‘Testen in openbare ruimte is goud waard’

"Testen in openbare ruimte is goud waar." Dat zegt Ysbrand Wijnant, docent akoestiek Universiteit Twente, technisch directeur 4Silence en technisch directeur Soundinsight.

“Als samenleving hebben we enorm profijt van innovatieve ideeën op het gebied van geluidsreductie, want het wordt steeds moeilijker om nog een extra dB-tje erbij te sprokkelen door gangbare maatregelen nog verder te verbeteren. Zo’n nieuwe toepassing is de diffractor, die door een speciale gleufconstructie in de grond of op een laag geluidscherm horizontale geluidsgolven afkomstig van een weg(dek) verticaal afbuigt (zie plaatje rechts). De diffractor versterkt zo de geluidsreductie van stil asfalt, of van een geluidscherm met een significant aantal decibels. Deze innovatie is op de universiteit ontwikkeld en na een octrooi-aanvraag in een apart bedrijf, 4Silence, in productie genomen. 
 

Dat ging overigens niet van de ene op de ander dag. Het product is zo nieuw dat de effecten ervan niet met de gangbare meetmethoden te meten zijn. Nieuwe meetmethoden moesten worden ontwikkeld en worden erkend in de officiële ‘Raad-van-State-proof’ regel- en meetvoorschriften. 
 

Opname in deze voorschriften is van belang om het effect van nieuwe diffractor-toepassingen betrouwbaar te kunnen voorspellen. Het RIVM heeft vervolgens een voortrekkersrol op zich genomen om geluidsreductie-effecten van diffractoren te vertalen naar rekenmethodes voor verkeersmodellen. Anders gezegd: de effecten van de diffractor moeten op nieuwe manieren in verschillende protocollen worden opgenomen. Wegbeheerders en aannemers willen tenslotte op basis van betrouwbare modeluitslagen de effecten van een investering in diffractoren op verschillende plekken en onder verschillende omstandigheden gevalideerd kunnen meten. 

Om tot deze verantwoorde effect-uitspraken te komen waren talloze praktijkproeven nodig onder diverse omstandigheden. Het was dus beslist goud waard dat we voor Rijkswaterstaat, de provincies Overijssel en Gelderland en ProRail de toepassing mochten testen in de openbare ruimte. Want pas als de diffractor-effecten in de officiële meet- en regelvoorschriften zijn opgenomen, zullen ook gemeenten durven investeren in deze maatregel.
 

Het tweede bedrijf waarvan ik technisch directeur ben is op dezelfde manier opgericht rondom een innovatieve geluidsmeter, een soort bolletje met acht microfoons, waarmee we kunnen berekenen waar geluidssignalen vandaan komen, hoe hoog die signalen zijn en hoeveel ervan wordt geabsorbeerd door een wegdek, geluidsscherm of andere toepassing. Deze toepassing biedt bovendien de mogelijkheid om heel lokaal metingen te verrichten en ook lokaal de geluidsreductie op termijn te volgen. Daarnaast kan het ook het effect van nieuwe materialen van geluidsschermen of van stil asfalt op locatie meten. 
 

De nieuwste trend op het gebied van geluidskennis is dat er meer aandacht komt voor de perceptie en geluidsbeleving dan voor het exacte dB-getalletje. Zo leren we bijvoorbeeld dat mensen meer hinder ervaren van onregelmatige verkeersgeluiden dan van een monotone (brom)toon. Kennelijk gaan je hersenen daar op een andere manier mee om. 

Een ander aandachtspunt van belang is dat het laaghangende fruit van stille wegdekken en van stille banden ondertussen lijkt geplukt. Het kan altijd stiller, maar je lijkt daarbij wel tegen andere grenzen aan te lopen. Je wilt immers niet ten gunste van een hogere geluidsreductie aanlopen tegen te hoge kosten, een kortere levensduur, hogere brandstofkosten of minder veiligheid. En dat geeft de urgentie aan van nieuwe, innovatieve geluidsreductiemaatregelen.” 

 
Auteur: Ysbrand Wijnant