‘Als GGD denken we graag in koppelkansen’

“Fietsen is gezond, want je beweegt”, zegt Moniek Zuurbier, adviseur leefomgeving en gezondheid voor de GGD’en in Gelderland en Overijssel. “Daarnaast is de fiets is het schoonste vervoermiddel dat we kennen. En daarmee helpt de fiets ook om de luchtkwaliteit te verbeteren. Belangrijk, want slechte luchtkwaliteit zorgt er nog steeds voor dat we gemiddeld een jaar eerder overlijden.”

Marcel Slofstra

Vaak ligt het voor de hand om (snel)fietsroutes langs bestaande hoofdwegen te leggen, weet Zuuurbier. “Toch adviseren we gemeenten om fietsroutes juist niet langs drukke hoofdwegen te laten lopen. Fietsen is gezond en draagt bij aan een gezonder klimaat, maar dan willen we ook dat de fietser zélf zo schoon mogelijke lucht kan inademen tijdens het fietsen. Vaak kan het al helpen om het fietspad, als daar ruimte voor is, een paar meter verder van de weg te positioneren. Dat maakt meetbaar verschil.”  

De openbare ruimte is echter beperkt, en de gezondheidsvoordelen van fietsen zijn altijd groter dan van níet fietsen. De provincie laat weten bij de aanleg van snelfietsroutes al vaker te kiezen voor een meer landelijke route.

“In het kader van het dossier bereikbaarheid wordt veel ingezet op manieren om mensen uit de auto te krijgen”, vervolgt Zuurbier. “Dat is natuurlijk mooi, want we willen zo veel mogelijk mensen laten bewegen, bijvoorbeeld door te fietsen. Dat is goed voor de gezondheid. Maar veel projecten waarin getracht wordt om mensen uit de auto en op de fiets te krijgen, richten zich op grotere werkgevers en bereiken vaak werknemers die op zich al genoeg bewegen. Natuurlijk is dat prachtig, maar probeer nu ook eens andere werkgevers te bereiken, en bijvoorbeeld ook zzp-ers.”

Dat zit niet alleen in het faciliteren van de fiets, als je mooi rood asfalt aanlegt komen daar niet vanzelf fietsers op af. Dat vraagt bij mensen om een systeemverandering.”

“Als GGD denken we graag in zogenoemde koppelkansen. Als je iets doet voor de verkeersveiligheid, kun je misschien ook gezondheidswinst behalen, en vice versa. Win-wins waar de fiets bij uitstek kansen voor biedt.”

En vergeet niet dat fietsen voor iedereen winst oplevert, stelt Zuurbier. “Voor verkeerskundigen is het goed zich te realiseren wat de effecten en de voordelen van effectief fietsbeleid en fietsstimulering ook op andere beleidsterreinen zijn. Zo heeft de gemeente beleid gericht op het bestrijden van overgewicht, op het verbeteren van het klimaat, het verbeteren van de luchtkwaliteit, enzovoort. Koppel dat aan je mobiliteitsbeleid, dan krijg je meer voor elkaar.”

Aansluitend daarop pleit Zuurbier ook voor een brede blik van verkeerskundigen zelf. “Om zoveel mogelijk mensen op de fiets te krijgen én zoveel mogelijk gezondheidswinst te realiseren, is het goed om je ook te richten op wijken waar nog níet zoveel gefietst wordt. Het is verleidelijk en legitiem om je te richten op wijken waar men al veel fietst, maar vergeet de overige wijken in je gemeente niet. “

“Fietsen heeft invloed op veel beleidsterreinen”, besluit Zuurbier. “Positieve invloed. Probeer deze win-win-situatie ten volle te benutten: meer mensen uit de auto op de fiets betekent minder overgewicht, een verbetering van de luchtkwaliteit, afname van geluidshinder, betere bereikbaarheid en een verbetering van de leefbaarheid.”