Iedereen op 1.5 meter afstand: dat past toch best!

De huidige anderhalvemeter-maatschappij biedt veel uitdagingen op het gebied van mobiliteit. Als er voldoende ‘spelregels’ in acht worden genomen, wordt voorkomen dat we en masse in de auto stappen als we weer op gang komen.  Goudappel Coffeng heeft vier strategieën ontwikkeld voor een slim mobiliteitssysteem dat wél kan werken.

1. Gebruik de tijd: voorkom piekdrukte

De eerste en wellicht meest effectieve strategie is: niet allemaal tegelijkertijd. Dat gebeurt vanzelf doordat niet alle functies tegelijkertijd weer op maximale capaciteit beschikbaar zijn. Voor een deel gebeurt dat doordat het misschien ook wel handig blijkt om gedeeltelijk thuis te werken/sporten/socializen. Maar de wal zal het schip ook keren: wie drie keer niet mee mag met de bus van half acht, probeert het niet voor een vierde keer.

We kunnen voor een deel ook sturing aanbrengen om pieken in het mobiliteitssysteem te voorkomen door doelbewust te spreiden in activiteiten en in mobilitijd. Bijvoorbeeld door scholen niet allemaal tegelijkertijd te laten beginnen, door de spits in het OV te verlengen en langer met een hoge frequentie te rijden, door niet allemaal op dezelfde dag naar kantoor te komen (handig voor tijd en ruimte) en door bijvoorbeeld door kortingen buiten en toeslagen binnen de spitsen. Let’s flatten the curve!

Bron: NVP
Bron: www.dat.nl/nvp (Nederlands Verplaatsingspanel)
Standaard verloop etmaalintensiteiten auto en fiets

2. Gebruik de ruimte: voorkom piekdrukte

Een app om te detecteren waar jij geweest bent en met wie je contact hebt gehad roept vooral vragen op over veiligheid en privacy. Er is andere informatie die ons wel heel goed kan helpen. Vertel heel duidelijk waar het druk is en rustig. Gisteren, nu en later vanmiddag. Zodat je kunt besluiten iets later naar de winkel te gaan, even een blokje om te lopen of niet over te stappen op Utrecht Centraal maar in plaats daarvan op Amersfoort.

Als we die informatie, die er al lang is, goed gebruiken, kunnen we slimmere keuzes maken die iedereen ten goede komen. Niet door de overheid ons in de gaten te laten houden maar door geïnformeerd slimme keuzes te kunnen maken. Keuzes ten aanzien van plaatsen en ten aanzien van routes. Het Nederlands Verplaatsingspanel, dat fungeert als tool waarmee de mobiliteitstransitie gemonitord kan worden, brengt al veel recente informatie in beeld en ook een bedrijf als Google zou daarin nadrukkelijker een rol mogen spelen.  

3. Gebruik de tijd: benut de kansen die er nu zijn
April 2020. Middenin de corona-crisis zijn de straten grotendeels verlaten en zijn bussen en treinen vrijwel leeg. Kinderen krijgen thuis les en wie kan werkt thuis. Het kabinet kondigt de eerste voorzichtige stappen aan om de beperkingen zachtjes aan iets te verspoelen. En we zien dat Nederlanders zich sinds vorige week weer (iets) meer verplaatsen. Dat wil zeker niet zeggen dat morgen alles weer normaal is. Die tijd kunnen we benutten voor het bedenken van slimme maatwerkoplossingen. Door dingen tijdelijk anders te organiseren. Gemeenten hebben met die tijdelijkheid ook de mogelijkheid om te kijken of het werkt, dus ze kunnen hier snel mee aan de slag. Dat het anders moet is evident. Zonder meer hetzelfde aantal mensen op dezelfde manier in dezelfde ruimte: dat past simpelweg niet.

4. Gebruik de ruimte: kies voor ruimte-efficiënte vervoerwijzen
Kies in geval van ruimte-tekort consequent voor de meest ruimte-efficiënte vervoerwijze. Zorg ervoor dat de schaarse ruimte goed wordt gebruikt. Dat is natuurlijk niet nieuw, maar andere tijden vragen om slimmere keuzen. Vaak gaat dat ten koste gaan van de ruimte voor de auto als notoire ruimteslurper, rijdend of stilstaand. In het buitenland zie je dit ook al gebeuren. Maar een combinatie van een aangepaste snelheid op de rijbaan zodat fietsers daar terecht kunnen en voetgangers het fietspad kunnen benutten is het overwegen waard. En die snelheid aanpassen heeft meer voordelen. Het ruimtebeslag van rijdende voertuigen neemt hierdoor af en er ontstaat meer ruimte voor de langzame verkeersdeelnemer. Zet daarom in op langzamer en veiliger!

In deze anderhalvemeter-maatschappij is het ruimtebeslag van verkeersdeelnemers sterk veranderd. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar het openbaar vervoer. De verwachting is dat nog maar 25% van de capaciteit gehaald kan worden. Het goede nieuws is dat de eens zo ruimte-efficiënte bus en tram op de korte afstand prima vervangbaar zijn door de fiets. Zeker wanneer deze meer ruimte krijgt, want dat is nodig! Fietsen en lopen zijn nog steeds by far de meest ruimte-efficiënte vervoerwijzen. Een rijdende fietser neemt ook in coronatijd 9 vierkante meter in beslag terwijl een automobilist bij 50 km/uur 140 m2 in beslag neemt: 1 auto gebruikt dus ruim 15x meer aan ruimte dan 1 fietser.  

En niet alleen ruimte tijdens het fietsen, maar denk ook eens aan de situatie bij verkeerslichten. Het aantal auto’s in de stad is door de maatregelen sterk afgenomen. Zij zitten ‘corona-veilig ‘ in een afgesloten ruimte. Even wat langer wachten bij een verkeerslicht is dan niet zo heel erg. Maar wat betekent wachten voor een fietser bij een verkeerslicht, met meerdere fietsers om zich heen?

Dus gemeentes: geef eens wat meer voorrang aan de fietser bij verkeerslichten. Dit kan bereikt worden door de cyclustijd te verlagen en de groentijd- en detectie-instellingen aan te passen waardoor fietsers langer groen krijgen. Met deze aanpassingen kunnen fietsers het verkeerslicht snel en veilig passeren. Dan hoeven de fietsers ook geen risicoafweging te maken… is het veiliger om toch nog even door het rood te fietsen of binnen anderhalve meter tussen de massa fietsers stil te staan?

Aanpassingen op het gebied van mobiliteit vragen dus vooral dat je blijft nadenken over de vraag hoe, waarmee en wanneer je je verplaatst. Raadpleeg een van onze adviseurs om aan die nieuwe strategie mede vorm te geven.