Goed openbaar vervoer helpt hogere doelen te bereiken

Het openbaar vervoer en hoe dat gebruikt wordt is aan verandering onderhevig. Goed openbaar vervoer is geen doel op zich, maar een belangrijk middel om hogere doelen te bereiken. Doelen als het stedelijk en landelijk gebied bereikbaar houden, de leefbaarheid waarborgen en inclusiviteit garanderen. Onderzoek- en adviesbureau Moventem deed voor de provincie Fryslân een tevredenheidsonderzoek naar de klanttevredenheid en klantervaring rond ov-knooppunten in de provincie. Ruim 1700 reizigers vulden in september 2021 de vragenlijst in.

De provincie Fryslân heeft de ambitie dat de ov-knooppunten zich ontwikkelen tot ontmoetingsplaatsen met een passend aanbod van zowel mobiliteit als voorzieningen. “Knooppunten zijn dus meer dan alleen ov”, aldus Judith Porsius, mobiliteitsstrateeg bij de provincie.  “De knooppunten zijn ook van belang om de transitie naar duurzame mobiliteit verder vorm te geven. Denk aan laadvoorzieningen, het aanbod van elektrisch deelvervoer en fietsstimulering.”

Als motivatie voor het onderzoek noemt Porsius het toenemende belang van ketenmobiliteit. “Sterke hoofdlijnen spelen een steeds belangrijker rol. Reizigers vinden adequate knooppunten belangrijk, met voorzieningen voor andere, aansluitende vormen van mobiliteit.”

Door het onderzoek wil de provincie inzicht krijgen in de reizigerswaardering van ov-ketenknooppunten. “Met name de knooppunten die binnenkort opgeknapt worden of onlangs opgeknapt zijn.”

Onderzoeksresultaten omzetten in acties

Sander van Beek van Moventem over het onderzoek: “Wij hebben ons plan van aanpak mogen presenteren, waarmee we inzicht willen krijgen in de beleving van de kwaliteit van de ov-ketenknooppunten. We hebben reizigers die gebruik maken van de onderzochte knooppunten bevraagd over verschillende (kwaliteits)aspecten en daarmee de beleving van de reiziger ten aanzien van de knooppunten in kaart gebracht. Dit hebben we gedaan op de knooppunten zelf.

“Onze ervaring is dat reizigers op de locatie zelf het beste oordeel kunnen vellen, mede doordat zij dan nog eens rond kunnen kijken om onderdelen te beoordelen waar ze normaal gesproken minder op letten. Er is onder meer gekeken naar bereikbaarheid, parkeer- en wachtvoorzieningen, comfort en de directe omgeving. Op de knooppunten waar deelfietsen worden aangeboden, hebben we ook gevraagd naar de mening van de reizigers over deze deelfietsen. Wist men dat er deelfietsen beschikbaar zijn? Is hier gebruik van gemaakt? En zijn reizigers van plan in de toekomst gebruik te maken van de deelfiets?”

De provincie wil de resultaten omzetten in concrete acties, vertelt Porsius. “Welke acties dat zullen zijn is nu nog niet bekend, aangezien het onderzoek van 2021 nog niet is afgerond. Doel is om de uitkomsten te gebruiken bij de beleidsvorming en -uitvoering rondom ov-ketenknooppunten.”

Bushalte Afsluitdijk aan renovatie toe

Hekkensluiter bij de reizigersscore is de bushalte op de kop van de Afsluitdijk, vertelt Porsius “De lage score geeft aan dat de bushalte aan de kop van de Afsluitdijk nodig gerenoveerd dient te worden. Vanuit de provincie zijn we hierover in gesprek met Rijkswaterstaat, aangezien de bushalte op grondgebied van het Rijk staat. Tot nu toe is het nog niet gelukt om tot een overeenkomst te komen. Ook landelijk speelt de discussie over de rollen en verantwoordelijkheden bij ov-infra op grondgebied van het Rijk.”.

Ook Van Beek deelt deze conclusie. “Wij zitten nog in de fase dat we de resultaten nader moeten analyseren, maar de eerste resultaten laten zien dat het (knoop)punt op  de kop van de Afsluitdijk relatief weinig voorzieningen heeft en dat deze voorzieningen met name op dit punt ook gemist worden. Dat blijkt uit de minder goede beoordeling op het gebied van comfort, verlichting en verzorging. Desalniettemin scoort de bushalte nog altijd een voldoende.”

Herinrichting Feanwâlden scoort positief

Het transferium Feanwâlden scoort juist goed in de lijst. “Er is een herinrichting van het stationsgebied Feanwâlden geweest. De bezoekers van dit knooppunt ervaren deze herinrichting als zeer positief”, vertelt Porsius. “Sinds de realisatie van de Centrale As was de weg in Feanwâlden niet langer nodig als doorgaande provinciale weg door Fryslân. Hierdoor deed zich de kans voor het station in het dorp op te nemen.”

“Voor de treinen tussen Leeuwarden en Groningen heeft Feanwâlden een transferiumfunctie gekregen door de combinatie met fiets en bus. Het station is dit jaar helemaal vernieuwd. De weg langs het spoor werd er één met een veel lagere verkeerscapaciteit. Op deze manier werd het tussengebied teruggegeven aan de bewoners: er ontstond een mooie groene openbare ruimte, direct vanuit het dorp bereikbaar. Het is geweldig om dat ook in de waardering terug te zien.”

Vervolgonderzoek naar beleving

Het onderzoek zal in de toekomst nog twee keer plaatsvinden, ieder jaar rond dezelfde periode. Op deze manier krijgt de provincie inzicht in de beleving en de kwaliteit van de ov-ketenknooppunten. Deze input kan worden gebruikt als input voor mogelijke verbeteringsmaatregelen.