Participatieve Waarde Evaluatie, infra, ADAS en sociale interactiepatronen

In deze aflevering van de rubriek ‘Internationale vakliteratuur’ onder meer samenvattingen van artikelen over de toepassing van Participatieve Waarde Evaluatie, het gebruik van ADAS, investeringen in de Nieuwe Zijderoute en de invloed van sociale interactiepatronen op reisgedrag.    

Door Leonie Walta

KBA versus PWE

De wenselijkheid van infrastructuurprojecten wordt meestal in kaart gebracht met een Kosten Baten Analyse (KBA). Met als input de betalingsbereidheid voor effecten zoals reistijdwinst, geschat via experimenten. Onderzoekers van de TU Delft, VU en de University of Leeds ontwikkelden een nieuwe evaluatiemethode, Participatieve Waarde Evaluatie (PWE). Hierin maken respondenten, binnen de randvoorwaarden van het budget, een selectie uit een set projecten met bekende effecten. Uit de resultaten volgt een ranking van de projecten. In dit artikel vergelijken de onderzoekers uitkomsten van een KBA en een PWE voor 16 projecten van Vervoerregio Amsterdam. Aan het PWE-onderzoek deden 2498 respondenten mee. Uit de resultaten bleek dat projecten met een focus op verkeersveiligheid en verbeteringen voor fietsers en voetgangers, hoger scoorden in de PWE. In de CBA scoorden autoprojecten hoger. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de KBA gebruik maakt van keuzes uit het verleden, terwijl PWE voorkeuren voor de toekomst verkent. Daarnaast nemen deelnemers aan een PWE-experiment specifieke karakteristieken van projecten mee in hun keuze, die onder de radar blijven bij de uitvoering van een KBA.

Verder onderzoek is nodig om na te gaan welke rol de PWE kan spelen in het besluitvormingsproces.   

Mouter, N., Koster, P. en Dekker, T. (2021), ‘Contrasting the recommendations of participatory value evaluation and cost-benefit analysis in the context of urban mobility investments’, Transportation Research Part A: Policy and Practice 144, pagina 54-73.

https://doi.org/10.1016/j.tra.2020.12.008

Trein in plaats van bus

In het landelijke gebied van Zuid-Zweden zijn er tussen 2011 en 2016 veel stations bijgekomen op regionale spoorwegen. Tegelijkertijd zijn de bestaande busdiensten aangepast door het aantal stops of de frequentie te reduceren, aanvoerlijnen richting de stations in te stellen of diensten geheel te laten vervallen. De wens voor kortere reistijd en grotere betrouwbaarheid van ov staat in het algemeen op gespannen voet met de wens voor een grotere netwerkdichtheid. In het gebied nam het aantal ov-reizigers toe waar de regionale busdiensten waren vervangen door treindiensten. De reizigers waren niet alleen afkomstig uit de directe omgeving van het station, maar ook uit omliggende plaatsen waar busdiensten waren opgeheven.

 

Hansson, J., Pettersson-Löfstedt, F., Svensson, H. en Wretstrand, A. (2021), ‘Replacing regional bus services with rail: Changes in rural public transport patronage in and around villages’, Transport Policy 101, pagina 89-99.

https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2020.12.002

Herontwikkeling stationsgebied

Vanwege de aanleg van een nieuwe HSL in het Verenigd Koninkrijk, worden het stationsgebouw en de omgeving van London Euston mogelijk herontwikkeld. Dat biedt nieuwe kansen voor de buurt, maar kan ook leiden tot gentrificatie en het verhuizen van de huidige bewoners en ondernemingen. Londense onderzoekers brachten met Q-methodology de verschillende houdingen van betrokkenen tegenover het project in kaart. De onderzoekers identificeerden drie discoursen onder de 28 deelnemers, waaronder lokale bewoners en werknemers, wetenschappers, overheidsvertegenwoordigers en een politicus. De ‘gemeenschapsactivist’ wil de lokale gemeenschap beschermen, de ‘spoorwegpromotor’ wil nieuwe ov-infra aanleggen om de groei van de stad te ondersteunen en de ‘optimistische praktijkmens’ gelooft dat nieuwe infra positieve effecten oplevert. Dit inzicht kan helpen om in de besluitvorming beter rekening te houden met sociale gevolgen van investeringen in infrastructuur.

