Met fietsmaatjes naar het werk, werkt

In Overijssel rijdt 63 procent van de medewerkers met de auto naar het werk en 28 procent met de fiets, terwijl ruim de helft van de automobilisten op een fietsbare afstand van minder dan 15 km van het werk woont. Hier liggen dus volop kansen voor de fiets. Hoe kun je deze automobilisten zover krijgen dat ze voor de fiets kiezen? Voor die vraag stond de provincie Overijssel. ‘Fietsmaatjes’ werd een antwoord dat laat zien dat het mogelijk is.

Tekst René Teeuwen, projectcoördinator Fietsmaatjes, provincie Overijssel

Het concept in een notendop: Een medewerker die doorgaans al naar het werk fietst, kan zich aanmelden als buddy. Een medewerker die doorgaans met de auto naar het werk rijdt, meldt zich via een buddy aan. Een buddy vormt met één tot maximaal vier deelnemers een team. De werkgever ontvangt alle aanmeldingen, checkt de gegevens en keurt ze goed of af. De goedgekeurde deelnemers ontvangen een bevestiging van de projectorganisatie met het verzoek een account met persoonlijke gegevens aan te maken. Dan kunnen de deelnemers met een app geregistreerd gaan fietsen. Deze app houdt automatisch het aantal geregistreerde fietsritten bij, de persoonlijke maximum beloning, het aantal nog te fietsen dagen totdat het persoonlijke doel is gehaald en de opgebouwde beloning. De buddy volgt de eigen fietsprestaties én die van zijn deelnemers en moedigt hen digitaal aan. Deelnemers kunnen ook de fietsprestaties hun teamleden bekijken.

Bekostiging
De provincie betaalt de Fietsmaatjesvergoeding. Een eerdere poging om werkgevers deze vergoeding te laten betalen stuitte op barrières. Om het succes van de fietsactie niet te dwarsbomen is deze ‘drempel’ door provincie weggelaten. De provincie stelt daarentegen wel als voorwaarde voor deelname aan ‘Fietsmaatjes’, dat de betreffende werkgevers ‘partner’ worden. Dat betekent een inspanningsverplichting om aan meer duurzaam vervoer te doen.

Aantal deelnemer
De actieperiode van Fietsmaatjes liep van begin juni tot eind november 2019. Het maximum aantal medewerkers was vastgesteld op 4.000 deelnemers (buddy’s en deelnemers). De tussenstand werd op de webpagina Timreist.nl bijgehouden. De verhouding buddy’s – deelnemers was 1 : 2,5 (dus 1 buddy had gemiddeld 2,5 deelnemers). De gemiddelde woon-werkafstand van de deelnemers was 8,3 km.

Resultaten

• Ruim 330 Overijsselse bedrijven hebben zich voor Fietsmaatjes aangemeld.
• Ongeveer 5.100 goedgekeurde medewerkers deden mee.
• Deelnemers hebben ruim 3,4 mln. km geregistreerd gefietst.
• Een buddy heeft gemiddeld €166 aan beloning ontvangen en een deelnemer gemiddeld €182.
• Er is ruim 420 ton CO2 bespaard.
• Samen hebben de deelnemers meer dan 105 mln. kcal. verbrand.

Onderzoek naar effect op langere termijn
Eind 2019 is een longitudinaal onderzoek uitgevoerd naar de effecten van Fietsmaatjes op termijn. Aan de 1.900 deelnemers van de vorige Fietsmaatjes van twee jaar geleden is een vragenlijst toegestuurd. Na twee jaar blijkt dat de meeste respondenten, die eerder met de auto naar het werk reden, nog steeds naar hun werk fietsen. 85% fietst minimaal één dag in de week naar het werk. En 62% gebruikt de tweewieler zelfs 3 dagen of meer per week. 15% heeft niet gefietst. Hiervan geeft bijna de helft aan dat ze niet hebben gefietst vanwege het slechte weer. Voor zo’n 56% is gebruik van de fiets afhankelijk van het weer. 91% van de respondenten geeft aan (zeer) tevreden zijn over de fiets als vervoermiddel naar het werk. Respondenten gaven aan dat de gemiddelde woon-werkafstand (enkele reis) tussen hun woon- en werkadres 12 km was. De respondenten die eerder met de auto naar het werk gingen, fietsen vooral vanwege hun gezondheid en fitheid (56%), omdat het simpelweg goed bevalt (20%) of vanwege de besparing op de autokosten (13%). Voor 2% is het milieu de belangrijkste reden om te gaan fietsen. 34% van de deelnemers geeft aan dat sinds ze fietsen niet of minder vaak ziek zijn. 79% geeft aan dat ze zich fitter voelen sinds ze fietsen. Bijna 3 op de 10 respondenten gebruikt de fiets na de actie ook voor zakelijke dienstritten tijdens werktijd. 56% zegt zelfs de auto in privésituaties ook vaker te laten staan.

Lees hier het integrale artikel 
Voor meer informatie: René Teeuwen, projectcoördinator Fietsmaatjes, R.Teeuwen@overijssel.nl