'Verglazen in plaats van asfalteren'

Inspirerend katalysator en Rabobank-directeur Willem de Jager over mobiliteitsmanagement

De spoedaanpak van 30 knelpunten in het hoofdwegennet is noodzakelijk. Daarover geen twijfel bij multifunctionaris Willem de Jager. Maar de asfalteringsplannen voor de toekomst zijn te ruim bemeten voor de komende Einsteingeneratie die met de muis in de hand is opgegroeid en meer behoefte heeft aan een glasvezelnet, voor ongehinderde, virtuele verplaatsingen in de buitenwereld.

Zo’n zeven jaar nadat Rabobank-directeur Willem de Jager zich met een selecte groep ondernemers en ondernemende mensen voor het eerst boog over nieuwe vormen van werken om de toenemende fileproblematiek het hoofd te bieden, maakt hij voor Verkeerskunde een tussenbalans op en kijkt daarbij alweer enthousiast vooruit.

‘Wij constateerden, zeven jaar geleden dat het mobiliteitsvraagstuk decennia lang top down vanuit Den Haag was benaderd vanuit de aanbodzijde, vaak in de fiscale sfeer. De vraagzijde was in dit gehele debat afwezig, terwijl werkgevers de lasten dragen van 40 à 50 miljoen onproductieve uren per jaar, die door de eigen werknemers worden veroorzaakt. De conclusie was, dat de overheid het fileprobleem niet in z’n eentje kon oplossen. Werkgevers moesten het mogelijk maken dat verstokte automobilisten (leaserijders) ook een ov-faciliteit krijgen en een meer flexibele omgang met werktijden die we nu aanduiden als ‘Het Nieuwe Werken’. De Jager, anno 2010, noemt zich een inspirerende katalysator. Niet zo gek, als je naast zijn persoonlijke betrokkenheid, kijkt naar de lijst functies die hij bekleedt op het terrein van mobiliteitsmanagement. Om bij de bank te beginnen, daar is hij vanuit MVO, directeur duurzame mobiliteit. Buiten de bank treedt hij onder meer op als lid van de Task Force Mobiliteitsmanagement, is hij directeur van de stichting Telewerkforum en bestuurslid van de stichting Nederland Bereikbaar (bekend van het organiseren van de filevrije dagen). En ook bestuurslid van de Stichting W-Smartwork (flexibele kantoren). Kijk je vervolgens naar de reeks maatschappelijke organisaties en grote werkgevers op het gebied van wegenbouw, ICT en financiën die verbonden zijn aan deze ‘nevenactiviteiten’, dan wordt duidelijk dat De Jager intussen van alle mobiliteitsmarkten thuis is.

De Jager vanuit de trein: ‘Ik kom net terug uit Maastricht waar we vanuit de Taskforce vorig jaar een mobiliteitsconvenant sloten met 38 grote werkgevers. Het onderwerp betrof het beïnvloeden van het parkeergedrag in de stad. Eind dit jaar starten de werkzaamheden aan de A2. Wat betekent dat voor de 20 miljoen bezoekers van Maastricht? De parkeerruimte aan het Vrijthof is groot, maar dan zijn mensen al in de stad. Liever houdt de gemeente de auto’s van de bezoekers op afstand van het centrum. Hoe organiseer je dat? Samen met de wethouder, Q-Park en Vodafone bekeken we de situatie en de mogelijkheden. Het actuele wegkant-parkeerverwijssysteem PRIS raakt verouderd. Moet je dat vervangen of investeer je nu in een heel nieuw systeem, gebaseerd op voertuig gebonden informatie? De technologie bestaat al om op je navigatiesysteem of smartphone snel te zien op een digitale kaart welke garage rood (vol) of groen aangeeft. We willen nu in een test onderzoeken of we mensen kunnen verleiden om parkeerruimtes aan de rand van de stad te gebruiken. Deze proef valt samen met een aantal onderzoeksvragen. Parkeren zou dan voor de ene groep gratis kunnen zijn (bijvoorbeeld parkeerpunten bij bestedingen in de stad), terwijl de andere betaalt.

Voor verkeerskundigen voorziet De Jager nog een hele omschakeling. Een noodzakelijke stap, volgens De Jager, voor een totaal nieuw verkeerskundig speelveld voor de jonge generatie van na 1980. Deze generatie groeit op met de muis in de hand en zal zich zo min mogelijk gaan verplaatsen. Je kunt je daarom afvragen of de capaciteitsbehoefte niet te ruim is ingeschat. En kijk ook eens naar de verkeersmodellen, waarop deze toekomstscenario’s zijn gebaseerd. Houden die rekening met de effecten van de kostenverhogingen van de fossiele brandstoffen en het mindere autogebruik van deze Einstein-generatie die over 10, 20 jaar leidend is in de samenleving?

Ten slotte voorspelt De Jager een beweging, terug naar de kleine communities van 150 jaar geleden met een sterke sociale functie. Noodzakelijk, want ‘high tech makes lonely people’, weet De Jager. Wegbeheerders gaan in dit speelveld van asfalt naar een glasvezelnetwerk voor nieuwe, virtuele verplaatsingen. En de Spoorwegen gaan over van product- naar processturing. Waarbij de eerste ‘vertakkingen’ van het spoor- naar het wegsysteem al vorm krijgen met een proef van Prorail, TNO en een aantal taxibedrijven. Vlakbij stations willen ze bus- en taxivoertuigen via inductie snel laden en op stroom laten rijden. Die kant moeten we op: ‘Los komen van het traditionele denken en out of the box acteren.’

 
Auteur: Joske van Lith