'Keuzes in de buitenruimte bepalen of je kunt meedoen'

De bus pakken voor een bezoekje aan familie. Zelf naar je werk kunnen. In een handomdraai je afval in de ondergrondse container gooien. Dagelijkse activiteiten die u waarschijnlijk doet zonder daar al te veel bij stil te staan. Maar voor mensen met een beperking zijn die activiteiten niet altijd zo vanzelfsprekend. Want of ze zelfstandig kunnen meedoen, is soms afhankelijk van hoe wij de omgeving hebben ingericht.

Iedereen die werkt aan de buitenruimte kan zijn steentje bijdragen aan een toegankelijkere samenleving. Dat is ook het doel van het VN-verdrag voor mensen met een handicap: dat zij zo zelfstandig kunnen meedoen. Vaak zit het hem in kleine dingen die nu niet altijd mogelijk zijn. Meestal komt dat door keuzes die we maken in de buitenruimte. Terwijl verkeerskundigen, stedenbouwkundigen en bijvoorbeeld landschapsarchitecten met hun werk juist de basis kunnen leggen voor een samenleving die voor iedereen toegankelijker is.

Dat vraagt wel een andere manier van kijken naar de buitenruimte. Het STO(M)P-principe kan daarbij helpen. Mensen met een beperking hebben vaak geen andere keuze dan Stappen, Trappen en Openbaar Vervoer. Door meer vanuit dit principe te werken, kunnen we de kwaliteit van de omgeving sterk verbeteren. Daarbij moeten we ontwerpen voor de maatgevende mens: de ene keer iemand in een rolstoel, de andere keer iemand met een visuele beperking. Toegankelijkheid als lakmoesproef. Ook de verschuiving van openbaar vervoer naar openbare mobiliteit kan ons helpen, omdat daarmee veel meer keuzemogelijkheden komen. Dan moeten we toegankelijkheid wel vanaf het begin meenemen.

Toegankelijkheid heeft ook direct effect op zorg en welzijn. Want wie zelfredzaam is, heeft minder Wmo-ondersteuning nodig. Zelfstandig kunnen reizen betekent niet alleen minder druk op het Wmo-vervoer, maar ook actiever meedoen in de maatschappij. En door de openbare ruimte toegankelijk te maken voor iedereen, ontstaat er ruimte voor ontmoeting en delen. Met de vergrijzing worden dit steeds belangrijkere thema’s.

Een laatste aandachtspunt is communicatie. Zorg dat ook wat je communiceert toegankelijk is. Zo is dit artikel gecontroleerd door het Versimpelteam van de gemeente Zwolle. Waardoor de tekst voor zoveel mogelijk lezers van ‘de Verkeerskunde’ te begrijpen is. En het belangrijkste bij toegankelijkheid? Vraag het de mensen zelf. Het VN-verdrag zegt niet voor niks ‘niets over ons, zonder ons’.

Zwolle is in 2022 medeorganisator van het voetgangerscongres. Voor meer informatie en voor het indienen van papers kijk op nationaalvoetgangerscongres.nl