Deskundigen aan het woord

Verkeersmanagement draagt ook bij aan verkeersveiligheid

'Verkeersmanagement wordt meestal gezien als een kosteneffectieve manier om de doorstroming te verbeteren. Toch vindt verkeersmanagement in Nederland juist haar oorsprong in een succesvolle verkeersveiligheidtoepassing: verkeerssignalering. Ook zien we recente toepassingen, die zich, al dan niet primair, richten op het verbeteren van de verkeersveiligheid. Bijvoorbeeld het DYNAMAX-project, waar de snelheidslimiet op grond van de actuele situatie wordt aangepast aan de weersomstandigheden (regen). Of het anti-filegolf algoritme Specialist: automobilisten rijden minder vaak een onverwachte filegolf in. En ook kunnen we in de stad de verkeersveiligheid verbeteren met verkeersmanagement. De zogenoemde GGB+-aanpak biedt aanknopingspunten via de zogenaamde functionele ordening die, vergelijkbaar met Duurzaam Veilig, functies toekent aan de verschillende trajecten binnen het netwerk. Hierin zien we dat naast wegen die onder voorwaarden mogen worden ingezet, er ook wegen zijn die per definitie niet (mogen) worden ingezet voor het afwikkelen van de verkeersrelaties in de regio; bijvoorbeeld omdat er zich structurele veiligheids- of luchtkwaliteitsproblemen voordoen. Door deze wegen als beschermde weg aan te wijzen, kan verkeersmanagement actief worden ingezet om (doorgaand) verkeer te weren. Met de brede uitrol van tal van technologische innovaties in het verschiet (rijtaakondersteuning, in-car geleiding, coöperatieve systemen), worden de mogelijkheden alleen maar groter. Daarbij is het van belang dat de weggebruiker centraal blijft staan en niet tureluurs wordt van alle signalen die op hem afkomen.'  

Olaf de Bruijn, directeur RAI Vereniging

Veiligheidssystemen zijn sneller dan de mens

'De bijdrage die moderne motorvoertuigen leveren aan de verkeersveiligheid, en daarmee het terugdringen van verkeersslachtoffers, is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Denk met name aan de komst van ABS en ESP; twee systemen die hun bijdrage aan de verkeersveiligheid de afgelopen jaren hebben bewezen. Ook is er sprake van toegenomen aandacht vanuit de regelgeving voor onderdelen en voertuigensystemen. In dat verband denk ik aan de daytime running lights, de opkomst van de verhoogde motorkap èn aan de ontwikkelingen in allerhande systemen die zorgen dat voertuigen automatisch remmen bij door die voertuigen zelf gedetecteerde obstakels.

Er is een duidelijke tendens naar het overnemen van bepaalde chauffeurstaken door veiligheidssystemen die zo intelligent zijn, dat ze beter en sneller zijn dan de mens die het voertuig bestuurt. Die tendens zal doorzetten in de komende jaren. De technologische ontwikkelingen gaan continu verder en verbeteringen aan bestaande systemen zijn aan de orde van de dag. Kijk bijvoorbeeld naar de standaarduitrusting van auto’s. Was vroeger ABS een optie op de duurdere auto, tegenwoordig heeft bijna elk nieuwe model dit systeem als standaarduitrusting. Hetzelfde geldt voor ESP. Daarnaast zijn ook de dynamische verkeerssystemen aan boord van voertuigen in opkomst. ‘Car-to-car’ communicatie en ‘car-to-infrastructure’ communicatie zullen een hoge vlucht nemen. Kortom, moderne voertuigen worden steeds veiliger, zowel voor de bestuurder als voor de omgeving.'  

