Reis door de Wereld in Rome: Sulla strada olandese

Tijdens mijn meivakantie in 2019, werd ik door de Nederlandse ambassade in Rome benaderd of ik op 6 en 7 juni beschikbaar was om als expert deel te nemen aan een paneldiscussie over het fietsgebruik in deze stad. Dit vanuit mijn rol als ontwikkelaar van fietsenstallingen bij stations bij ProRail in de afgelopen 20 jaar.

   Naam: Folkert Piersma
   Woonplaats: Zwolle
   Functie: projectmanager Fietsparkeren bij stations voor ProRail
   Project:  Deelname expertsessie fietsgebruik in Rome

Dit tweedaags congres werd door de stad Rome georganiseerd, in samenwerking met onze ambassade en stond in het teken van duurzame mobiliteit. Ook in Rome slibben de wegen dicht en staan er vaak enorme files, die niet alleen de bereikbaarheid van de stad verslechteren, maar ook de luchtkwaliteit en daarmee de leefbaarheid in de stad.

De gemeente Rome zoekt naar oplossingen en hoopt deze onder meer te vinden in meer fietsgebruik. Dan wordt al snel de blik gericht op Nederland en in dat verband is er eind vorig jaar, dus na het congres, al een Italiaanse delegatie op bezoek geweest, om ook de stallingen rond station Utrecht te bekijken. Dat bezoek was mede georganiseerd door onze ambassade. Hun enthousiaste medewerker Aart Heering, oud NOS-correspondent in Rome en zelf een fanatiek fietser, heeft de bezoekers hier begeleid.

Een speciaal dagdeel van de conferentie is besteed aan “Sulla strada olandese”, op de Nederlandse weg. Dit dagdeel is door onze ambassade geprogrammeerd en hiervoor zijn Nederlandse fietsexperts uitgenodigd. Aan mij de eer het onderdeel ‘fiets en ov’ te belichten.

Mijn reis begon op donderdag 6 juni toen ik om 6.47 de trein vanuit Zwolle naar Schiphol nam. Mijn vlucht vertrok om 9.35, dus had ik ruime speling en kon rustig nog een kop koffie drinken op Schiphol. Bij het verlaten van de trein op NS station Schiphol, trof ik oud-collega Hans die onderweg was naar Spanje. Na de douane- en veiligheid check trof ik hem weer en konden we samen koffie drinken. Het bijpraten van circa 10 jaar in een half uurtje bleek een uitdaging. De vlucht verliep volgens planning en na een korte treinreis vanaf de luchthaven naar de stad, werd ik door een taxi voor de deur voor mijn hotel afgezet.

Naast de paneldiscussie, op vrijdagmiddag, was ik door de ambassadeur uitgenodigd om op donderdagavond deel te nemen aan een netwerkbijeenkomst in zijn ambtswoning, de Residentie. Een prachtige kasteelachtige villa met parktuin in het noordelijk deel van Rome. Ambassademedewerkster Nicole Hablé, had een prachtig hotel voor me geregeld in de ambassadewijk, midden in Rome. Hier ontmoette ik, donderdagavond op weg naar de ambassadeur, Bas Braakman, die als medewerker fietsbeleid bij de gemeente Eindhoven werkt. Ook hij was uitgenodigd voor het congres en de netwerkbijeenkomst en in hetzelfde hotel ondergebracht. Hij is, met collega’s van mij direct betrokken bij de stallingontwikkeling rond station Eindhoven.

Samen gingen we naar de Residentie en verwonderden ons over de toegankelijkheid van ambassadeur Joost Flamand en zijn team en tegelijkertijd over de formele ontvangst en behandeling van de vele Italiaanse gasten die avond. Ik voerde interessante gesprekken, waaronder met Stefano Fondi van de RTI, de Italiaanse spoorwegen, die graag verder inhoudelijk over dit onderwerp in gesprek wil gaan en waarover afspraken zijn gemaakt.

