Keynote op de Oostenrijkse ‘Radgipfel’

Op 16 april bezochten we het tweedaags Oostenrijks Nationaal Fietscongres in Wiener Neustadt, zo’n 50 kilometer ten zuiden van Wenen. Jaarlijks komt hier een groot deel van de Oostenrijkse fietssector en -specialisten samen. Beleidsmakers, maar ook bedrijven en NGO’s waren in groten getale aanwezig op een bijzondere, historische plek in de stad.

Nederland was gevraagd om in een inspirerende openingskeynote ons nationale en Internationale beleid te presenteren. Dit doen we, namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, natuurlijk graag om zo onze fietskennis te delen en ook om Nederland Fietsland in de schijnwerpers te zetten.

THE PEP

Dit bezoek hebben we ook gebruikt om uitgebreider te spreken met onze Oostenrijkse counterparts, waarmee wij samen met ook Frankrijk voor UNECE (United Nations Economic Commission for Europe),de THE PEP (Transport, Health and Environment Pan-European Programme) - fiets werkgroep trekken voor. Mede vanwege de Europese Fietsstrategie die woensdag op 3 april 2024 werd ondertekend, was dit een goed moment om de daaruit voortvloeiende afspraken en acties gezamenlijk te bespreken.

ACTIVE

Het was direct een uitgelezen kans om Oostenrijk ook te betrekken bij ACTIVE (Alliance for Cycling and Walking Towards International Vitality and Empowerment). Dit nieuwe internationale fietsprogramma heeft vanuit IenW de focus op ontwikkelingslanden, waarin we 10.000 professionals willen opleiden en tevens meer financiering voor actieve mobiliteit willen organiseren; hier spraken we ook over met het Oostenrijkse ministerie.

En, we wilden natuurlijk aandacht richten de eerste fietsstraat naar Nederlands voorbeeld en die begin april in Wenen werd geopend. Het ontwerp was van RHDHV; een mooi staaltje handelsbetrekkingen.

Aankomst maandag 15 april

Na aankomst op maandagmiddag stonden er direct twee meetings gepland in Wenen: nadere kennismaking op de ambassade met de Nederlandse Ambassadeur en plaatsvervangende ambassadeur in Oostenrijk. Hier werd benoemd dat men veel aan thema fiets werkt. Ook was er een fietslunch voor veel genodigden, en was er veel aandacht voor de fiets in Oostenrijk tijdens het Staatsbezoek in 2022.

Hierna sprak ik met Oostenrijkse collega’s, waaronder Martin Eder, National Cycling Officer. Hij gaf aan dat de fiets ook in Oostenrijk weliswaar veel aandacht krijgt, maar wel met de zeer beperkte capaciteit van twee personen. Hij gaf aan stiekem wel jaloers te zijn op het fietsteam bij het ministerie in Nederland, met zo’n twintig personen.

Dinsdag 16 april

Op dinsdagochtend stond onze openingskeynote op het programma voor zo’n 300 toehoorders. Het was een innovatieve presentatie met een nadruk op inspiratie én op praktisch handvatten voor Oostenrijk.

De hoofdboodschappen waren:

• Combineer hardware, software en orgware-maatregelen
• Werk aan veilige, dedicated infrastructuur
• Definieer je doelgroep, zoek potentie
• Werk samen aan fietsstimulering

Er werden interessante vragen gesteld zoals: kijken jullie ook goed naar waar nieuwe fietsers vandaan komen, wanneer je focust op modal split? Meten jullie dit en hoe meten jullie de voortgang? Inderdaad een goed punt. Wij meten dit via een interne monitor mobiliteit en via het Nationaal Verplaatsingspanel, waarin ieder jaar 10.000 Nederlanders worden bevraagd over hun reisgedrag.

Na de presentatie nam ik deel aan een plenair panel met: Franz Dinhobl (Verkehrsstadtrat Wiener Neustadt), Werner Pracherstorfer (Amt der Niederösterreichischen Landesregierung) Judith Schwentner (Vizebürgermeisterin Stadt Graz) en Michael Skoric (con.sens Verkehrsplanung). Na het panel stond ik nog enige congresbezoekers te woord en in de pauze werd ik geïnterviewd voor een Oosterijkse TV-zender 

Natuurlijk genoten we ook van de rest van het programma. Zo bezochten we zes presentatie over deeloplossingen. Vooral vanuit de Oostenrijkse spoorwegen (OBB) was veel interesse in de Nederlandse aanpak vanuit NS met onze OV-fiets. Ook leerden we dat er behoorlijk wat aanbieders van deelfietssystemen in Oostenrijk zijn: NextBike, OBB Bike (spoorwegen), IVB Innsbruck and Wienmobil Rad. Hoe groot deze deelsystemen zijn, bleek bijvoorbeeld uit Wenen, waar Wienmobil Rad, 240 stations in 23 wijken heeft. Zij werken ook samen met NextBike, en bieden ook e-bikes en zelfs fietsen met kinderzitjes aan. Kortom, Bike share zit hier in de lift! Er is ook nog eens veel meer gebruik dan men had verwacht.

Fietsen

Verder was er nog aandacht voor gezondheid, bikonomics en infrastructuur. Om 17:30 startte een fietstocht. We reden zowel op goede infrastructuur, maar helaas ook op veel mindere stukken. Een typisch Hollandse regenbui droeg bij aan een ‘thuisgevoel’ en onderweg deden we nog veel leuke en nuttige contacten op.

Takeaways

Wat ik meenam: Oostenrijk volgt op de voet wat er in Nederland gebeurt. Zij zien ons echt als voorbeeldland voor fietsen. Oostenrijk is heel geïnteresseerd om aan te sluiten bij het nieuwe ACTIVE programma, hopelijk al vanaf januari 2025. Er waren opvallend veel Europese gasten op dit National Fietscongres, met name ook uit Oost-Europa. Oostenrijk is een groot land met relatief weinig inwoners - 7 miljoen - wat vooral focus op recreatief fietsen vraagt, naast aandacht voor de fiets in de steden.