Cor van den Broek: 'Welke klimaatprestatie leveren uw infra-assets?'

De afvoerprestatie wordt van de ondergrond naar de bovengrond getrokken. En dat is ongewoon voor de ‘bovengrondse’ assetmanager

Cor van den Broek, assetmanager Verkeer en Openbare Ruimte bij de gemeente Amsterdam maakt nauwkeurige ‘groeiboekjes’ van alle assets, werkprocessen en werkafspraken. Waarom? ‘Zo kunnen we onderbouwd tegenwicht bieden tegen risicovolle bezuinigingen, betrouwbare input leveren aan nieuwe prognosemodellen én een nieuwe klimaatprestatie leveren: ook de bovengrondse infra moet bijdragen aan het afvoeren van extreem hemelwater.’

Wie is erop aan te spreken als er een straat volloopt omdat een kolk het regenwater niet kan verwerken? En is de  kolk verouderd en moet de afdeling van Van den Broek zorgen voor een nieuwe kolk, of is de kolk verstopt en moet de beheerder, Waternet komen om de kolk door te spuiten? En hoe vangen eigenaar en beheerder, de toekomstige regenval op? Zoek je de oplossing in uitbreiding van kolken en ‘buizen’, of kun je het regenwater dat naar de kolk stroomt reduceren met maatregelen op maaiveld? Bij calamiteiten, wil je geen vragen stellen, maar oplossingen bieden. Dat start met weten hoe je assets erbij liggen en goede werkafspraken maken. Simpel gezegd. Maar ga met terugwerkende kracht maar eens een eeuwenoud stelsel in kaart brengen. Het klimaat zet nu druk op de ketel.  

Van den Broek: ‘Zolang alles er optisch goed bij ligt, lijken risico’s ver weg, maar dat hoeft in werkelijkheid niet zo te zijn. En dat moet je dan politiek wel kunnen aantonen en onderbouwen. Daarnaast wil je gebruik maken van steeds verfijndere computermodellen, die nuttige prognoses kunnen doen. En daarvoor geldt: hoe betrouwbaarder de informatie die je erin stopt, hoe betrouwbaarder de prognoses en uitkomsten. En dan het klimaat. De verwachting is dat het klimaat een nieuwe prestatie stelt aan de bovengrondse infra en aan het bovengronds afvoeren van extra hemelwater.’

Basis op orde krijgen
‘Onder meer vanwege een toenemende gedeelde klimaatverantwoordelijkheid zitten we aan tafel met de assetmanagers infra, water, metro en haven. En ook met de zeven stadsdelen, om elkaars assetsdata vast te leggen in een overall hoofdstedelijk assetmanagementsysteem. Dit betekent de basis op orde krijgen: hoeveel heb je van welke assets, wat is de staat ervan, wanneer moeten ze onderhoud hebben, wat voor nut hebben ze? Hoeveel geld is er nodig om ze op orde te houden, of te krijgen?’

Groeiboekjes
Na de basisinventarisatie kun je gaan programmeren. Daarbij gaat steeds om de driehoek: prestatie, kosten en risico’s. Draai je aan een van de knoppen, dan heeft dat effect op de andere. Wil je over een investering of een risico een goede beslissing nemen, dan moet je niet alleen een goed inzicht hebben in de staat van je assets, maar in de hele levenscycli. En dan kom je ook in het spel van ‘wie bepaalt nu wat er dan gebeurt’. We zien graag dat ontwerpers niet alleen iets moois maken voor nu, maar iets moois ontwerpen dat ook op termijn mooi en betaalbaar. En dat kan ook best betekenen dat we nu wat meer investeren, als het scheelt in de jaarlijkse onderhoudskosten. Slim investeren noemen we dat. En zo beschrijven we vanaf een ontwerp of herbestrating de hele levenscyclus van onze assets en geven we onze straten, bruggen, kades en oevers zogenoemde groeiboekjes mee, die we bijhouden gedurende hun levenscyclus.’

En nu de stap naar het klimaat. Welke bui ziet Van den Broek hangen?
‘Als het gaat om de effecten van klimaatverandering heb je het vooral over de prestatie die de openbare ruimte moet leveren. Simpel gezegd: een weg zorgt voor een goede bereikbaarheid van A naar B.  Dat betekent dat de weg in goede staat moet zijn, ook als het regent. Maar nu worden we nu steeds vaker geconfronteerd met steeds zwaardere buien, en is de discussie: moet Waternet het ondergrondse afvoersysteem dimensioneren op 100 procent prestatie in de afvoer van hemelwater, of is een prestatie van 80 procent genoeg en kunnen we de pieken van 20 procent via de openbare ruimte afvoeren of tijdelijk ‘opslaan’? Daarmee wordt de afvoerprestatie van de ondergrond naar de bovengrond getrokken. En dat is ongewoon voor de ‘bovengrondse’ assetmanager.’

Heeft Van den Broek tips?   
‘We hebben zeker behoefte aan goede voorbeelden elders, maar even belangrijk is een goede dialoog tussen de beheerders van de boven- en van de ondergrondse assets. Probeer inzicht te krijgen in elkaars belangen. Denk niet direct aan geld. Kijk naar het totaalplaatje. Koop duurzaam in en doe verantwoorde investeringen voor de belastingbetaler. Maar probeer ook te experimenteren. En kijk eens goed naar de wet- en regelgeving: moet hemelwater altijd naar een kolk vloeien, of mag het hier of daar ook in groenbermen wegzakken? En moet de straat eigenlijk altijd het laagst liggen? Die discussies zouden de komende tijd wat mij betreft aan de orde mogen komen.’