Verschillend letselrisico voor mannen en vrouwen op de fiets en te voet

Mannen en vrouwen hebben, als fietser of voetganger, risico op verschillende soorten letsel bij een ongeval waarbij een auto betrokken is. Mannen hebben meer kans op ernstige verwondingen, vrouwen hebben meer kans op letsel aan de onderste ledematen.

Bron: CROW Fietsberaad

Een team van onderzoekers [open access] uit Nederland, Oostenrijk en Zweden legden de verschillende ongevallendatabases naast elkaar om uit te vinden of er verschil zit in de aard van ongevallen van fietsers/voetgangers met auto’s. En wat daarvan eventueel mogelijke oorzaken zijn.

Alle databases lieten zien dat vrouwen vaak een significant hogere kans hebben om verwondingen aan de onderste ledematen op te lopen. Dit werd zowel bij voetgangers als bij fietsers geconstateerd. Voor fietsers is dat volgens de onderzoekers wellicht te verklaren door mogelijke verschillen in het type fiets, de rijsnelheid en het soort ongevallen waarbij men betrokken is. Zo rijden mannelijke fietsers vaker op racefietsen, terwijl (oudere) vrouwelijke fietsers vaker op elektrisch fietsen rijden. Op de racefiets heeft men te maken met hogere rijsnelheden, een andere zitpositie en ook het type ongeval kan verschillen. Verder speelt wellicht een rol dat osteoporose veel vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen, wat ook weer fracturen bij vrouwen kan verklaren, zoals dijbeen- / heup- / bekkenfracturen.

Uit de Oostenrijkse, Nederlandse en Zweedse gegevens blijkt verder dat de kans dat vrouwen bij een plattelandsongeval worden betrokken lager is dan bij mannen. En dat mannen vaker 's nachts betrokken zijn bij ongelukken. 

Wanneer de ernst van de letsels van mannen en vrouwen wordt vergeleken, hebben mannen een significant hogere kans op ernstigere verwondingen dan vrouwen. Een analyse van de Oostenrijkse gegevens toonde aan dat die verschillen waarschijnlijk verband houden met het feit dat de botssnelheden van personenauto's hoger blijken bij botsingen met mannen dan bij vrouwen. In dat verband noemen de onderzoekers factoren als locatie, duisternis en alcoholgebruik die mogelijk een rol spelen bij deze ongevallen. Daarom is de waarneming van een hogere letselernst bij mannen eerder een functie van de blootstelling aan die hogere botsingssnelheden van personenauto's, dan een kwestie van het geslacht. 

Met betrekking tot de leeftijd van de kwetsbare verkeersdeelnemers bevestigt het onderzoek dat oudere (≥60) voetgangers en fietsers een significant hogere kans hebben om zogenaamd AIS2 +  en AIS3 + -letsels op te lopen (zwaar tot zeer zwaar letsel). 

Wat kun je met deze bevindingen? Volgens de onderzoekers onderstrepen ze de noodzaak voor beleidsmakers en belanghebbenden om te werken aan de ontwikkeling van veiligheidskenmerken en beoordelingsinstrumenten die rekening houden met de diversiteit van de bevolking naar geslacht en leeftijd en andere individueel gerelateerde factoren.