Zeist haalt verkeersregeling weg

‘Er waren grote twijfels, zouden er geen lange wachtrijen ontstaan?’

Centrum Zeist, op het winkelkruispunt Slotlaan - Hogeweg zijn in 2005 de verkeerslichten vervangen door een voorrangskruispunt met brede middengeleiders. Het resultaat: een lagere autosnelheid en een goede doorstroming voor fietsers.

Dat het centrumkruispunt in Zeist op de schop moest, was wel duidelijk. In de ‘ouderwetse’ verkeersregeling moesten fietsers en voetgangers vaak nodeloos wachten. De verkeersveiligheidscijfers waren niet schokkend slecht, maar konden wel beter. Arjen Zijlstra, toentertijd verkeerskundig ontwerper in Zeist, nu werkzaam in Cuijk: ‘Een rotonde was een logische oplossing maar daarvoor was te weinig ruimte.’ Uitgangspunt was om de verschillende conflicten zoveel mogelijk apart af te wikkelen. Door op de Hogeweg middengeleiders van ongeveer 6 meter breed aan te leggen, werd de snelheid van het autoverkeer verlaagd en de afwikkelingscapaciteit van het kruispunt flink verhoogd. Zowel automobilisten als fietsers op de kruisende Slotlaan steken nu in twee etappes over. Ook linksafslaande automobilisten en fietsers op de Hogeweg kunnen wachten op het middengedeelte, zonder het doorgaande verkeer te blokkeren. Deze keuze zorgde intern voor flinke discussies. Zijlstra: ‘Er waren grote twijfels. Zouden er geen lange wachtrijen ontstaan?’ DTV Consultants onderzocht het ontwerp en maakte daarbij gebruik van één van de eerste dynamische modellen waarin ook fietsers en voetgangers werden gemodelleerd. Zijlstra: ‘Deze uitkomsten waren positief, er waren dus geen verkeerslichten nodig.’

Oogt chaotisch

In de praktijk functioneert het kruispunt goed. Op de drukste momenten staan er drie tot vier auto’s te wachten en enkele fietsers. Linksafslaande automobilisten gaan zowel voor- als achter elkaar langs. Dit is goed voor de doorstroming. Het kruispunt lijkt op een Shared Space-oplossing. Het oogt soms chaotisch, maar de meeste fietsers lijken er geen problemen mee te hebben. Belangrijke ontwerppunten zijn de lage snelheid van het autoverkeer en de ruimte en vrijheid die fietsers krijgen. De fietspaden op de Hogeweg gaan net voor het kruispunt over in fietsstroken. Dat heeft voordelen voor de linksafslaande fietser. Opvallend detail is dat de rijbaan voor het autoverkeer naar de fietsstrook toe buigt. Vaak is dat precies andersom.

 
Auteur: Joske van Lith