CROW-kennis over Voetgangers: 'We ervaren een prettige route als sneller'

CROW publiceert regelmatig kennisdocumenten over voetgangers. Zo verscheen begin dit jaar de  publicatie ‘Uitwerking kwaliteitseis aantrekkelijkheid van ‘looproutes’.  Deze publicatie laat zien dat een goede voetgangersinfrastructuur verder reikt dan toegankelijkheid, veiligheid, comfort, leesbaarheid en directheid.

Miranda Thüsh, ThuisraadRO / Emile Oostenbrink, CROW

Een goede voetgangersinfrastructuur biedt veel voordelen. Het stimuleert bewegen en bevordert daarmee de gezondheid van mensen. Het zorgt voor minder rijdende en stilstaande auto’s met alle voordelen van dien. Het heeft een positief effect op de omzet van horeca en winkels en daarmee op leegstand en vastgoedprijzen. En het heeft een positieve invloed op de sociale cohesie, veiligheid en samenhang in een wijk.

Doordat we het belang van de voetganger steeds meer inzien, krijgen we ook meer inzicht in de eisen die we aan de voetgangersruimte moeten stellen. We weten beter hoeveel ruimte lekker doorlopen vraagt en hoe mensen zich met een rollator zonder obstakels kunnen voortbewegen. We kunnen beter inschatten welke verharding gewenst is en hoe we een logische route kunnen ontwerpen.

Eén van de kwaliteitseisen aan voetgangersinfrastructuur is ‘aantrekkelijkheid’. Hoewel we weten dat sfeer, karakter en identiteit van een ruimte van invloed zijn op het gedrag van een gebruiker, hebben we de concrete vertaalslag naar inrichtingsaspecten nog niet kunnen maken.

Oog
Deze publicatie vult dat gemis op. Het blijkt van belang oog te hebben voor de zintuigelijke ervaring van voetgangersinfrastructuur. Wat we zien, horen, ruiken en voelen heeft directe invloed op ons gevoel en onze emoties en daarmee op ons gedrag. Zo ervaren we een prettige route als sneller, en voelen we minder dat het lopen ons energie kost. Als zintuigelijke prikkels ons een aangenaam gevoel geven, dan willen we die ervaring nogmaals opdoen. Bijvoorbeeld wanneer we na een drukke dag door een park wandelen en vogels horen fluiten. Ontstaat daarentegen een onplezierig gevoel door de prikkels die we gaandeweg opdoen, dan volgt vermijdingsgedrag. We kiezen dan misschien zelfs voor een onveiliger route of zelfs voor een andere modaliteit. De aantrekkelijkheid van een route en omgeving zijn dus sterk bepalend voor het soort en aantal prikkels die de voetganger er opdoet.

Deze publicatie beschrijft de volgende aspecten die een positieve impact hebben op de mate van aantrekkelijkheid van een voetgangersroute: Op en aan de route liggen voldoende prettige plekken en activiteiten; De route biedt voldoende afwisseling en verrassing; Onze zintuigen worden op de route voldoende geprikkeld; De route is goed onderhouden; Op de route voelen we ons sociaal veilig; Het voetgangersnetwerk biedt alternatieve routes.

Deze ruimtelijke karakteristieken zijn gebaseerd op principes uit de omgevingspsychologie. In de publicatie zijn ze voorzien van concrete handreikingen, voorbeeldsituaties en foto’s. Daarmee bieden ze inzichten en inspiratie voor ontwerpers en beleidsmakers.

Meer kennisdocumenten over voetgangers

• Baten van investeren in lopen
  CROW heeft onderzoek laten doen naar de effecten van investeren in lopen. Conclusie: investeren in goede voorzieningen voor voetgangers levert goud op.
• Herverdeling Openbare Ruimte ten gunste van Fietsers en Voetgangers
  Om leefbaarheid en duurzaamheid te waarborgen moeten planologen, verkeerskundigen en stedenbouwkundigen slimme afwegingen maken rond de beschikbare ruimte. Zie ook factsheets
• Slim afwikkelen fietsers en voetgangers op geregelde kruispunten
  Een verkenning  naar slimme maatregelen om de afwikkeling van het fiets- en voetgangersverkeer op met verkeerslichten geregelde kruispunten te verbeteren.

Binnenkort te verschijnen:

• Obstakels op voetpaden: voorkomen en verhelpen
  Hoe zorg je ervoor dat voetgangersruimte ook echt te gebruiken is voor de afwikkeling van het voetgangersverkeer.
• Inzicht in acceptabele loopafstanden
  Geactualiseerde kennis over acceptabele loopafstanden (naar voorzieningen) en looptijden.