Mascha van Vuuren: 'Vervangingsopgave moet innovatieopgave worden'

Mascha van Vuuren, algemeen directeur van ENGIE Infra & Mobility: 'De vervangingsopgave is dé kans voor Nederland om als voorbeeld te dienen voor de rest van de wereld; we zijn dé ideale proeftuin voor een nieuw exportproduct: innovatief vernieuwen.

‘De vervangingsopgave is enorm, denk alleen al aan zo’n 650 waterkunstwerken, deze staat bij ons hoog op de agenda. Maar deze opgave is evengoed een grote kans om de mobiliteit van mensen, goederen en energie, slimmer, betrouwbaarder en duurzamer te maken dan het nu is.’ Een gesprek met Mascha van Vuuren, algemeen directeur van ENGIE Infra & Mobility.

Van Vuuren noemt ENGIE Services, voorheen Cofely, een ‘duurzaam technisch dienstverlener voor de mobiliteitsinfrastructuur, de digitale infrastructuur en de energie-infrastructuur. ‘Steeds meer komen deze infrastructuren samen, en zeker in het vervangingsvraagstuk. Het is met name de niet-civiele, maar juist de technische kant waar wij ons op richten’, aldus van Vuuren, 'hoewel deze gebieden in een razend tempo dicht bij elkaar komen. Zo zijn we nu bezig met data vertalen naar informatie uit sensoren in alles wat maar aan in en op kustwerken aan technische installaties zit en inductiemogelijkheden om energie uit de weg te halen. De  traditionele scheiding tussen civiel en technologie wordt zo ook snel minder door het belang van de techniek.’ ( Zie filmpje ENGIE)

Van Vuuren bevestigt daarmee de stelling dat de vervangingsopgave een transitie stimuleert ‘van denken in civiele oplossingen naar denken in duurzame, werkbare vervoersystemen’. ‘Dat betekent eveneens een transitie van denken in gewoon onderhoud naar denken in predictief onderhoud. En daarvoor voeg je nu informatietechnologie toe aan de techniek in de civiele infrastructuur; aan het asfalt en het beton.’

Een voorbeeld. Je kunt een sluis of een brug functioneel en één op één vervangen, óf je maakt de nieuwe sluis of brug op afstand bedienbaar met de nieuwste technologie. Dan werk je toe naar multi-centrales die een corridorbenadering mogelijk maken en nieuwe kansen bieden voor multimodaal transport. Ook vliegen monteurs bij het eerste signaal niet meer onmiddellijk naar ‘hun’ brug of sluis, maar wordt er eerst gekeken naar wat het signaal betekent voor het functioneren van de keten. Anders gezegd: je gaat van het traditionele informatiemanagement, via dynamisch management, naar performance management van de keten. Dat betekent een goede afstemming met wegbeheerders én veel verschillende data koppelen.

Kortom, vervanging betekent heel erg veel traditioneel werk, maar we moeten deze momenten beslist aangrijpen om allerlei informatiedragers toe te voegen aan de civiele constructies die ons – op afstand en op netwerkniveau- iets zeggen over storingen, over weersinvloeden en over doorstroming. Vervanging van de infrastructuur bevat daarom ook een belangrijke economische, ecologische en maatschappelijke component.’

Basis leggen voor nieuw exportproduct
Van Vuuren gaat nog een stap verder. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we wereldwijd een voorbeeld kunnen worden. We kunnen hier een basis leggen voor een nieuw exportproduct: het slim vervangen van traditionele infrastructuur en kunstwerken. Daarmee gaat vervangen verder dan alleen ‘voor eigen gebruik’. Wij zijn immers een klein land, we hebben veel kennis, we zijn dichtbevolkt: dé voorwaarden voor de ideale proeftuin. Bovendien wil het ministerie van IenM in 2030 een energieneutraal infranetwerk hebben. Dat steunt mij in het actief handen en voeten geven aan slimme toepassingen in de nieuwe infra’.

Een gelopen race is het daarmee overigens nog niet. ‘We hebben te maken met een sector die in de basis relatief conservatief is. Toch zijn we goed op weg, de sector komt langzaam los van zijn ankers. Dat zie je aan de nieuwe Marktvisie van RWS, ProRail en het Rijksvastgoedbedrijf. Deze is voor het eerst niet voor de markt geschreven, maar samen met de markt tot stand gekomen. De volgende stap is om samen tot co-creatie te komen; de technologie krijgt immers pas waarde als het wordt toegepast. Maar innovaties moet je ook kunnen uitproberen. Vroeger moest je beproefde technologie aanbieden, en daar kom je nu niet ver mee, want de technologie-ontwikkeling gaat niet alleen razendsnel, maar werkt ook disruptief. Kijk naar de transitie in energie: die verschuift van centraal naar de eindgebruiker als consument en leverancier.

Innovatiedrang
Dit betekent al met al, dat we ook goed moeten kijken naar de nieuwe aanwas in het vakgebied. We hebben, met name voor deze opgave, vakmensen nodig met innovatiedrang en het vermogen om via de ‘agile-aanpak’ te werken: in kleine stapjes verder. Steeds opnieuw kijken hoever de stand van de techniek op dat moment is. Daarmee verandert ook de standaard projectaanpak in een procesaanpak. En zo kan het zijn dat de vervanging voor de komende 80 jaar er heel anders uit gaan zien dan die van 80 jaar geleden. Misschien komen er veel meer modulaire systemen.

Maar overall ben ik hoopvol en heb vertrouwen dat het op werkvloerniveau tussen de oren komt te zitten dat deze vervangingsopgave vooral een innovatieopgave is. En als we de kritische factoren goed aanpakken, liggen er grote kansen in het verschiet.’