Krijgt de autoloze zondag een comeback?

Wellicht is het binnenkort, net als in de jaren zeventig, wel weer mogelijk om midden op de snelweg te picknicken. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) ziet autovrije zondagen als één van de tien manieren om de wereldwijde behoefte aan olie te verkleinen en daarmee de huidige energiecrisis te controleren.

Het IEA heeft een 10-puntenplan opgesteld om de huidige energiecrisis de baas te worden. De noodzaak om de behoefte aan olie te verkleinen is een gevolg van het oorlogsconflict tussen Rusland en Oekraïne en de daaropvolgende sancties. De strafmaatregelen tegen Rusland zorgen ervoor dat het land naar alle waarschijnlijkheid veel minder olie gaat exporteren dan voorheen, wat uiteindelijk kan resulteren in een oliecrisis.

Het 10-puntenplan

Vrijwel alle westerse landen, waaronder Nederland, zijn aangesloten bij het Internationaal Energieagentschap. “Als alle landen zich verenigen en met het 10-puntenplan meedoen kan dat een besparing van 2,7 miljoen vaten olie opleveren”, aldus het IEA.

De 10 punten:

1. Verlaag de maximumsnelheid op snelwegen met minimaal 10km/h
2. Werk drie dagen per week thuis, wanneer dat mogelijk is
3. Autoloze zondag terug invoeren, in ieder geval in grote steden
4. Maak openbaar vervoer goedkoper en investeer in micromobiliteit zoals elektrische steps
5. Beperkingen op toegang tot stadscentra met de auto
6. Meer carpoolen
7. Bevorder efficiënt rijden voor vrachtwagens en pakketdiensten
8. Waar mogelijk gebruik maken van hogesnelheids- en nachttreinen
9. Vermijd zakelijke reizen als er alternatieve opties zijn, zoals videobellen
10. Elektrische auto’s en efficiëntere voertuigen snel omarmen

Bijkomende voordelen

De invoer van het 10-puntenplan heeft een aantal gunstige effecten. Belangrijkste effect is de maatregelen ervoor zorgen dat de westerse wereld minder afhankelijk wordt van de Russische olie-export. Daarmee wordt de economische schade die de energiecisis met zich meebrengt beperkt en verdient Rusland minder aan de export van olie. Het 10-puntenplan heeft als bijkomend voordeel dat de weg wordt vrijgemaakt voor duurzamere energiebronnen wat een impuls kan betekenen voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Terug naar de jaren 70

De laatste autoloze zondagen dateren uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Tussen november 1973 en januari 1974 waren de Nederlandse wegen 10 zondagen vrij van verkeer. Destijds was de Jom Kipoeroorlog aanleiding voor de olieschaarste. In een landelijke televisietoespraak kondigde toenmalig minister-president Joop de Uyl de autoloze zondagen aan.

Overigens zijn taferelen zoals in de afbeelding hierboven verboden. Tijdens de autoloze zondagen in de jaren zeventig kregen een aantal voertuigen, zoals ambulances en politiewagens, een speciale ontheffing. Met deze ontheffing mochten deze voertuigen op een autoloze zondag toch de weg op.