Fietsvisie 2040 van Fietsersbond: een realistische droom

Wethouders, gedeputeerden, ambtenaren, de minister en de staatssecretaris en tientallen mensen uit het brede veld van verkeer, ruimte, gezondheid en klimaat kregen afgelopen jaar de Fietsvisie 2040 van de Fietsersbond in handen gedrukt. Dit toekomstbeeld van de Fietsersbond ‘sluit aan bij wat mensen in de praktijk zien’, concludeert Saskia Kluit, directeur Fietsersbond.  

Door Karin Broer

De Fietsersbond schreef eind 2018 zijn dromen op in de Fietsvisie 2040. Hierin is de fiets voor de korte en voor de middellange afstand de belangrijkste manier van verplaatsen. De straten worden bevolkt door bakfietsen, driewielers, speedpedelecs, riksja’s en ligfietsen. Meer dan de helft van de verplaatsingen binnen de bebouwde kom wordt op een fiets gemaakt. Maar ook op langere afstanden is de fiets leidend, al dan niet elektrisch ondersteund. In de stadsdistributie wordt 40 procent per fiets of cargobike vervoerd.

Om alle verschillende fietsers ook blij door de straten te laten bewegen – fietsgeluk is de belangrijkste doelstelling van de Fietsersbond - zijn er drie fietsnetwerken: Het ‘8-80 netwerk’ voor de meest kwetsbare fietsers, het bestaande hoofdnetwerk fiets en het ‘FietsFamilie-netwerk’ dat geschikt is voor snelle en brede fietsers, zoals cargobikes en speedpedelecs.

Herkenning
Wat vonden de tientallen bestuurders en ambtenaren van deze ideeën? “We hebben heel veel positieve reacties gekregen”, zegt Saskia Kluit. “Het sluit aan bij wat mensen in de praktijk zien. Neem de stedelijke logistiek. Er rijden nu al fietskoeriers. DHL, Post Nl maar ook loodgieters en timmerbedrijven rijden al met bakfietsen in de grote steden. Er zullen steeds meer zware en snelle fietsen zijn. Die ontwikkeling is gaande, dat herkennen mensen.”

3 fietsnetwerken
Hoe reageerde de vakwereld op het idee van drie fietsnetwerken? Kluit: “Vakmensen herkennen wel dat je een netwerk nodig hebt voor zware en snelle fietsen. Dat betekent overigens niet een netwerk met nieuwe fietspaden naast bestaande, maar een extra routenetwerk. Dat betekent vooral dat je moet zorgen dat de rijbaan zodanig veilig is ingericht dat snelle en zware fietsen veilig tussen auto’s kunnen rijden. Professionals herkennen ook de vergrijzing en de ontwikkeling dat ouders hun kinderen niet op jonge leeftijd durven te laten fietsen. 30 km per uur in de bebouwde kom wordt als uitgangspunt aanvaard.”  

Genezende werking
De Fietsersbond kreeg ook reacties uit de wereld van de gezondheidzorg. Kluit: “We hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar een workshop gehad met artsen en specialisten. Daar bleek dat fietsen heel goed kan worden ingezet in de curatieve gezondheidszorg. Fietsen is goed voor mensen die brandwonden hebben, voor hart- en vaatziekten, bij reuma, voor mensen die een zware operatie moeten ondergaan, enzovoort. Dat wordt meer en meer erkend en daar is nog een wereld te winnen. En natuurlijk is fietsen ook heel belangrijk bij de preventie van ziekten. We komen er steeds meer achter hoe belangrijk dat dagelijks bewegen is voor een bevolking die de rest van de dag vaak stilzit.”
Meer aandacht voor de fiets in het gezondheidsdomein heeft ook consequenties voor de verkeerswereld, denkt Kluit: “Verkeerskundigen kunnen een grote rol spelen om wijken en straten gezonder te maken door ze zo in te richten dat mensen meer gaan bewegen.”

Dromen
Waren er ook negatieve reacties? Kluit: “Sommige vergezichten vinden mensen wat ver gaan, zoals het inruilen van een rijstrook van de snelweg voor fietsverkeer. Maar dingen gaan snel. De gedeputeerde van de provincie Utrecht heeft aangekondigd op alle provinciale wegen de snelheid terug te brengen naar 60 km per uur. Dus laten we vooral blijven dromen.’

Veel meer fietsen in 2040: wat levert dat op?

Martijn Katan, emeritus hoogleraar voedingsleer: ‘Voor de gezondheid kan dat een flink verschil maken. Qua calorieëngebruik is fietsen gunstig. Als je elke dag een half uur of een uur fietst en dat vijf dagen per week is dat goed voor hart en vaten en het voorkomt vermoedelijk ook andere nare ziektes. Je kunt natuurlijk ook sporten, maar de meeste mensen hebben geen tijd om elke dag te sporten. Als je elke dag naar je werk of naar school fietst, telt dat aardig bij elkaar op.’

Anco Hoen van adviesbureau CE Delft: ‘Meer fietsen ten koste van verplaatsingen in benzine- of dieselauto’s, dat heeft zeker effect voor het klimaat. Stel, dat je ervoor zorgt dat de helft van autoverplaatsingen korter dan 7,5 km voortaan op de fiets wordt gemaakt, dan scheelt dat ongeveer een halve Mton CO2. Dat is niet onaanzienlijk, hoor, op de opgave van ruim 7 Mton waar de sector mobiliteit voor staat.’

Klik hier voor de Fietsvisie 2040