Investeringen in infrastructuur kunnen ongelijkheid vergroten

Investeringen in infrastructuur lijken vooral positief, maar niet alle bevolkingsgroepen profiteren evenveel van grote infrastructurele investeringen. Dat kan ongelijkheid in de hand werken, stelt prof. dr. Frank van Oort, hoogleraar Stedelijke en Regionale Economie aan de Erasmus School of Economics van de Erasmus Universiteit Rotterdam, in zijn perspectiefbijdrage ‘Meervoudige waardecreatie en brede welvaart bij infrastructuurprojecten in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag’ in het kwartaalblad Real Estate Research Quarterly van de Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland (VOGON).

Terwijl investeringen in openbaar vervoer economische, ecologische en sociale voordelen opleveren, blijven de baten ongelijk verdeeld. Vooral woningbezitters en vastgoedinvesteerders zien hun eigendommen fors in waarde stijgen, terwijl kwetsbare groepen door stijgende prijzen verdrongen kunnen worden. Tegelijkertijd ontbreken effectieve instrumenten om deze meerwaarde eerlijker te verdelen, zoals baatbelasting of gebiedsinvesteringszones.

Geen duidelijke herverdelingsmechanismen

Van Oort wijst erop dat woningprijzen in de buurt van grote openbaarvervoerprojecten – zoals de spoorwegtunnel in Delft en de E-lijn tussen Rotterdam en Den Haag – met 20% tot 50% van de investeringskosten stijgen. Dit bevestigt het principe dat publieke investeringen private meerwaarde creëren, maar zonder duidelijke herverdelingsmechanismen kunnen deze projecten bestaande ongelijkheden juist versterken.

Samenhangend beleid ontbreekt

Volgens Van Oort ontbreekt er samenhangend beleid om deze ongelijkheid te voorkomen. Overheden moeten strategischer nadenken over hoe ze infrastructuurprojecten financieren en wie er uiteindelijk van profiteert. Zonder aanvullende maatregelen, zoals een herziening van de onroerendzaakbelasting of andere financieringsmodellen, dreigen de kosten van deze projecten bij de belastingbetaler te belanden, terwijl de opbrengsten vooral naar huizenbezitters en investeerders gaan. Dit vraagt om een nieuwe benadering die brede welvaart centraal stelt.

Lees hier het hele artikel.