Wat wil de scootmobielgebruiker?  

De plaats van scootmobielgebruikers in het verkeer verdient aandacht. Hoewel het LMV, licht gemotoriseerde voertuigen, betreft, verkiezen gebruikers het fiets- en voetpad, boven de weg. Een masterstudie op basis van een literatuuronderzoek en achttien interviews met senior scootmobielgebruikers in twee Utrechtse wijken, geeft onder meer inzicht in het positioneren van scootmobielen in de reeks voertuigfamilies volgens de Verkeer-in-de-Stad-ontwerpmethodiek. Een onderzoeksverslag.  

Marin Breukelaar, Universiteit Utrecht / Eveline de Jong, Mobycon 

De vergrijzing in Nederland neemt toe, waardoor naar verwachting steeds meer mensen problemen zullen ervaren met hun mobiliteit [*]. Om de zelfstandige mobiliteit van ouderen te waarborgen, wordt het gebruik van mobiliteitshulpmiddelen voor steeds meer senioren noodzakelijk [*]. Zo ook het gebruik van scootmobielen. Mede dankzij verbeteringen in het ontwerp en een afname van het gebruikersstigma, neemt de populariteit van de scootmobiel de laatste jaren steeds verder toe [*]. En zal het gebruik naar verwachting de komende jaren ook nog verder toenemen [*]. Een belangrijk aandachtspunt is dat de huidige verkeerssituatie, met name in steden, onvoldoende geschikt is voor het gebruik van scootmobielen. Zo zijn er onder andere toegankelijkheidsproblemen als gevolg van barrières en obstakels [*].   
 
In dit onderzoek is op basis van een literatuurstudie en kwalitatief empirisch onderzoek nagegaan op welke manier het gebruik van scootmobielen in de openbare stedelijke ruimte kan worden verbeterd, gebaseerd op de wensen en inzichten van senior ervaringsdeskundigen in de Utrechtse wijken Kanaleneiland en Zuilen.  
 
De interviews met gebruikers richtten zich met name op: kenmerken van de ritten; wegdeel- en routekeuze; ervaring openbare buitenruimte; verbeteringen aan openbare buitenruimte in de toekomst; invloed sociaal demografische kenmerken en optimalisatie scootmobielgebruik binnen de ontwerpvisie ‘Verkeer in de Stad’, VidS. Het VidS-project is opgestart om oplossingen te onderzoeken waarmee drukte in de stad en daaruit voortkomende problemen worden teruggedrongen [*]. Kernpunt van VidS is een zestal voertuigfamilies op basis van massa en een nadere onderverdeling in voertuigtypen naar haalbare snelheid in bandbreedtes van 10 km/uur.  

Voet- en fietspad 
Uit de interviews blijkt dat de scootmobielen mensen met een beperking mogelijkheden bieden om onafhankelijk van anderen dagelijkse activiteiten uit te voeren en betrokken te blijven bij de gemeenschap. Voor de ritten die worden gemaakt om deze activiteiten uit te voeren, worden fietspaden als favoriet wegdeel genoemd. Vanuit veiligheidsoverwegingen kiest een aantal respondenten voor het voetpad. Ongeveer de helft van de scootmobielgebruikers maakt de ritten via vaste en bekende routes. De overige gebruikers rijden ook nieuwe routes, waarbij het opvalt dat dit met name wordt gedaan door relatief jongere senioren.  

Toegankelijkheid 
De openbare buitenruimte in de stad Utrecht en de onderzochte wijken worden als toegankelijk ervaren voor scootmobielen. Wel worden fysieke problemen en belemmeringen genoemd als gevolg van tijdelijke en permanente obstakels, zoals boomwortels en onvoldoende op- en afritten om niveauverschillen te overbruggen.  

Verkeersveiligheid 
Ook noemen de gebruikers problemen met de verkeersveiligheid, veelal veroorzaakt door andere verkeersdeelnemers. Belangrijke verbeterpunten voor de scootmobielgebruikers zouden zijn het egaliseren van het wegdek; het verbeteren van de op- en afritten van de stoep, bredere fietspaden en het veiliger maken van oversteeklocaties. 
 
Voertuigfamilie 
Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek lijkt een LMV-baan met een maximumsnelheid van 30 km/uur niet relevant voor de geïnterviewde scootmobielgebruikers. De gemiddelde snelheid waarmee zij rijden is hiervoor te laag. Daarentegen wordt de aanleg van obstakelvrije stroken wel als een verbetering gezien. Ook oefenrondes in de wijken en maatwerk via meldingen op de gemeentelijke Slim-Melden-app worden genoemd als bijdragen aan verbetering van de toegankelijkheid van de openbare ruimte voor scootmobielgebruikers. 

Klik hier voor het afstudeeronderzoek van Marin Breukelaar met bronvermeldingen [*].