Omgewaaide boom (VK 8/2009)

In Verkeerskunde 08/2009 (p. 10) staat een case beschreven.

Het betreft hier een boom die op een parkeerterrein staat en omwaait. Daarbij wordt schade veroorzaakt aan het naastgelegen pand. Wie is aansprakelijk voor de schade? De rechtbank stelt dat de eigenaar van het parkeerterrein aansprakelijk is, omdat hij geen inspectie van de boom heeft laten uitvoeren.

Hieronder volgt een toelichting:

De situatie:

Familie van Riemsdijk exploiteerde een horecagelegenheid aan de Kromstraat in Oss. Het perceel van van Riemsdijk grensde aan het perceel van Timmers. Op het perceel van Timmers staat een showroom en een opslagplaats. Achter de horecagelegenheid van van Riemsdijk lag een parkeerterrein voor bezoekers. Op dit parkeerterrein bevond zich een circa 80 tot 100 jaar oude rode beuk. Tijdens een voorjaarsstorm eind mei 2000 met windkracht 9 is de beuk omgevallen en op het perceel van Timmers terecht gekomen. Timmers heeft daardoor schade aan zijn pand en aan een buiten opgeslagen zaken.

De omgevallen beuk is door deskundigen onderzocht. Daarbij is gebleken dat het wortelgestel van de beuk zodanig was aangetast door de reuzenzwam dat de boom in hoge mate instabiel was. Zodanig dat de boom ook zonder storm binnen afzienbare tijd was omgevallen.

Het parkeerterrein rondom de boom was in 1992 aangelegd door een stratenmakersbedrijf. Voor die tijd was het een tuin.

Aan de procedure bij de  rechtbank ligt een vordering ten grondslag dat op van Riemsdijk in hoedanigheid van beheerders van het parkeerterrein respectievelijk eigenaren van de beuk een zorgplicht ten aanzien van de boom rustte, waarin zij toerekenbaar zijn tekort geschoten. Indien van Riemsdijk de boom aan een regelmatige controle hadden onderworpen of laten onderwerpen door een deskundige, zou daaruit zijn komen vast te staan dat het wortelgestel van de boom was aangetast en dat de boom verwijderd had dienen te worden. Van Riemsdijk zo wordt gesteld, heeft onzorgvuldig jegens Timmers gehandeld door deze controles na te laten.

Van Riemsdijk betwist dat op hen – als particulieren – een dergelijke zorgplicht zou rusten.

De rechtbank wijst de vordering van Timmers af. Daartoe heeft de Rechtbank onder meer overwogen dat de zorgplicht van een particuliere boomeigenaar of beheerder die geen deskundigheid op het gebied van bomen bezit, daaruit bestaat dat hij bij gebreken aan die boom die hem bekend zijn of bekend horen te zijn, dient over te gaan tot een (eventueel periodieke) inspectie en controle door een boomdeskundige. Familie van Riemsdijk zijn leken en aan de buitenkant van de boom was voor een leek niets te zien. Daarom is de rechtbank van mening dat er voor van Riemsdijk geen verplichting was om over te tot periodiek deskundig onderzoek van de boom.  Dat zou anders geweest kunnen zijn als het parkeerterrein onzorgvuldig was aangelegd. Maar dat is onvoldoende gesteld en ook niet gebleken.

Het hof komt tot een ander oordeel. Het hof is van mening dat de vordering moet worden gezien in het licht van artikel 6:162 BW, de artikelen 6:173 en 6:174 zijn niet van toepassing bij bomen. Het hof stelt dat de boom tussen de 80 tot 100 jaar oud was en een doorsnede had van één meter. Van een dergelijke monumentale boom staat vast dat deze in een bebouwde omgeving veel schade kan veroorzaken.  Daarom rust op de eigenaar van de boom de zorgplicht de boom periodiek te laten controleren, ook als aan de buitenzijde voor een leek niets te zien is. Omdat van Riemsdijk een dergelijke inspectie niet hebben laten verrichten, zijn zij tekortgeschoten.

Uit deskundige rapportage blijkt dat het wortelstelsel van de boom dusdanig is aangetast door de reuzenzwam, dat de stabiliteitswortels hun functie niet meer konden vervullen. Het hof gelast een nader deskundigen onderzoek met de vraag:

‘’ Zou een redelijk bekwame boomdeskundige bij controle van de boom voordat deze was omgevallen, bij een visuele inspectie van de boom hebben onderkend dat de toestand van de boom dermate zorgwekkend was dat het omvallen van die boom was te voorzien, of dat een verdergaand onderzoek naar de toestand van de boom noodzakelijk was?”

De ingeschakelde deskundigen komen tot de conclusie dat een redelijk bekwaam boomdeskundige zou hebben kunnen constateren dat de beuk er uitzonderlijk gezond bij stond. Maar ook zou de deskundige hebben kunnen constateren dat er trottoirtegels tot op circa 50 cm van de wortelvoet van de beuk lagen en dat er een opsluitband was gebruikt om de tegels vast te leggen. Een boomdeskundige zou hebben geconstateerd dat deze situatie beperkend was voor de ontwikkeling van de beuk. De mate van beperking voor de ontwikkeling van de beuk hangt af van de wijze waarop de stratenmakers hun werk hebben uitgevoerd. In dit geval zou een boomdeskundige met een objectieve blik in dit geval een probleem mbt de parkeerplaats hebben kunnen constateren.

Het hof leidt uit het deskundige bericht het volgende af:

Gezien de aanwezige foto’s en rapportage is aan de beuk zelf voor zijn omvallen vermoedelijk niets bijzonder te zien geweest. Toch zou een redelijk bekwaam boomdeskundige bij inspectie van de boom een onderzoek hebben laten uitvoeren naar het wortelstelsel, omdat diende te worden onderzocht in hoeverre aanleg van de parkeerplaats schade had toegebracht aan de beworteling, nu zeer grote kans bestond dat een dergelijk aangelegde bestrating ernstige schade zou hebben toegebracht, doordat als gevolg daarvan een groot deel van de beworteling zou zijn komen te ontbreken en/of zou zijn aangetast.

Dat betekent dat er causaal verband is tussen het tekortschieten van de eigenaar van de boom en de geleden schade van de buurman.

 
Auteur: Joske van Lith