‘Technologie is razend belangrijk, maar met gedrag bereik je het meest’

Vergroening en de menselijke maat zijn de richting. Digitalisering en technologie kunnen deze trend ondersteunen. Zo omschrijft Frans Tillema, lector Intelligente Mobiliteit aan de HAN University of Applied Sciences zijn visie op de samenleving. Het toegepaste karakter van zijn lectoraat geeft zowel concrete inhoud als vorm aan deze visie. Onder meer in deelname aan een groot Horizon 2020-project dat 5-G toepassing voor zelfrijdende mobiele havenwerktuigen verkent. En in twaalf (van de twaalf) goedgekeurde SIA-onderzoeksprojecten.  

“Thuiswerken is mijn nieuwe normaal”, begint de lector opgewekt. Hij heeft allang berekend hoeveel CO-2 hij er zelf mee bespaart en heeft vanwege die enorme prestatie, alle medewerkers van de HAN genomineerd voor de jaarlijkse HAN Green Awards voor het meest duurzame docent, medewerker en project.  Beter dan de CO-2 uitstoot die zij nu besparen met thuiswerken, wordt het niet.”

Tillema ziet het vak verkeerskunde verbreden naar mobiliteit, mede door de impact van verkeer op maatschappelijke vraagstukken als vergroening, verduurzaming doelen en een veilige en gezonde samenleving voor de mens. Dat betekent dat het onderwijsveld erin mee moet. Binnen zijn eigen lectoraat legt hij al de verbinding van de automotivesector met het brede veld van mobiliteit, maar het liefst zou hij zijn lectoraat zien als logisch onderdeel van een Master toegepaste mobiliteitswetenschap.

Mobiliteitswetenschappen

In grote lijnen ziet Tillema dit al voor ogen en voert er gesprekken over met onder meer de collega’s bij BUAS en Windesheim. “Vanuit HAN trekken we echte Beta-automotive mensen aan, maar de uiteindelijke toepassingen zijn veel breder.” Die delen zouden de andere opleidingen in kunnen brengen in die bredere Master Mobiliteitswetenschappen.

Een Applied Science Master wel te verstaan. Tillema benadrukt nog eens de specifieke inbreng van de toegepaste wetenschap. De universiteiten leiden hele goede mensen op voor de langetermijnvisies. Onze studenten worden ook wetenschappelijk geschoold, kunnen iets meer reflecteren, maar staan ook iets meer met de voeten in de klei. Dat betekent dat zij direct ook aan de slag kunnen met intelligente mobiliteit. Ze concurreren dus niet met de academici, maar vormen een aanvullend aanbod.

Tillema voorziet dat een Master toegepaste Mobiliteitswetenschappen de huidige en toekomstige ‘gaten’ in het onderwijsveld goed vult. Want de inhoudelijk dynamiek zal blijven. Zo gauw je een discipline erbij pakt, krijg je een heel ander verhaal. Dat zien we door de introductie van automotive binnen mobiliteit, maar je ziet het ook in de kennisontwikkeling rondom fiets.

Portefeuille

Terug naar het eigen lectoraat Intelligente Mobiliteit. Om het toegepaste karakter goed op de rit te krijgen, werkt het lectoraat in alle onderzoeksprojecten wel samen met universiteiten, overheden en ondernemingen, waarbij de HAN-onderzoekers en -studenten veelal de voertuigtechnologie ontwikkelen. De onderzoeksportefeuille voor de komende jaren is er goed mee gevuld. Zo onderzoekt het lectoraat samen met V-tron de digitale technieken en telecommunicatiemogelijkheden voor zelfrijdende mobiele wektuigen in de havens van Vlissingen en Antwerpen, binnen het Europese 5G-Bleuprint-onderzoek. Ook zijn er voor volgend jaar twaalf van de twaalf ingediende SIA-(KIEM)onderzoeken goedgekeurd. Deze variëren van een onderzoek naar de toepassing van dimethylether (DME) als duurzame, hernieuwbare brandstof. En een onderzoek (HIDE) naar de eerste ontwerprichtlijnen voor mogelijke nieuwe mens-machine interfaces die informatie-overload voorkomen. Tot het project LEV-kennis-DELEN dat een aanzet wil geven om structureel kennis te ontwikkelen om het delen van LEV’s te verankeren. Het zal resulteren in een kennisagenda tot de oprichting van een LEV kenniscentrum.

Apps

Reflecterend op de rode draad in al deze onderzoeken en daarmee op de trends in de samenleving, zegt Tillema dat we de ‘Ladder van Verdaas’ wel weer eens mogen afstoffen. Alleen al om te begrijpen dat we heel veel alternatieven kunnen bedenken om niet die laatste tree te hoeven beklimmen: uitbreiding van infrastructuur. “Op de MaaS-apps zou bijvoorbeeld als optie 1: thuiswerken kunnen staan.”

Gedrag

Daarnaast ziet hij een nieuwe fase in de ontwikkeling van zelfrijdende voertuigen. “De hype is voorbij, de verwachtingen zijn wat ingedamd. We gaan dus wel vooruit, maar anders. Niet alleen kijken naar wat technologisch mogelijk is, maar rekening houden met de menselijke maat en wat de mens wil en kan. Je afhankelijk maken van techniek is het laatste wat je moet doen.” Dat brengt hem tot zijn slotsom: “Technologie is razend belangrijk, maar met gedrag bereik je het meest.”