Smart Mobility Monitor 2025: Hoe blij zijn fietsers met de autonavigatie?

Goed nieuws uit de Smart Mobility Monitor 2024: het gebruik van reis- en routeinformatie door automobilisten is verder toegenomen; zowel bij lange als korte ritjes. De meerderheid beschouwt het zelfs als onmisbaar bij het reizen. De cijfers spreken voor zich: 85 procent van de automobilisten rijdt dankzij de navigatiesystemen minder vaak verkeerd. 75 procent ervaart meer rust tijdens de reis en last but not least 52 procent voelt zich door het gebruik veiliger op de weg. Mooi, maar wat vindt de rest?

Mooie resultaten zou je zeggen afgaande op deze cijfers. Maar hoe is dat nu eigenlijk voor andere weggebruikers en omwonenden die te maken hebben met deze navigatierijders. Het is algemeen bekend dat veel automobilisten trouw de blauwe pijl van de navigatie volgen. Wordt men een onbekende kant opgestuurd dan zal dat wel nodig zijn. We vertrouwen de ‘voorgestelde route’. 
Keerzijde is wel dat men, en wie herkent het niet, soms op plaatsen komt waar je absoluut niet wil zijn. Slingerend door dorpjes met drempels en colonnes schoolgaande jeugd op de fiets ontwijkend om uiteindelijk weer op je oorspronkelijke route te belanden. Een inspannend ritje om zeg één of twee minuten mogelijke reiswinst te boeken, maar allesbehalve veilig.

Gezelschap

Vaak zijn navigatiesystemen ons beste gezelschap tijdens een reis, maar af en toe geeft ook dit gezelschap nogal dubieuze adviezen. Oorzaak is dat de navigatiesystemen vooral werken volgens het principe van snelste reistijd. Of een route nu langs een school, dijkweg of slingerend door een dorpje met drempels gaat, maakt eigenlijk niet zoveel uit. Snelste route is snelste route. Keerzijde hiervan is dat dit veel overlast kan geven voor omwonenden of andere weggebruikers zoals kwetsbare fietsers. 

Rekening houden

Hoe mooi zou het zijn als de navigatiesystemen rekening houden met de omgeving en veiligheid. Zijn deze wegen wel geschikt om er massaal file-ontwijkend verkeer door te sturen? Is dit wel een plek waar je wil komen om slechts beperkte reistijdwinst te boeken? Het mag bekend zijn dat serviceproviders eigen kaartlagen gebruiken die dienen als basis voor de navigatietoepassingen. Helaas zijn deze kaarten van de serviceproviders tot op heden nog niet goed afgestemd op de functies van een weg zoals wegbeheerders die bedoeld hebben. 

Win-win-win

Door afstemming te zoeken tussen wegbeheerders en serviceproviders over het gebruik van het wegennet kan een echte win-win-win-situatie ontstaan. Zowel de wegbeheerders, omwonenden en andere weggebruikers, als ook de serviceproviders en daarmee de automobilist, kunnen hier voordeel van hebben. Een eenduidige wegcategorisering - met daarbij een duidelijke functie van de weg - die zowel door wegbeheerders als door serviceproviders te gebruiken is, kan het begin zijn van een belangrijke basislaag voor navigatie. 

Real Time Traffic Information

Laat nou net hier de gedelegeerde verordening Real Time Traffic Information van de Europese 
commissie (in het kort de RTTI) om de hoek komen kijken. Met de RTTI schrijft de EU belangrijke zaken voor over de beschikbaarheid van mobiliteitsdata. De invoering van de RTTI geeft een extra noodzaak om aan de slag te gaan met een functionele indeling van het wegennet. Immers, in de RTTI is onder andere meegenomen dat serviceproviders de data ook daadwerkelijk moeten gebruiken, mits deze data kwalitatief goed is. Ook de wegclassificatie is een van deze data-items waar in het kader van de RTTI aan wordt gewerkt. Doel is om te komen tot een Europese, door wegbeheerders en serviceproviders gedragen beschrijving van het gewenst gebruik van het wegennet.

Uitdaging

Mooie uitdaging om hier, samen met serviceproviders, aan te gaan werken zodat ook de fietsers (in veel situaties onze kwetsbare schoolgaande jeugd) blij worden van de navigatiesystemen in de auto. En dat er zo in de toekomst meer rekening wordt gehouden met verkeersveilige routes. Misschien toch maar in de volgende Smart Mobility Monitor het effect van betere autonavigatie voor fietsers gaan meten?