekers overdag onder twee verschillende scenario's: maximaal 40 procent of 80 procent toename van de belasting van het elektriciteitsnet.” Dit alles speelde zich af in de Metropoolregio Amsterdam, waarbij onder meer werd gekeken naar regionale verkeersstromen, de lokale elektriciteitsvraag en de parkeermogelijkheden. De studie toonde aan de gebruiksefficiëntie aanzienlijk kan verbeteren: in beide scenario's kan meer dan 53 procent van de voertuigen worden opgeladen op hun dagelijkse bestemming. In het 40 procent-scenario wordt de extra elektriciteitsbelasting homogeen verdeeld over de steden en dorpen rond het centrum van de Metropoolregio Amsterdam. In een 80 procent-scenario is de belasting van het net geconcentreerd in enkele gebieden. De kenmerken van die gebieden zijn dat ze bereikbaar zijn voor substantiële aantallen elektrische voertuigen op regionale schaal, een relatief laag jaarverbruik hebben en een redelijk hoog aantal geregistreerde voertuigen hebben die ‘s nachts worden opgeladen.

Twee ruimtelijke strategieën

Mashhoodi: “Er zijn twee ruimtelijke strategieën denkbaar. De eerste is om een grote elektriciteitsvraag te concentreren in gebieden waar de huidige elektriciteitsvraag laag is. Dan moet er wel rekening worden gehouden met groei van het elektriciteitsnet. De tweede strategie is dat er een limiet gesteld wordt aan de maximale toename van de elektriciteitsvraag, wanneer de extra belasting over verschillende gebieden wordt verdeeld. Ook dan is een verhoging van de capaciteit van het elektriciteitsnet nodig. Maar het is hierbij wel mogelijk om de huidige capaciteit te benutten door vraagresponsstrategieën aan te passen met bijvoorbeeld dynamische prijsstellingen. Een ‘direct controle’-mechanisme geeft bovendien de bevoegdheid om de toegang tot een laadpaal te beperken, voertuigen los te koppelen of een boete op te leggen wanneer er bij het laden een bepaald bedrag wordt overschreden.”

Flankerende maatregelen

Verder bevelen de onderzoekers aan dat er voor het beheer van de laadinfrastructuur een regionaal besluitvormingsorgaan wordt opgericht. Hierin zouden verschillende stakeholders vertegenwoordigd moeten zijn, waaronder gemeenten, energiebedrijven en netbeheerders. Mogelijk kan er een link worden gelegd met de dertig energieregio’s die momenteel werken aan hun regionale energiestrategieën. En om te voorkomen dat mensen bang worden voor een lege accu tijdens het zoeken naar een oplaadplek in andere gebieden dan de woonbuurt, zou er bijvoorbeeld een app moeten worden ontwikkeld, die hen informeert over hun laadopties.

Over VerDuS

Onder de vlag van het kennisinitiatief VerDuS (Verbinden van Duurzame Steden van NWO inclusief Regieorgaan SIA, het Rijk en Platform31) werken consortia van onderzoekers en praktijkpartijen samen aan vraagstukken rond onder meer duurzame bereikbaarheid van stedelijke regio’s. EVA was een kortlopend Pop Up-project in het kader van het VerDuS-programma Smart Urban Regions of the Future (SURF).