Ik kan het nooit laten om naar licht te kijken

Sinds de instelling van de Taskforce Verlichting door toenmalig minister Cramer heb ik wat met openbare verlichting. Ik kan het nooit laten er naar te kijken en hoewel ik er als burgemeester natuurlijk geen expert in ben, heb ik er wel meer kijk op dan gemiddeld. Zo weet ik dat de groene verlichting (mesopisch licht) in de buitengebieden van Apeldoorn een perfect marketing instrument zijn.

Of het nu wel of niet bewezen groener en beter is, daarover zijn de deskundologen het niet met elkaar eens. Wie er gelijk heeft maakt me niet zo veel uit. Feit is dat de samenleving ineens anders gaat kijken naar openbare verlichting. De afweging wel of geen licht, hoeveel en wanneer wordt ineens niet alleen meer een gesprek van de deskundigen, je raakt er over in gesprek met de samenleving, het is ineens een politiek onderwerp geworden.

Ik maak me wel zorgen. Zorgen omdat in de enorme zware rondes van bezuinigingen de deskundigheid bij gemeenten gaat verdwijnen. Je hebt immers een deskundig opdrachtgever nodig om innovatie succesvol te kunnen implementeren. De innovatie van led is nu volledig marktklaar. Maar de overheden moeten dan wel goed aanbesteden om alle afwegingen rondom duurzaamheid en veiligheid goed te kunnen uitvoeren. Ik ben blij dat het Intergemeentelijk Openbaar Verlichtingplatform (IGOV) bestaat . Een platform waarin deskundigheid aan de vraagkant van de markt wordt gedeeld en waarvan een toenemend aantal gemeenten intussen lid is. Ik ben net zo blij met de nauwe banden die het IGOV onderhoudt met de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde (NSVV), het kennis- en expertcentrum rondom openbare verlichting. Hierdoor is er een open bron voor alle technische vraagstukken rondom verlichting, onafhankelijk van fabrikanten en leveranciers. Gezamenlijk zouden deze clubs de lacunes die nu lijken te ontstaan kunnen invullen.

En dat allemaal in het belang van de gebruikers van de openbare ruimte. Want laten we in al deze discussies vooral niet vergeten voor wie we het doen. Technische discussies zijn prima, maar de gebruiker van de openbare ruimte zijn de uiteindelijke afnemers. Als we met elkaar besluiten dat donker beter is, dan maken we het donker. Dat dit dan tot meer verkeersslachtoffers leidt, moet onderdeel van de afweging zijn. Ik ben nog van een generatie die heeft leren autorijden in het donker. Of de jonge automobilisten dat nog kunnen is de vraag. Als het donker is moet je gewoon minder hard rijden omdat je pas later de gevaren ziet, tja…Als we die keuze niet willen maken, moeten we niet zeuren over de lichtvervuiling. Het is immers een consequentie van onze keuze. We kunnen niet voor beide kiezen.

Met nieuwe techniek en beschikbare kennis moet je een maatschappelijk debat kunnen voeren over de volle breedte van het onderwerp. We leven immers in een samenleving waarin we niet meer verwachten dat de overheid de keuzes voor ons maakt zonder dat we daar als inwoners betrokkenheid bij hebben gehad. Ik kijk uit naar de discussie over dit onderwerp in mijn gemeente. We hebben een beleidsplan. We hebben een uitvoeringsplan. We hebben deskundige ambtenaren die zich omringd hebben met nog deskundiger adviseurs. Maar het maatschappelijk debat is nog niet gevoerd. Behalve als er geklaagd wordt wanneer de verlichting een poosje is uitgevallen.

Ik ben benieuwd

Ik ben benieuwd hoe het gesprek gaat uitvallen rondom een park waar ik als hoeder van de openbare orde gevraagd wordt meer verlichting aan te brengen. Ik ben benieuwd naar het gesprek daarover met de jongelui die de overlast daar veroorzaken. Ik ben benieuwd naar de reactie van de politie als we daar juist meer of juist minder licht naartoe willen gaan brengen. Ik ben ook benieuwd wat de omwonenden vinden als er zo veel licht komt dat het lijkt dat er een bouwlamp in de achtertuin straalt. Ook ben ik benieuwd naar de meningen van de omwonenden van de omliggende buurten wanneer de jongelui besluiten om zich dan maar in die buurten te gaan ophouden. Kortom, de openbare verlichtingsdiscussie is ook in Soest nog niet klaar. Helder is dat de belangen uit elkaar kunnen lopen. Wellicht dat actief omhoog dimmen de uitkomst van deze discussie wordt.

Beslissingen over licht zullen naar mijn opvatting in toenemende mate besluiten worden over de perceptie van licht De besluiten moeten worden genomen op basis van onafhankelijke feiten. Die feiten moeten geen onderwerp van discussie zijn. Wat dat betreft is de discussie over mesopisch licht wel jammer. Echte innovatie gaat immers altijd gepaard met weerstand van de gangbare opvatting. En dan helpt alleen nog maar ons boerenverstand. Besturen blijft een prachtig vak.

 
Auteur: Margriet Verhoog