Spoedaanpak is opmaat tot Sneller en Beter

Uitvoering, hinder, start- en einddata van de projecten zijn dynamisch

De uitvoering van de Spoedaanpak loopt op rolletjes. Tien van de 30 snelwegknelpunten die onder de Spoedaanpak vallen, moeten volgend jaar mei zijn weggewerkt. En dat gaat lukken, weet ‘Spoedaanpakdirecteur’ Sieben Poel. Wat hem het meest opvalt: de bestuurlijke daadkracht bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en het elan waarmee Rijkswaterstaat, regionale overheden, aannemers en ingenieursbureaus samenwerken. En de snelheid waarmee de projecten de procedures en de uitvoeringsfase doorlopen.  

In mei volgend jaar zijn er vanwege de Spoedaanpak minstens tien snelwegknelpunten aangepakt. Directeur Projecten bij Rijkswaterstaat, Sieben Poel kan nog niet precies aangeven welke locaties dat dan precies zijn. De reden voor deze ‘locatie-ongewisheid’ is dat alle projecten een strakke planning hebben waarbinnen onvoorziene, doch denkbare calamiteiten, zoals langere vorstperiodes of ernstige sneeuwval niet meegenomen zijn. Het ene project is daar gevoeliger voor dan het andere. Toch is Poel er volledig gerust op dat het  oplevertarget in mei 2011 wordt gehaald.

Ondertussen zijn er al zo’n 18 van de 30 projecten in uitvoering gegaan, waarvan er ook al zes zijn afgerond. Dat zijn de A2 Leenderheide-Valkenswaard, A9 Holendrecht-Diemen, A58 Batadorp-Oirschot, de A12 Woerden-Oudenrijn, de A12 Woerden-Gouda en de A1 Hoevelaken-Barneveld. Minister Schultz van Infrastructuur en Milieu heeft inmiddels vijf ervan ook officieel geopend. De meest recente openingen waarvoor de minister op 9 december de officiële openingshandeling verrichtte, zijn op de A12 op de trajecten tussen Woerden en Oudenrijn en tussen Woerden en Gouda. Ook druppelen ondertussen de eerste resultaten voor de weggebruikers van de knelpuntaanpak bij Poel binnen. Zo zijn de files op de A2 bij Leenderheide nagenoeg weg en zijn de files op de A12 tussen Woerden en Oudenrijn al bijna opgelost. Benieuwd kijkt Poel uit naar de resultaten op de A58 en op de A12 op het gedeelte Woerden-Gouda.

Binnen het programma is niet alleen de uitvoering, start- en einddata van de projecten, wisselend en dynamisch, ook de hinder verschilt per project. Er wordt maximaal ingezet om de verkeershinder voor weggebruikers zoveel mogelijk te beperken, onder meer door het slim plannen van de werkzaamheden. Poel: ‘Bij het traject Woerden-Gouda hebben we bijvoorbeeld bewust gekozen voor het intensief uitvoeren van werkzaamheden aan de weg in de verkeersluwe vakantieperiode. Die leverden wel hinder op, maar over een korte periode. Dat is eigenlijk redelijk goed gegaan. In alle gevallen blijft de hinder tot nu toe binnen de marges die de vorige minister aan de Kamer heeft toegezegd’, aldus Poel.

Niet alleen zijn wettelijke aanpassingen doorgevoerd in de planprocedure om de aanpak van  deze 30 fileknelpunten versneld uit te voeren. Ook is gekozen voor een innovatieve marktbenadering waarbij de aannemer in een verkorte termijn en eerder in het proces wordt geselecteerd en daardoor ook vervroegd met de voorbereidingswerkzaamheden kan beginnen.

Wat Poel opvalt aan de Spoedaanpak is dat de marktpartijen uitstekend anticiperen op de projecten. ‘Opvallend is de directe relatie tussen Rijkswaterstaat en de aannemers en ingenieursbureaus. Ze stellen zich proactief op en denken mee over hoe we tot een snelle aanpak met optimaal resultaat kunnen komen. Prachtig om te zien. Er is absoluut sprake van elan.’ 

Naast alle lof, wordt er ook wel opgemerkt dat de files zich na extra (spits)rijstroken verplaatsen. Poel: ‘Ik herhaal dan de reactie van de minister hierop: ‘de keten is zo sterk als de zwakste schakel en die zwakke schakels pakken we nu aan.’ En hoe verklaart Poel dat  ingebruikname van spitsstroken en extra rijstroken nogal eens gepaard gaat met verlaging van de maximumsnelheid; bijvoorbeeld naar 100 km/uur. Daarachter schuilt de afweging die we steeds moeten maken tussen het reduceren van de files en de verkeersveiligheid en het bewaken van de normen voor geluid en luchtkwaliteit. Hoe communiceert Rijkswaterstaat de antwoorden op deze en andere vragen van weggebruikers? Poel: We communiceren veel, onder meer door persberichten en via de VanAnaarBeter-campagne. Uit evaluatie van de laatste campagneperiode blijkt dat de bekendheid met de Spoedaanpak hoog is. En we doen onderzoek naar meningen en standpunten over het begrip Spoedaanpak. Ik hoop dat de mensen het belang van de Spoedaanpak goed begrijpen, zeker als de eerste resultaten op de weg zichtbaar worden, maar dat moeten we afwachten.’

Blijft er na de afronding nog iets over van de Spoedaanpak? Poel: ‘Jazeker, ondertussen krijgt de Sneller & Beter-werkwijze – tijdens de vorige kabinetsperiode geïntroduceerd door de commissie Elverding – steeds meer vorm. Ook daarvoor is de spoedaanpakmethode niet alleen een goed voorbeeld, maar ook een opmaat tot een structurele verheldering van de procedures om tot structurele verkorting van de doorlooptijd van projecten te komen, zodat verkeersknelpunten eerder worden aangepakt. En dat kan door strakke regie op de processen en tegelijkertijd door voortvarende besluitvorming op basis van intensieve participatiemomenten.’

 
Auteur: Joske van Lith