Ik kom naar huis en neem mee…

Sander van der Eijk vanuit Phnom Penh (januari 2012)

Mobiliteit voor mij is de vrijheid om te kunnen komen en gaan. En bij voorkeur een beetje efficiënt, comfortabel en niet al te vermoeiend. Bij ons in Nederland - zoals in de meeste welvarende landen -  komen en gaan mensen bij voorkeur met de auto. En meestal alleen. Hoewel ik ook veel mensen ken die dagelijks dromen van een beetje minder individualisme onderweg. Kent u dat? De vrijheid om mobiel te zijn wordt soms tenenkrommend saai.

Dan Cambodja. Na drie weken onderweg heb ik me hier nog geen seconde verveeld. Het sociale leven gaat gewoon door, overal en nergens. Lachend, etend, spelend, slapend, borstvoedend, flirtend en pratend gaan de Cambodjanen van Angkor naar Battambang. Op fietsen, mopeds en platte karren, in cyclo’s, tuk tuks, auto’s, bussen, treinen en boten. Op grasmaaiers desnoods, als het maar vooruit gaat. Een scooter komt hier echt nog heel prima vooruit met z’n vieren achterop. En heb je het geluk en het geld om een grote auto te rijden? Nog mooier! Je status en aantal vrienden groeit evenredig als je al die ruimte en rijkdom maar deelt met zoveel mogelijk anderen. Mensen helpen elkaar op weg. Ook al betekent dit soms dat je de kofferbak van je sedan onderweg open moet laten staan.

Ik ben niet zo van de souvenirs, maar dit wil ik dolgraag mee naar huis. Als ik minister was, zou ik hier mijn adviseurs mee uitdagen. De buurvrouw - of zomaar een leuke voorbijganger - zou niet meer raar opkijken als je spontaan een lift aanbiedt. Of als ik een keer geen zin heb in het ov, kan ik vanzelfsprekend meerijden met die collega. Tot Amersfoort, dan zijn we wel uitgepraat. Of dat leuke gesprek in de trein - wat anderen altijd hebben - daar zou je geen moed meer voor bij elkaar hoeven rapen. Het wordt normaal. Net als die auto’s ‘vol’ met allochtone jongens: die gaan voortaan gewoon op in het straatbeeld. En bezuiniging in het ov? Die kunnen ineens wél uit.

Ben ik een dromer? Nee, ik ben een verkeerskundige die probeert mobiliteit te verduurzamen. Hetzelfde zal u zeggen, goed punt! Maar als ik hier onderweg om me heen kijk, weet ik beter. Cambodja is misschien niet het toonbeeld van schoon en duurzaam vervoer; mondkapjes zijn soms eerder regel dan uitzondering. Maar zonder het plezier en het sociale leven op en om de weg zou dat nog veel erger zijn. En ja, ik begrijp dat vijf op een scooter wat veiligheidsproblemen meebrengt. Dat kan natuurlijk niet in Nederland. Maar ondertussen houden de Cambodjanen alles op twee wielen kinderlijk eenvoudig in balans.

Lieve vrije en mobiele Nederlanders, over acht maanden ben ik weer terug. En nu zou ik het zo fijn vinden als - hoe zal ik het zeggen - mobiel zijn in Nederland weer een beetje spontaner wordt. Jullie ook? Zullen we onszelf dat plezier doen? Onze reistijd beter besteden door onze mobielen te delen? Zo wordt onderweg zijn weer leuker, minder solistisch en veel minder tenenkrommend. En schoner en - niet onbelangrijk - goedkoper zelfs. Vooruit, ik gooi er een (elektrische) scooter en een tweede helm in. Wie volgt?

 
Auteur: Joske van Lith