Geniet onbezorgd van duurzaam fietsen

Fietsen biedt talloze voordelen: het is duurzaam, voorkomt files en vertragingen, is kostenefficiënt en bevordert de lichamelijke fitheid. Om deze voordelen te benutten, is het essentieel dat we investeren in een solide basis met comfortabele en veilige fietsroutes. Hier komt het programma 'Metropolitane Fietsroutes (MFR)' van MRDH om de hoek kijken. In deze programma's zet Doris Vermeer, de programmamanager MFR, en Willy Sweers, de beleidsadviseur Verkeer (gespecialiseerd in fietsbeleid en ketenmobiliteit), zich vol enthousiasme in om ons te vertellen over dit ambitieuze initiatief.

Doris: “Als MRDH willen we alle inwoners, werknemers en bezoekers in staat stellen op een prettige, veilige en duurzame manier te reizen. De fiets is daarin een goed alternatief voor de auto en draagt bij aan een prettige leefomgeving. Daarom hebben we het beleid dat fietsroutes in onze regio aantrekkelijk en comfortabel moeten zijn. Daar zetten we op in.”

In 2018 heeft de MRDH besloten om vier Metropolitane Fietsroutes (totaal 78 km) te gaan verkennen, samen met gemeenten en andere wegbeheerders. Dat zijn Westland-Rotterdam, Rotterdam–Zoetermeer, Den Haag–Pijnacker en Delft–Rotterdam Alexander. In oktober 2020 is daar de verkenning voor vier nieuwe routes van ongeveer 55 km bijgekomen. Een van die routes loopt van Dordrecht via Ridderkerk naar de Kralingse Zoom met een aftakking over de Willemsbrug. Voor het gedeelte binnen de metropoolregio is op 5 juli besloten over de realisatie door de bestuurders van de 21 gemeenten.

Samenwerking op Weg naar Ideale Fietsroutes

Willy: “De MRDH heeft in de verkenningsfase de rol van procesbegeleider. Juist omdat de routes gemeentegrens overstijgend zijn, is samenwerken randvoorwaardelijk en dat proces begeleiden we dan ook in deze fase. Voordat de fietsroute er ligt, komt er heel wat bij kijken. In het ontwerp moet al rekening worden gehouden met de bestaande infrastructuur. Waar kunnen delen van de bestaande fietsroute worden opgeknapt, waar is nieuwe aanleg nodig? We brengen vooraf de kosten nauwkeurig in beeld aan de hand van een rekensystematiek en is er heel veel uitzoekwerk. Komen we onderweg sloten tegen? Bruggen of viaducten? Van welke wegbeheerders zijn die? Moet er nieuwe grond worden verworven en van wie is die grond? En natuurlijk is er een participatieproces met omwonenden. Alles bij elkaar vergt het veel samenwerking met heel veel partijen. En dan moet de schop nog in de grond! Maar is de fietsroute eenmaal klaar dan heb je ook wat.”

Druktebeheersing voor Onbezorgd Rijplezier

Je hoort nu vaak dat het eigenlijk te druk is op het fietspad. Hoe zien jullie dat? Doris: “Natuurlijk horen wij die geluiden ook en daar anticiperen we op. Onze fietsroutes worden toekomstbestendig aangelegd. We houden er rekening mee dat het drukker wordt op het fietspad, dat er meer verschillende soorten fietsers komen met verschillende snelheden. Daarom hanteren we in onze ontwerpen de extra breedte van 4,5 meter (conform de CROW richtlijn voor snelle fietsroutes). We zorgen dat de fietsers zo min mogelijk ‘stops’ tegenkomen, dus zoveel mogelijk voorrang krijgen op kruisingen en zo min mogelijk verkeerslichten tegenkomen, etc. zodat je lekker kan doorfietsen. Dat hoeft niet hard te zijn, wel comfortabel. Het gaat om onbezorgd fietsen. Er is uniforme bewegwijzering volgens de landelijke richtlijnen. En we kijken naar de ligging van de route. We leggen het tracé niet langs een snelweg aan en kijken ook kritisch naar de sociale veiligheid. Mensen moeten zich wel veilig voelen.. Het gaat om de beleving. Dus er wordt ook goed gekeken naar de verlichting.”

“We weten ook uit landelijke cijfers dat het aanleggen van een doorfietsroute, zoals ze ook worden genoemd, veel fietsers stimuleert om de fiets te pakken. Bij de Velostrada, de doorfietsroute tussen Leiden en Den Haag, steeg het aantal fietsers in 5 jaar van 2000 naar 3000 en dat aantal stijgt nog steeds. Met een aantrekkelijke fietsroute kan je echt het verschil maken. We blijven alle routes monitoren zodat we weten wat het gebruik is,” zegt Willy.

Fietsstimulering door werkgevers

De samenwerking met andere partijen houdt niet op als de fietsroute er eenmaal ligt. Doris: “Dan begin het pas. Het kenmerk van de fietsroutes is dat ze economische toplocaties verbinden met woonlocaties. Zo wordt het voor werkgevers en werknemers prettig om op de fiets naar het werk te komen. De meeste routes in het programma zijn tussen de 10-15 km lang en verbinden meerdere kernen en werklocaties met elkaar. Zuid-Holland Bereikbaar gaat met werkgevers aan de slag om medewerkers zoveel mogelijk gebruik te laten maken van de fietsroute. We weten dat fietsstimulering veel voordelen biedt aan de werkgever. De bereikbaarheid met de auto staat steeds meer onder druk. Niet alleen staan medewerkers in de file (waarbij de eigen vrachtwagen wordt geblokkeerd), fietsen heeft vooral veel pluspunten op het gebied van ziekteverzuim. Fietsforenzen hebben een lager ziekteverzuim, wel 4% minder. Twee keer per dag even in de buitenlucht in beweging zijn helpt bij het fysiek en mentaal gezond blijven. Het is logisch dat werkgevers het fietsen stimuleren. Dat moet het nieuwe normaal worden.”

Prettig fietsen over de F15

De fietsroutes in het programma zijn nog niet gerealiseerd. Gemeenten en andere wegbeheerders zijn druk bezig met de verdere uitwerking ervan. Een groot deel van de routes zal tussen 2026 en 2028 te fietsen zijn, de aanleg of verbreding een brug of tunnel daar gelaten, waar meer tijd voor nodig is. Wel is een andere fietsroute in onze regio, de F15 sinds 2022 in gebruik.

Van Gelder groente & fruit, een AGF-leverancier, die de horeca dagelijks voorziet van dagverse groente en fruit, is gelegen aan de F15, de fietsroute F15 IJsselmonde. De F15 is in 2022 officieel in gebruik genomen. Hij loopt van Albrandswaard naar Barendrecht, Ridderkerk en Rotterdam. Robin Rietdijk is marketingmanager bij Van Gelder. “Ik kom het grootste gedeelte van de week op de fiets naar mijn werk. Een afstand van ongeveer 5 kilometer enkele reis. Daarbij maak ik gebruik van de F15. En dat is heel comfortabel. Het fietspad is breed, dus je hebt geen last van tegenliggers en je kunt ook makkelijk en veilig andere fietsers inhalen. Het is prettig fietsen.”

“En dat wordt nog prettiger als volgende week de fietstunnel wordt geopend. Van Gelder is gevestigd op een druk bedrijventerrein met veel auto’s en vrachtverkeer. Door de nieuwe fietstunnel hoef je als fietser straks niet meer het kruispunt over maar kom je via de tunnel zo op het bedrijventerrein. Ik blijf de fiets dus met veel plezier pakken naar mijn werk.”