De auto als heilige koe is verleden tijd

Francine Houben, Mecanoo:
‘Traditioneel is crisistijd de tijd van investeren in infrastructuur. Vergeet dan vooral de fiets niet’

Architect Francine Houben, bekend van ontwerpen als de bibliotheek van de TU Delft, Montevideo in Rotterdam en de net geopende bibliotheek van Birmingham, publiceerde een vlammend pleidooi voor fietssnelwegen in het Financieel Dagblad. ‘Fietssnelwegen zijn de ontbrekende schakel in onze mobiliteit!’

‘Mijn enthousiasme voor de fiets komt van meerdere kanten. Ik ben onder andere hoogleraar mobiliteitsesthetiek geweest aan de TU Delft en heb wereldwijd onderzoek gedaan naar mobiliteit als onderdeel van het dagelijks leven. Vrijwel alle grote metropolen zijn zo vlak als Nederland, want veel metropolen zijn gebouwd in een delta. In al die grote steden kunnen mensen de fiets meer gebruiken: fietsen is gezond, je bent onafhankelijk, prettig en duurzaam.’

‘Fietssnelwegen zijn de ontbrekende schakel in onze mobiliteit, zij maken het mogelijk sneller en grotere afstanden af te leggen. Het is een oplossing op regionale schaal. De meest gereden afstand met een auto is vijf kilometer, een afstand die je kunt fietsen. Bij fietssnelwegen denken mensen meteen dat het gaat om verbindingen van Amsterdam naar Utrecht, maar dat is meer voor  sportieve fietsers. Fietssnelwegen hebben vooral een rol rond de kernen, en dan ook doorgetrokken tot in de stad, zodat je door bijvoorbeeld stoplichten beter af te stellen behoorlijk sneller door een stad fietst.’

Denk aan de fiets
‘In het FD wilde ik aandacht vragen voor een goed plan dat klaar ligt (het plan van de Fietsersbond en een aantal provincies en stadsregio’s voor bijna 700 kilometer snelfietsroutes, red.). Traditioneel is crisistijd de tijd van investeren in infrastructuur. Regering,  kijk eens naar dit plan. Het vraagt geen hele grote investeringen (700 miljoen, red). En de fiets past bij deze tijd.’

‘De jongere generatie is minder gericht op autobezit, meer gericht op innovaties’, aldus Houben. ‘Mensen gebruiken én de auto, én de trein én de fiets. Er is geen dogma meer. De auto als heilige koe is niet meer van deze tijd. Ik vind het een mooie tijd, andere waarden worden belangrijk gezondheid, creativiteit, een veranderende samenleving.'

Kenniseconomie concentreert zich
Houben: ‘Er is nog een belangrijke ontwikkeling. Internationaal gezien is steeds meer een competitie gaande op het gebied van de kenniseconomie. De kenniseconomie zal zich concentreren in de steden. De toekomst staat of valt dus met slimme mensen en sterke steden. Nederland is in competitie met Londen, Moskou, Boston, Parijs, Shanghai enzovoort. en we staan er buitengewoon gunstig voor. We hebben een in de wereld uniek landschap met een netwerk van middelgrote steden op korte afstand van elkaar. Dat is prettig wonen, werken en fietsen, dat maakt Nederland aantrekkelijk voor internationale kenniswerkers.'

In grote steden groeit het fietsgebruik enorm. ‘Daarom is er ook groeiend bewustzijn dat iets moet gebeuren. Het is niet alleen de groei van het fietsgebruik. Je hebt de opkomst van e-bikes, er zijn meer mensen met een handicap, er komen steeds meer soorten vervoermiddelen op het fietspad. Van alle verkochte fietsen dit jaar was 15 procent een e-bike! Ik heb er zelf één en ik vind het echt geweldig. Ik rijd geregeld van Rotterdam naar Delft.'

Ontwerpen met de fiets in het achterhoofd
De groei van het fietsgebruik kan gevolgen hebben voor het ontwerp van gebouwen. Houben: ‘In Nederland houden we bij het ontwerpen van gebouwen standaard rekening met ruimte voor fietsen, zowel qua bereikbaarheid als stalling. In een land als Engeland ligt dat anders. Maar ook in Nederland is het goed daarover te blijven nadenken. We worden ouder als samenleving. Er is een emancipatie van ouderen en gehandicapten aan de gang en dat betekent meer vervoermiddelen, zoals e-bikes en scootmobielen, die een plek moeten hebben. Ik vind het een fantastische ontwikkeling omdat het een ouder wordende bevolking mobiel houdt.'

Mooi op de fiets is ook belangrijk
Houben wil best zelf een fietssnelweg ontwerpen. ‘Ik zou dat wel in een stad als London willen doen, maar mijn pleidooi voor fietssnelwegen is geen verkapte manier om te acquireren. Er is nog veel innovatie mogelijk. De fietsindustrie heeft met e-bikes enorm geïnnoveerd, maar er is nog meer te doen. Ik denk ook aan de kledingindustrie. Voor skiën is prachtige en praktische kleding ontworpen, maar voor fietsen kan nog veel worden verbeterd. Regenkleding zou veel leuker kunnen. Voor mannen lijkt er alleen wielrenkleding te bestaan, een mooie lange regenjas is moeilijk te vinden.’

terug naar dossier Fiets

 
Auteur: Margriet Verhoog