Guido van Woerkom, hoofddirecteur ANWB

Nu al ruim 50 ernstig gewonden per dag

'De ANWB-ambitie ligt hoog, want er is nog steeds een (te) groot aandeel aan vermijdbare ongevallen: ongevallen die bij een juiste, of betere, weginrichting minder waarschijnlijk zouden zijn geweest, en zelfs waren te voorkomen bij correct verkeersgedrag. Daar is nog veel winst te halen. De verkeersveiligheid kan substantieel worden verhoogd als we (nog) meer gaan denken vanuit een preventieve insteek, in plaats vanuit een curatieve. Dit betekent: op een slimme manier kijken naar de zwakke schakels in de infrastructuur, voertuig en vooral de zwakten in gedrag bij mensen. Onze leden vinden veiliger verkeer topprioriteit. Wij zetten ons hier de komende jaren dus krachtig voor in. Het aantal doden in het verkeer daalt, maar het aantal ernstig gewonden laat een zorgelijk beeld zien: jaarlijks ongeveer 19.000 slachtoffers in het verkeer. Dat zijn er ruim 50 per dag. Nog zorgelijker: het aantal stijgt sinds 2006.

Dat vraagt om een grotere inspanning. Onze ambitie: ruwweg een halvering van het aantal verkeersslachtoffers binnen 10 jaar. Dat sluit aan bij de ‘UN Decade of Action for Road Safety’, het internationale programma van de Verenigde Naties waaraan wij onze naam hebben verbonden. Dus maximaal 350 doden. Maar vooral een drastische vermindering van het aantal ernstig gewonden. Daarin gaan we nog een stap verder: maximaal 5000 ziekenhuisgewonden in 2020.'

Klik hier voor de ANWB-visie ‘Veiliger verkeer in 2020’ 

Nico Anten, managing director Connekt/ITS Netherlands

Beloon ambassadeurs

'Vorig jaar werd mijn dochter op haar fiets door een onoplettende automobilist aangereden. Grote schrik en veel blauwe plekken, maar gelukkig niet veel erger dan dat. Zo’n ervaring motiveert mij extra om met het verhogen van verkeersveiligheid bezig te zijn. 

Naast de bekende programma’s door wegbeheerders zoals ‘de scholen zijn weer begonnen’ aan het einde van de zomervakantie, kan ook het bedrijfsleven helpen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Het programma Dode-hoek-detectiesystemen heeft aangetoond dat het combineren van doelen van vervoerders helpt om, door slimme technologie (doel verminderen schadekosten), bij te dragen aan maatschappelijke doelen zoals het verminderen van verkeersslachtoffers. 

En ook het Lean & Greenprogramma – een programma van Connekt waarbij meer dan 180 bedrijven en 7 gemeenten zich verplicht hebben 20 procent CO2 te reduceren op hun transport – laat zien dat de combinatie van duurzaamheid en financieel voordeel, de bereidheid bij de vervoerders stimuleert, om de noodzakelijke investeringen te laten plegen. 

Laten we deze bedrijven belonen en hen als ambassadeur gebruiken om anderen te overtuigen van het belang van verkeersveiligheid. Een beloning die zich volgens mij dubbel uitbetaalt want het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers en een financieel robuust en duurzaam bedrijfsleven is samen goud waard.' 

Adriaan Heino, senior adviseur, verkeerspsycholoog bij Achmea

Ambitie gaat verder dan korting op winterbanden

'Verzekeraars hechten grote waarde aan verkeersveiligheid en schadepreventie. Niet alleen vanuit financieel perspectief maar ook vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Verzekeren is meer dan alleen het bieden van (financiële) zekerheid als het mis gaat; preventie en risicobeheer zijn ingebakken in het moderne verzekeringsbedrijf. De ambitie zou daarbij verder moeten gaan dan actiekortingen op bijvoorbeeld winterbanden of rijvaardigheidstrainingen. Door eigen onderzoek en de ontwikkeling van producten en diensten kunnen verzekeraars actief bijdragen aan de verkeersveiligheid.

Uitgangspunt hierbij zou moeten zijn dat op basis van analyse van (eigen) ongevalgegevens nieuwe oplossingen worden geboden aan verzekerden om zich veiliger te kunnen gedragen. Bij de keuze welke initiatieven wel en welke niet ‘in de markt’ gezet moeten worden, doen verzekeraars er verstandig aan de mogelijke effecten in de praktijk te toetsen. Liefst samen met onderzoeksinstituten zoals SWOV, TNO of universiteiten.

