Deskundigen over Coöperatieve systemen

Op deze pagina

• Maarten Steinbuch
• Wout van den Heuvel
• Louis Hendriks
• Paul van Koningsbruggen
• Herm Verbeek 
• Leo Kusters
   

Maarten Steinbuch, directeur Graduate Program Automotive Systems, TU Eindhoven

De auto wordt een iPad op wielen
Het gebruik van coöperatieve verkeerssystemen zal de mobiliteit verregaand gaan veranderen. Auto’s worden steeds slimmer en weten steeds meer over de omgeving en de andere weggebruikers en zullen deze informatie in toenemende mate gaan uitwisselen. Op die manier gaan auto’s elkaar helpen om mobiliteit beter te maken.

De meerwaarde van coöperatieve systemen is niet alleen toekomstmuziek. Nu al wordt aangetoond, bijvoorbeeld met de HD Traffic service van TomTom, dat het uitwisselen van regelmatige anonieme snelheidsgegegevens met een verkeerscentrale de file-informatie sterk verbetert. Op die manier heeft TomTom in enkele jaren tijd de meest effectieve verkeersinformatie gebouwd, die nu ook geleverd wordt aan de wegbeheerder.

Maar er is nog veel meer mogelijk. Als auto’s gaan ‘praten’ met verkeerslichten en informatie over het weer, de staat van de weg, snelle remacties en wat dies meer zij, gaan uitwisselen via toekomstige snellere telefoonverbindingen en een automotive variant van wifi, zal dat bijdragen aan nóg minder files, minder ongelukken en milieuvriendelijker rijden.

Met goede gegevensuitwisseling zijn in de toekomst zaken als blokrijden (‘platooning’: legaal en veilig bumperkleven) en automatisch rijden mogelijk. 


Wout van den Heuvel, secretaris Beleid en Deelmarkten, TLN  

Coöperatieve systemen: drie keer winst voor de logistiek 

De ontwikkeling en invoering van coöperatieve systemen bieden kansen op meerdere vlakken in de logistiek. Het combineren van verschillende informatiebronnen en informatiestromen levert een positieve bijdrage aan de verkeersveiligheid in het algemeen en aan die van het vrachtverkeer. Ook zal de mobiliteit van de voertuigen sterk verbeteren, wat een (in)direct positief effect heeft op de efficiency in de keten.

De vrachtwagenchauffeur is een professionele weggebruiker die intussen al gewend is aan het gebruik van activiteitondersteunende ICT en telematica zoals boordcomputers en de (digitale) tachograaf. De logistieke sector zal coöperatieve systemen daarom snel adopteren omdat zowel chauffeur als ondernemer er veel voordeel bij hebben. De chauffeur beweegt zich efficiënter, rustiger en veiliger door het verkeer. Dit levert voor de ondernemer een kostenbesparing op en een betere en meer betrouwbare planning en uitvoering van de werkzaamheden. Direct gevolg: meer efficiency in de logistieke keten.

De logistiek als grootverbruiker van de infrastructuur zal (dan) ook een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling en implementatie van coöperatieve systemen. De sector beschikt over veel voorinformatie over de verkeersbewegingen, de planning en over veel actuele gegevens tijdens de uitvoering. De meeste vrachtwagens zijn nu al rijdende informatiebronnen en dit zal met de ontwikkeling van coöperatieve systemen alleen maar toenemen. 


Louis Hendriks, senior adviseur Netwerkmanagement, Rijkswaterstaat  

Voor een EU-platform voor spelers rondom coöperatieve systemen 

‘EasyWay’ is de naam van een samenwerkingsverband van 150 publieke en private wegbeheerders en partners die actief zijn op het trans-Europese wegennetwerk. De focus van EasyWay is het realiseren van geharmoniseerde implementatie van ITS-diensten die bijdragen aan doorstroming, veiligheid en milieu.

Dit jaar vindt een update plaats van de EasyWay ITS Deployment Guidelines (richtlijnen). Alle EU-lidstaten hebben aangegeven dat ze nieuwe implementaties zullen uitvoeren conform deze ITS-richtlijnen, betreffende de domeinen Verkeersmanagement en Reisinformatie. De Europese Commissie vergoedt 20 procent van de kosten van EasyWay-projecten aan EasyWay-leden mits deze implementatieprojecten passen binnen het Europese beleid en -kaders. EasyWay (www.easyway-its.eu) heeft zich ontwikkeld als het platform binnen Europa om de EU-doelstellingen te realiseren die zijn op genomen in de ITS Directive.

Binnen EasyWay is een TaskForce actief op het terrein van coöperatieve systemen. Deze  taskforce kent zeven geprioriteerde diensten: Hazardous location notification, Traffic jam ahead warning, Road works warning, Decentralised floating car data, Traffic information and recommended itinerary, In-vehicle signage en Access control. EasyWay werkt samen met stakeholders zoals DriveC2X, FOTSIS, Standardisation Mandate M453 en Ertico. 