 

Hickman, R., Martinez Garcia, M., Arnd, M., en Feyo Guimaraes Peixoto, L. (2021), ‘Euston station redevelopment: Regeneration or gentrification?’, Journal of Transport Geography 90.

https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2020.102923

Nieuwe Zijderoute

Een groot deel van de investeringen van China in de Nieuwe Zijderoute gaat naar transportinfrastructuur in andere landen. Chinese onderzoekers gingen op basis van data over bestaande projecten na hoe bedrijven de locaties selecteren voor investeringen in transportinfrastructuur. Die is over het algemeen sterk ingebed in de lokale sociaal-economische structuur. Een belangrijke uitkomst is dat diplomatieke activiteiten het risico van een investering verlagen. Het effect van deze activiteiten is groter in landen met grotere institutionele verschillen met China, en kleiner in de buurlanden waar bijvoorbeeld de infrastructuur al beter aansluit op die van China.  

Chen, Y., Chao, Y., Liu, W., Tao, K. en Lian, P. (2021), ‘Make friends, not money: How Chinese enterprises select transport infrastructure investment locations along the Belt and Road’, Transport Policy 101, pagina 119-132.

https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2020.12.005

Ervaringen met ADAS

ADAS kan veiligheid en comfort van automobilisten verbeteren. Maar daarvoor moeten zij wel weten in welke situatie ADAS wel of niet werkt en wat de beperkingen zijn. Zweedse onderzoekers hebben, op basis van data uit naturalistisch rijonderzoek en interviews met een selectie van de deelnemers, geconcludeerd dat vooronderstellingen en ervaringen van gebruikers tijdens het rijden, van invloed zijn op hun begrip van en vertrouwen in ADAS. Negatieve ervaringen kunnen een drempel opwerpen bij het gebruik. Begeleid kennismaken met ADAS of meer directe communicatie met het systeem kan mogelijk helpen om over deze drempel heen te komen.

Novakazi, F., Orlovska, J., Bligård, L.-O., en Wickman, C. (2021), ‘Stepping over the threshold linking understanding and usage of Automated Driver Assistance Systems (ADAS)’, Transportation Research Interdisciplinary Perspectives 8.

https://doi.org/10.1016/j.trip.2020.100252

Sociale netwerken

Sociale interactiepatronen spelen een rol bij het verklaren van reisgedrag. Op basis van data, verzameld met vragenlijsten en interviews in Canada, Chili, Japan, Nederland en Zwitserland, analyseerden onderzoekers de relatie tussen de frequentie van sociale interactie en karakteristieken van sociale netwerken. Ze vonden een duidelijk verband met de netwerkgrootte, fysieke afstand tot een ander in het netwerk en emotionele nabijheid van die ander. Er waren geen duidelijke aanwijzingen dat de verhouding tussen transportkosten en inkomen van invloed was op de frequentie. Het effect van persoonlijke karakteristieken, zoals opleiding, geslacht en type relatie, was minder duidelijk.

 

Parady, G., Frei, A., Kowald, M., Guidon, S., Wicki, M., Berg, P. van den, Carrasco, J.-A., Arentze, T.,  Timmermans, H., Wellman, B., Takami, K., Harata, N., en Axhausen, K. (2021), ‘A comparative study of social interaction frequencies among social network members in five countries’, Journal of Transport Geography 90.

https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2020.102934.

Groene innovaties en m/v

Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat vrouwen meer affiniteit hebben met ov en duurzame modaliteiten, en mannen met auto’s, technologie en innovatie. Maar hoe zit het met elektrische deelauto’s? Uit een studie onder 2400 respondenten uit Hamburg, Berlijn, Frankfurt en München bleek dat vrouwen in deze steden inderdaad meer affiniteit hebben met duurzaam transport. Zij gebruiken de auto minder vaak dan mannen. Maar als ze een kind hebben prefereren meer vrouwen dan mannen het gebruik van de auto. Zowel mannen als vrouwen tonen een grotere acceptatie voor de elektrische deelauto als ze ouder zijn van een kind. De resultaten van het onderzoek wijzen erop dat het bij de invoering van innovatieve modaliteiten, zoals elektrische deelauto’s, belangrijk is rekening te houden met de verschillende preferenties van mannen en vrouwen.

Kawgan-Kagan, I. (2021), ‘Are women greener than men? A preference analysis of women and men from major German cities over sustainable urban mobility’, Transportation Research Interdisciplinary Perspectives 8.

https://doi.org/10.1016/j.trip.2020.100236.

---

Selectie uit vijf journals

Voor deze serie wordt een selectie gemaakt uit artikelen gepubliceerd in recente uitgaven van de wetenschappelijke journals Transportation Research A, Transport Policy, Transport Geography en Transport Reviews. Voor deze aflevering is daar Transportation Research Interdisciplinary Perspectives aan toegevoegd. Links naar de artikelen staan op www.verkeerskunde.nl/vakkennis. Sommige artikelen in deze serie zijn niet open access. Ze zijn wel in te zien of te downloaden op de locaties van de meeste universiteitsbibliotheken.