Voorzitter Stuurgroep: Lindy Molenkamp

‘Recht doen aan de autonomie van de wegbeheerder én aan de behoefte van de weggebruiker’

‘Als wegbeheerder begrijp je nut en noodzaak van goede bewegwijzering. Als dit niet goed geregeld is, krijg je veiligheids- en doorstromingsproblemen’. Dit zegt Lindy Molenkamp, voorzitter van de Stuurgroep van de Nationale Bewegwijzeringsdienst, NBd. Deze relatief nieuwe dienst van, voor en door wegbeheerders draagt sinds 1 januari 2015 zorg voor uniforme bewegwijzering in Nederland.

Lindy Molenkamp is hoofd van de Eenheid Wegen en Kanalen van de provincie Overijssel en vertegenwoordigt de provincies in de Stuurgroep NBd: ‘Op basis van de bestuursovereenkomst uit 2013 vaardigt iedere (overheids-)laag van wegbeheerders één persoon af naar de stuurgroep’, legt Molenkamp uit. Kwartiermaker Geert van Wijhe kreeg destijds opdracht om een centrale bewegwijzeringsdienst voor te bereiden, die op 1 januari 2015 operationeel is geworden en halverwege 2015 onder leiding kwam van algemeen directeur Bart van den Berg (zie interview pag 26).’

Wettelijke en niet-wettelijke taken
‘Wegbeheerders hechten aan hun autonomie. Tegelijkertijd staat of valt de kwaliteit van de bewegwijzering voor de weggebruiker met consistentie en samenhang over de beheergrenzen heen. Om aan beide belangen tegemoet te komen is bij de vorming van de Nationale Bewegwijzeringsdienst onderscheid gemaakt tussen wettelijke en niet-wettelijke taken.

Via de wettelijke taken borgt de NBd de samenhang en consistentie. Deze taken zijn: opstellen van bewegwijzeringsplannen voor utilitaire bewegwijzering, regie voeren op de bewegwijzering over de grenzen van de wegbeheerders heen, en het opbouwen, onderhouden en beschikbaar stellen van de bewegwijzeringsdata in het Nationaal Wegwijzerbestand. Neem bijvoorbeeld de plaatsing van borden: 50 meter naar voren of naar achteren kan heel wat uitmaken voor de weggebruiker. Dit specialisme zit bij de NBd-medewerkers en de inzet van hun kundigheid wordt geborgd met deze wettelijke taken. De minister is voor de wettelijke taken besluitnemend, de stuurgroep NBd adviseert haar hierbij.

Niet-wettelijke taken zijn: (centrale) inkoop van materialen, het (laten) plaatsen van objecten, en het organiseren van beheer en onderhoud. Het is aan elke wegbeheerder afzonderlijk om hier wel of niet gebruik van te maken. De NBd biedt schaalvoordelen, formuleert kwaliteitseisen aan de uitvoering en ontzorgt de wegbeheerder bij de wettelijk verplichte registratie van nieuwe bewegwijzering in het Nationaal Wegwijzerbestand.

Molenkamp: ‘Om de schaalvoordelen te realiseren hebben we het Nederlandse bewegwijzeringsareaal verdeeld in vijf percelen, waarvoor vijf aanbestedingsrondes zijn doorlopen. In overleg met de wegbeheerder met een dienstverleningsovereenkomst schakelt de NBd voor de niet-wettelijke taken de regionale perceelhouder in - een bewegwijzeringsbekwame aannemer - die de benodigde materialen inkoopt, plaatst en de realisatiedata doorgeeft aan de NBd. De stuurgroep NBd stelt de voorwaarden vast waaronder de NBd zijn niet-wettelijke taken aanbiedt. Kennelijk met succes: van de pakweg 400 wegbeheerders maken intussen zo’n 350 wegbeheerders gebruik van deze vorm van overheids-ontzorging.’

Klantgericht
‘De NBd stelt zich niet alleen kundig, maar ook klantgericht op. Dat zie je bijvoorbeeld aan het onderhoudsoverzicht en -advies dat de aangesloten wegbeheerders jaarlijks van de NBd ontvangen. Deze werkwijze zou ik kenmerkend willen noemen. Binnen een - van oudsher - technisch gedreven vakgebied, ontwikkelt de NBd zich tot een klantgerichte bewegwijzeringsorganisatie die zich richt op wat de wegbeheerder wil en nodig heeft. En ja, dat is een transitie, en die gaat soms met vallen en opstaan.’

Als belangrijkste doelen noemt Molenkamp: samen - NBd en wegbeheerders – de weggebruiker van dienst zijn, en daarbij de wegbeheerder ontzorgen. ‘Binnen de nieuwe kaders doen de NBd-medewerkers het goed. Het valt me op dat als er in het proces tussen de dienst, de wegbeheerder (klant) en leverancier iets niet goed gaat, dat het in gezamenlijkheid wordt opgelost. In plaats van zwarte pieten uit te delen worden verliezen zo nodig zelfs gedeeld en wordt er samen gekeken hoe het in het vervolg beter kan gaan.’

Pluim
‘De mensen van de NBd zijn dus goed op weg, maar doen ze ook de juiste dingen? Die zoektocht is inherent aan jonge organisaties. Al met al vind ik dat de NBd-medewerkers een pluim verdienen voor de transitie die ze maken naar een efficiënte, effectieve en klantgerichte, ontzorgende organisatie.’

‘De dienst staat. Als stuurgroepvoorzitter durf ik wel te zeggen dat het bewegwijzeringsproces nu overall op orde is. Daarmee zijn de uniformiteit en continuïteit in principe weer gewaarborgd. Maar het blijft een voortdurende zorg om op dit niveau te blijven en zelfs nog te verbeteren. Het proces is voor alle betrokken partijen nieuw.

Waar liggen nog kansen en verbeterpunten?
‘De grootste winst die de NBd op korte termijn nog kan behalen ligt toch in de dagelijkse operatie. Als stuurgroep letten we onder meer op de klantgerichtheid van de organisatie, op de kwaliteit zoals die aan weggebruikers geboden wordt, en natuurlijk op de kosten en financiën’.

‘Daarnaast moeten we onze blik richten op de toekomst. Voertuigen en private diensten vermogen steeds meer, laten we ervoor zorgen dat we tijdig de juiste koppelingen weten te leggen met die nieuwe ‘smart’-systemen. De ontwikkelingen spelen op wereldschaal, we moeten daarom echt collectief optreden: alle wegbeheerders samen, met NBd maar ook bijvoorbeeld NDW, Connecting Mobility en andere, ook internationale, partners.’