Een voorbeeld van zo’n samenwerking is www.e-Driver.nl, een online platform voor veilige en duurzame mobiliteit. Met ondersteuning van TNO, ontwikkelt door Achmea en de Verkeersveiligheid Groep Nederland, getoetst bij een aantal bedrijfsmatige wagenparken en gecertificeerd door de TÜV, vormt e-Driver een bewezen effectief instrument om de verkeersveiligheidcultuur binnen bedrijven te verbeteren. En daarmee het aantal ongevallen te beperken.' 

Ed van Beeck, universitair hoofddocent maatschappelijke gezondheidszorg Erasmus MC

Gezondheidszorg kan registreren en signaleren

'De gezondheidszorg is van groot belang voor de kansen op overleving van verkeersslachtoffers. Door de opbouw van een landelijk systeem van regionale traumazorg is de sterfte van verkeersgewonden de afgelopen 10 jaar met 15-20 procent afgenomen. Goede traumazorg zorgt bovendien voor zo min mogelijk restverschijnselen en betere kansen op werkhervatting na een verkeersongeval. Maar artsen en andere gezondheidswerkers kunnen ook bijdragen aan de preventie van (ernstige) letsels in het verkeer. Vanuit de gezondheidszorg kan gerichte voorlichting worden gegeven over specifieke verkeersveiligheidonderwerpen voor specifieke doelgroepen. Zo kunnen artsen in de Centra voor Jeugd en Gezin, maar ook huisartsen, de ouders van de allerjongste verkeersdeelnemers stimuleren om tijdig autostoeltjes aan te schaffen en om deze op de meest veilige manier te gebruiken. Vanuit de gezondheidszorg kan ook het risico op herhaling van sommige soorten verkeersongevallen worden beperkt. Binnen Spoed Eisende Hulp-afdelingen van ziekenhuizen kan systematisch ‘gescreend’ worden op (problematisch) alcoholgebruik van patiënten, gevolgd door interventies. Ook biedt de gezondheidszorg kansen om – via registraties – (toenemende) verkeersveiligheidsproblemen te signaleren en nieuw verkeersveiligheidsbeleid te bevorderen. Vanuit hun gezondheidsexpertise kunnen artsen een duidelijke positie innemen in verkeersveiligheidsdebatten. Een voorbeeld betreft de oproep van klinisch specialisten om als artsen het dragen van de fietshelm bij kinderen in Nederland te propageren. Dit vanwege de grote individuele en maatschappelijke gevolgen van hersenletsels door fietsongevallen op jonge leeftijd.' 

Linda van der Eijck, directeur VVN

Mensen en bedrijven verbeteren verkeersveiligheid

'Al 80 jaar brengt VVN mensen bij elkaar die door hun vrijwillige inzet de verkeersveiligheid voor zichzelf, kinderen, ouders, grootouders, vrienden en (on)bekenden verbeteren. Stimuleren van veilig gedrag is sinds 1932 ons speerpunt en zal dat de komende jaren blijven. Verkeersveiligheid is immers meer dan het aanbieden van veilige wegen en het rijden in veilige auto’s. Natuurlijk moet gezocht worden naar veiliger infrastructuur en voertuigen, maar weggebruikers moeten daar wel op een veilige manier mee kunnen blijven omgaan. Speciale aandacht voor de vergrijzing is daarbij noodzaak.

VVN zal zich, net als in het verleden, ook in de toekomst blijven richten op  verkeerseducatie (met ons Verkeersexamen als uithangbord), voorlichting, bewustwording en training. Daarnaast treden we op als intermediair tussen overheden en burgers. Ons Meldpunt Veilig Verkeer is daar het jongste voorbeeld van. Dat zal de komende jaren uitgroeien tot een waardevolle informatiebron over (subjectieve)verkeersbeleving.

Verder ziet VVN nog veel meer toekomstmogelijkheden bij het bedrijfsleven. Niet alleen als partners in verkeersveiligheid, maar vooral omdat een groot deel van de verkeersongevallen werkgerelateerd is. Rijden onder invloed van alcohol en drugs als ook rijden met te hoge snelheid zullen blijvend om bewustwordingscampagnes vragen. De BOB-campagne is nog lang niet versleten!'

 
Auteur: Joske van Lith