Hoeveel levert investeren in lopen en fietsen op?

Voor ‘fietsen en lopen’ bestaat een brede belangstelling onder beleidsmakers; zowel vanuit het perspectief van gezondheid, van de leefbare en sociale stad, als vanuit het perspectief van mobiliteit. Daarbij biedt de coronacrisis een momentum voor veel mensen om meer te gaan lopen of fietsen. Bijvoorbeeld als alternatief voor een deel van hun woonwerktrip of om thuis te werken en toch gezond en fit te blijven. Is dit dus het juiste moment om te investeren in lopen en fietsen?

Kees van Ommeren, Decisio 

Ter inspiratie voor nieuw beleid om fietsen en lopen te stimuleren, onderzocht Decisio in opdracht van het ministerie van IenW wat de maatschappelijke baten zijn van een viertal beleidsscenario’s in die richting. De resultaten in het kort:

20 procent meer fietskilometers
Als de doelstelling  van de Tour de Force wordt behaald - in 2027 20 procent meer kilometers fietsen dan in 2017 – levert meer fietsen jaarlijks 1,3 miljard euro op aan gezondheidsbaten. Ook daalt daardoor het reistijdverlies door files, wat minimaal 67 miljoen euro per jaar oplevert. Dit naast nog eens circa 19 miljoen euro aan minder emissies, met gevolgen voor de luchtkwaliteit, het klimaat en geluid. Zonder beleid rond de veiligheid voor fietsers, leidt dit tot een negatief effect van circa 157 miljoen euro aan onder meer zorgkosten, aangezien fietsers relatief kwetsbaar zijn in het verkeer. Op dit punt valt dus nog winst te behalen.

Afname fietsongevallen
Het ombuigen van de huidige trend - toename van het aantal fietsongevallen met circa 2 procent per jaar naar een daling met 2 procent per jaar – zou in 5 jaar tijd een verbetering van de verkeersveiligheid van fietsers opleveren van ongeveer 20 procent. Maatregelen hiertoe zijn bijvoorbeeld: investeren in veiliger fietsinfrastructuur (vergevingsgezinde fietsinfra), handhaving en gedragsmaatregelen, met nadruk gericht op oudere fietsers. De maatschappelijke waarde hiervan bedraagt na vijf jaar 280 miljoen euro per jaar.

Investeren in fietsinfrastructuur
Het rendement van extra investeren in fietsinfrastructuur van 1 miljard euro, hangt uiteraard af van de precieze investeringskeuze. Als we kijken naar 34 fietsinfraprojecten (fietspaden, fietsbruggen en snelfietsroutes) waarvan de kosten en baten de afgelopen jaren zijn onderzocht, kunnen we concluderen dat de maatschappelijke baten gemiddeld 50 procent hoger zijn dan de kosten. Een miljard investeren levert dus naar verwachting anderhalf miljard op aan maatschappelijke baten, wat een maatschappelijke winst oplevert van circa 500 miljoen euro. De belangrijkste maatschappelijke baten hiervan zitten in de effecten op congestie, gezondheid, verkeersveiligheid en emissies.

Meer bewegen door thuiswerkers
Thuiswerken leidt tot minder files en uitstoot, maar ook tot gezondheidsverlies als mensen daardoor minder bewegen (fietsen en lopen). Als het, door bewustwording of stimulansen vanuit de werkgever, lukt om thuiswerkers meer te laten bewegen, dan levert dit grote gezondheidsbaten op. In dit beleidsscenario gaan we ervan uit dat 5 procent van de thuiswerkers wekelijks een half uur gaat lunchwandelen en nog eens 5 procent wekelijks een half uur extra gaat fietsen. In totaal dus 10 procent van de thuiswerkers die wekelijks een half uur extra bewegen. Deze verandering levert op jaarbasis 128 miljoen euro op aan gezondheidsbaten. Voor bijna de helft komt dit door hogere arbeidsproductiviteit, maar ook door besparing van zorgkosten, een langere levensduur en een lagere ziektelast.

In een infographic ziet dit er alsvolgt uit:
 

Klik hier voor het onderzoeksrapport