 

Paul van Koningsbruggen, program manager, Technolution

Trendbreuk in het wegkantsysteem 

Het huidige wegkantsysteem is een processorplatform waarop applicaties lokaal kunnen draaien en dat is gekoppeld aan sensoren om die applicaties te voeden en aan actuatoren die door de applicaties worden aangestuurd. Met de opkomst van intelligente transportsystemen (ITS) en specifiek coöperatieve systemen, komt de vigerende architectuur van wegkantsystemen ter discussie te staan.

ITS vraagt om grotere flexibiliteit om applicaties (de verkeerskundige functies) te vernieuwen en om de mogelijkheid om vanuit de weginfrastructuur draadloos met voertuigen te communiceren. ETSI - het Europese Telecommunicatie en Standaardisatie Instituut - definieert vanuit deze ontwikkelingen een architectuur voor zogenoemde ‘ITS-stations’.

De vraag is nu of we met deze overgang moeten durven overgaan naar een geheel nieuw concept van het wegkantsysteem. Een concept waarin het (vaste) telecommunicatienetwerk langs de weg centraal komt te staan. Net als de CAN-bus in een auto, kunnen aan dit telecommunicatienetwerk sensoren, actuatoren en processorplatforms worden gekoppeld.

Door de één-op-één link los te laten tussen sensor/actuator en processoreenheid binnen één wegkantsysteem, wordt het mogelijk om langs de wegkant modules op te hangen voor voertuiginfrastructuur communicatie en deze aan te laten sturen vanuit een aantal hoogwaardige processorplatforms. Het wegkantsysteem wordt daarmee opnieuw uitgevonden. Technologisch uitdagend, psychologisch en ‘business wise’ een ware trendbreuk, maar ook noodzakelijk om de volle ITS-vruchten te plukken. 

 

Herm Verbeek, Program Manager Smart Mobility, AutomotiveNL

Bloemen, baggeren en bereikbaarheid 

Een ‘mission impossible’, zo lijkt het ‘coöperatieve rijden’ op het eerste gezicht. De ICT-technologieën die de verschillende ITS-ontwikkelingen voortstuwen zijn aan de infrastructuurkant immers totaal anders van karakter dan die voor de automobielindustrie, waar ‘embedded software’ en ‘real time respons’ de norm zijn. Ook is de duur van productcycli volstrekt onvergelijkbaar: een eerste inventarisatie rond een nieuw wegkantsysteem neemt al meer tijd in beslag dan de volledige lifecycle van een moderne mobilitietsapp op een smartphone.

Ondanks die schijnbare mismatch is er een steeds breder gedragen besef dat het verkeersmanagement van de toekomst een hybride karakter zal hebben: centrale sturing op hoofdlijnen en decentrale, dynamische zelforganisatie door weggebruikers in combinatie met wegkantsystemen.

Voor de automobielindustrie vormt de vereiste openheid van systemen en data een grote uitdaging; hier zijn immers gesloten, verticaal geïntegreerde toeleverketens vooralsnog de norm. En dit raakt de drieledige hamvraag voor grootschalige ITS-toepassingen: wie bepaalt (de architectuur), wie betaalt (de systemen), wie behaalt (de voordelen)?

Anders dan de grote automobielfabrikanten zouden de Nederlandse innovatieve toeleveranciers en serviceproviders - door slim samen te werken - hierop wel eens sneller goede antwoorden kunnen presenteren. En dan zal een willekeurige Aziatische toerist in de toekomst wellicht uitroepen:  ‘Nederland? Ah, dat is bloemen, baggeren en... bereikbaarheid!’

 

Leo Kusters, Managing Director Transport and Mobility, TNO

Wij willen vertrouwen op de systemen
De toegang tot een haast oneindige bron aan informatie en het delen ervan - zoals via internet en social media al gebeurt - is niet meer weg te denken in ons dagelijks doen en laten. 

Zoals internet ons thuis allerlei nieuwe mogelijkheden biedt, zo geldt dat ook voor de mogelijkheden die worden geboden door het verbinden van systemen in de auto met systemen daarbuiten; aan de wegkant of in andere auto’s. Navigatiesystemen zijn in feite de eerste systemen die gebruikmaken van systemen buiten de auto (denk aan satellieten) en een grootschalige toepassing kennen. Daarmee is de opmars van coöperatieve systemen begonnen.

Over niet al te lange tijd zullen we van verkeerslichten een adviessnelheid krijgen in de auto zodat we minder hoeven te stoppen. En weer wat later kunnen we ervoor kiezen om de auto zelf de snelheid te laten aanpassen. Zeker als we maar even niet goed opletten, kan de verbinding met andere voertuigen erger voorkomen.

Voor de verdere uitrol van coöperatieve systemen is het van groot belang dat we in staat zijn om de systemen robuust te maken; wij willen er immers op kunnen vertrouwen. Daarbij mag het vanzelfsprekend zijn dat de rol van de automobilist niet uit het oog verloren mag worden.  

terug naar dossier>

 
Auteur: Margriet Verhoog