In de eerste week van oktober belandden 1.291 mensen op de spoedeisende hulp (SEH) door een fietsongeval. 96 slachtoffers zaten op een fatbike als bestuurder of passagier. Overige e-bikes en andere fietsen waren verantwoordelijk voor respectievelijk 480 en 715 SEH-bezoeken. Daarnaast vond twee derde van de fatbike-ongevallen plaats in een Randstedelijke provincie. Dit blijkt uit de resultaten van de meetweek fietsongevallen, waarvoor alle 82 Nederlandse SEH’s het aantal fietsongevallen registreerden. Bij de aanname dat deze week een gemiddelde week was, is de grove schatting dat er jaarlijks 5000 fatbikers op de SEH worden behandeld.
Meetweek fietsongevallen SEH: bijna honderd ongelukken met een fatbike
Foto: Shutterstock
Twee op de drie SEH-bezoeken door ongevallen met een fatbike vond plaats bij een ziekenhuis in één van de drie Randstedelijke provincies, Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. In verhouding tot e-bikes en andere fietsen vond met name in Noord-Holland een relatief groot aantal fatbike-ongevallen plaats (44 procent), ook na correctie voor verschillen in bevolkingsaantallen per provincie. In de niet-Randstedelijke provincies waren aanzienlijk meer ongevallen met e-bikes dan met fatbikes.
“De meetweek geeft een beter beeld van de daadwerkelijke omvang van het aantal SEH-bezoeken na ongevallen met zowel fatbikes als e-bikes dan we tot nu toe voor met name fatbikes konden opmaken op basis van onze eigen data uit het Letsel Informatie Systeem”, vertelt Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL. “Zo laten de resultaten van de meetweek zien dat de fatbike-problematiek groter is dan verwacht en zich niet representatief verdeelt over het hele land. De uitkomsten onderstrepen de noodzaak voor maatregelen om deze negatieve trend te keren.”
Helft ongevalsslachtoffers met fatbike is onder de 16 jaar
Het aantal jonge fatbikers dat op de SEH belandde was fors: in bijna de helft van de fatbike-ongevallen was het slachtoffer tussen de 12 en 15 jaar. Hoewel dit bij e-bikes om iets minder dan één op de tien gevallen gaat, lag het totale aantal e-bike ongevallen fors hoger. Het aantal jongeren tussen de 12 en 15 dat na een ongeval met een e-bike op de SEH belandt is daarmee gelijk aan de fatbike. Bij elkaar opgeteld zijn er met 86 SEH-bezoeken onder 12 tot en met 15-jarigen, zelfs meer ongevallen voor elektrische fietsen dan de 77 ongevallen die bij deze groep geturfd werden voor fietsen zonder trapondersteuning.
“We zien wederom bevestigd dat er veel jonge fatbikers en e-bikers op de spoedeisende hulp belandden. Dat men amper een helm draagt helpt ook niet mee”, aldus Jochem Hoogendoorn, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie. “Nieuw is dat het totale aantal ongevallen met elektrische fietsen onder de 16 jaar zelfs dat van de ongevallen met andere fietsen overtreft”, vult David Baden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Spoedeisende Hulp Artsen, aan. Marcel Aries, voorzitter van Artsen voor Veilig Fietsen, hoopt dat de cijfers aanleiding geven om de leeftijdsgrens voor al het fietsverkeer met trapondersteuning toch gelijk te trekken met die voor brom- en snorfietsen. “Elk slachtoffer is er één te veel. Zeker als het gaat om kinderen.”
Omstreden e-bikefabrikant lanceert een kinderversie van de fatbike
Maandag 11 november verscheen in het nieuws dat e-bikefabrikant Ouxi een minifatbike op de markt brengt voor 10- tot 14-jarigen. Verschillende organisaties, waaronder VeiligheidNL, hebben verontrust gereageerd. Met name omdat we zien dat de helft van de slachtoffers van een ongeluk met een fatbike jonger is dan 16 jaar. Kinderen in die leeftijd zijn niet in staat om zelf risico’s goed in te schatten. Dit heeft te maken met het onvolgroeide puberbrein. Bovendien zijn ze op die jonge leeftijd nog niet vaardig genoeg om met een hoge snelheid te anticiperen in het verkeer.
Om op korte termijn meer inzicht te krijgen in het aantal ongevallen met een fatbike en deze ook te kunnen vergelijken met de e-bike en andere fietsen (inclusief racefiets en mountainbike), organiseerde VeiligheidNL samen met de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA), de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie (NVT) en Artsen voor Veilig Fietsen (AvVF) van 30 september tot en met 6 oktober 2024 een meetweek fietsongevallen. Alle 82 Nederlandse SEH’s turfden een week lang ieder SEH-bezoek door een ongeval met een fatbike, e-bike of andere fiets (inclusief racefiets en mountainbike).