Het ochtenddeel van de conferentie op vrijdag 7 juni bestond grotendeels uit presentaties in het Italiaans zonder vertaling, wat voor mij vrijwel niet te volgen was. In het laatste blok van de ochtend, tegen 11 uur stond Ronald Tamse van de gemeente Utrecht geprogrammeerd, met een verhaal over de wijze waarop het (doorgaand) autoverkeer uit de Utrechtse binnenstad wordt teruggedrongen. Een herkenbaar en boeiend verhaal. Maar regelmatig zag ik blikken van mensen om me heen die te kennen gaven: ‘dat gaan we in Rome nooit redden’.

Hopelijk nemen ze toch stappen hierin vanuit krachtig leiderschap en de overtuiging er in korte tijd grote stappen in te willen en gaan zetten. Waarnemend ambassadeur Dewi van de Weerd vertelde ons de avond ervoor nog over haar ervaring als ambassadeur in Albanië. De burgemeester van Tirana is zo’n krachtige bestuurder met visie en kreeg het voor elkaar om in een aantal jaren, met hulp van Nederlandse deskundigen, een fietspadennetwerk in de stad aan te leggen, dat nu goed wordt gebruikt.

Na de lunch op het terras van het monumentaal stadskantoor, met prachtig uitzicht op het Forum en Colosseum, begon de paneldiscussie waarin ik een rol speelde.
 

Door de moderator werden vragen gesteld over het nut en de noodzaak om te investeren in infrastructuur ten behoeve van duurzame mobiliteit en over het belang van het monitoren van kosten en baten. Hier werd door de Italiaanse deelnemers zeer uitvoering op ingegaan. Ik kreeg vragen over hoe de fiets-treincombinatie in Nederland is georganiseerd, of daar veel promotie bij kwam kijken en hoe dit tot een succes is geworden. Tevens werd mij gevraagd of er standaarden op het gebied van fietsparkeervoorzieningen zijn die per station kunnen worden gehanteerd.

Op de eerste vraag heb ik aangeven dat een krachtige beleid- en financiële impuls van de rijksoverheid ons enorm heeft geholpen. Toen daarna bleek dat het enorme succes ook na de beoogde looptijd van het programma, veel extra investeringsmiddelen noodzakelijk maakte, zijn ook de lokale overheden (gemeentes, provincies en vervoerregio’s) gevraagd om mee te doen, wat na enige tijd ook goed lukte. Promotie van het fietsgebruik naar stations was en is in Nederland eigenlijk niet nodig. In de meeste gevallen zijn onze stations per fiets goed bereikbaar; dit in tegenstelling tot de situatie in Rome. Ook is de kwalitatieve- en kwantitatieve verbetering van de stallingen bij ons voldoende voor de toename van het gebruik.

Op de vraag naar standaardisering legde ik uit dat dit alleen voor de kleinere stations geldt, maar zeker niet voor onze grote(re) stations. Zowel in omvang, als in oplossingsvorm is dit sterk afhankelijk van het fietsgebruik naar het station en ook van de beschikbare ruimte om een groot aantal fietsen zo dicht mogelijk bij het station een plek te geven. Als voorbeeld heb ik, naast onze andere stallingvormen,  natuurlijk ook de grootste stalling ter wereld bij Utrecht Centraal genoemd en allen uitgenodigd deze na de opening vooral ook te komen bekijken.

Ik wilde graag het weekend weer thuis zijn, omdat mijn zoon en schoondochter hun eerste kindje verwachtten. Daarom nam ik rond 17.00 uur afscheid van het ambassadepersoneel en verliet het congres, om met taxi en trein weer naar de luchthaven te gaan. Ik had deze vlucht gepland om na aankomst op Schiphol, nog met de trein in Zwolle te kunnen komen. Dit lukte maar net, omdat mijn vlucht bijna een uur vertraging had en het nog even spannend werd. Met de laatste trein vanuit Amsterdam Centraal, kwam ik om 01.40 uur aan in Zwolle waarna deze nog doorging naar Groningen, met nog verbazingwekkend veel, vooral jonge reizigers.

Het was een bijzonder boeiende reis naar Rome, waar ik een interessante mensen heb ontmoet. En in dat weekend is inderdaad mijn kleinzoon Adam geboren."