Ontwerp-Luchtvaartnota: veiligheid voorop

Het kabinet heeft de Ontwerp-luchtvaartnota 2020-2050 gepresenteerd. In de nota van minister Van Nieuwenhuizen die is vastgesteld door de ministerraad staan de basisprincipes waaraan de luchtvaart de komende jaren moet voldoen. Voor de luchthavens is groei alleen mogelijk als dit veilig kan, hinder voor de omgeving en belasting op het klimaat aantoobaar afnemen. 

Van Nieuwenhuizen: “Tot een paar maanden terug zaten we in Nederland met de luchtvaart in een totaal andere situatie. Nu zetten we alles op alles om de sector en de vele mensen die er in Nederland hun boterham mee verdienen door een hele zware periode te helpen. Crises in het verleden hebben ons geleerd dat de luchtvaart veerkracht heeft en we over enige tijd waarschijnlijk weer graag het vliegtuig pakken voor het werk, familiebezoek of vakantie. Met de Ontwerp-Luchtvaartnota leggen we de basis voor de periode na deze crisis. We hebben een balans gevonden tussen de verschillende belangen en geven we de mensen in de sector, de omwonenden en de mensen die vliegen perspectief voor de langere termijn.”

Veiligheid

Voortaan zal het Rijk bij grote veranderen in de lichtvaart vooraf een onafhankelijke integrale veiligheidsanalyse laten uitvoeren. Dit betreft zowel de veiligheid in de lucht als op de grond. Daarbij is er speciale aandacht voor de automatisering van processen op de luchthavens en in de lucht.

Sturen op internationale netwerk

Om de economische positie van Schiphol te waarborgen en banen te behouden wil ons kabinet de netwerkfunctie van Schiphol versterken. Concreet houdt dit in dat kabinet bij Schiphol meer gaan sturen op vluchten die voor het internationale netwerk en de economische concurrentiekracht van belang zijn. Lelystad Airport zal vakantievluchten van Schiphol overnemen.Voor kortere internationale verbindingen wil het kabinet meer inzetten op vervoer over het spoor. Voor bestaande regionale luchthavens ziet het kabinet toegevoegde waarde voor de regionale economie. Daarnaast ziet het kabinet een rol voor de kleinere luchthavens bij speciale luchtvaartactiviteiten, zoals vliegscholen en de ontwikkeling van nieuwe initiatieven op het gebied van elektrificatie en drones. Het kabinet wil dat er tussen de verschillende luchthavens meer samenwerking komt en zal daarover de regie voeren.

Op Schiphol kunnen er binnen het huidige operationele systeem niet meer dan 540.000 vliegtuigbewegingen plaatsvinden. Hoe groei na 540.000 vluchten op Schiphol operationeel mogelijk kan worden gemaakt, moet de komende jaren worden onderzocht. Naar een luchthaven op zee wordt geen onderzoek gestart. Het kabinet wil daarnaar kijken als het bedrijfsleven kan aantonen dat dit kansrijk en betaalbaar is en gedragen wordt door de verschillende partijen in de luchtvaartsector.

Geen ongeclausuleerde groei

Onderdeel van de nieuwe koers is dat het kabinet geen ongeclausuleerde groei meer zal faciliteren. Voortaan is er alleen perspectief op groei van luchthavens als dit als het aantal ernstig gehinderden aantoonbaar afneemt. Voor Schiphol werkt het kabinet op basis van die randvoorwaarde door aan de ontwikkeling van de nationale luchthaven op de middellange termijn. De aanpak richt zich onder meer op het terugbrengen van het aantal nachtvluchten en op de instelling van een fonds door de sector om de leefbaarheid in de omgeving te verbeteren. 

Het kabinet betrekt omwonenden en andere belanghebbenden nauw bij de ontwikkelingen van de luchthavens, en zal dat blijven doen. In aanvulling op de geluidsberekeningen die internationaal wettelijk zijn voorgeschreven zal er meer gebruik worden gemaakt van metingen. Dit geeft de mensen in de omgeving meer duidelijkheid over de geluidsbelasting en kan de berekeningen verbeteren.

Het RIVM doet onderzoek naar de gezondheidseffecten van ultrafijnstof van vliegtuigen. Daarnaast zal het Rijk met de GGD’s in Nederland een monitoringsprogramma opzetten zodat er meer informatie beschikbaar komt hoe het geluid van vliegtuigen ook in de verdere omtrek van de luchthavens door mensen wordt beleefd.

Duurzaamheid

Het kabinet is van plan de (internationale) regels aan te passen om meer voorrang te geven aan stillere en schonere vliegtuigen. Ook zet het kabinet in op biokerosine, synthetische kerosine en andere duurzamere brandstoffen. In de nota zijn de doelstellingen uit het ontwerpakkoord duurzame luchtvaart van de sector en de overheid voor de afname van CO2-uitstoot overgenomen. Dit betekent dat de grondoperaties op de luchthavens binnen tien jaar volledig klimaatneutraal zijn en dat de CO2-uitstoot dan op het peil van 2005 zit. In 2050 willen de betrokken partijen dat de CO2-uitstoot voor de luchtvaart gehalveerd is ten opzichte van 2005 en in 2070 op nul staat. e Ontwerp-Luchtvaartnota is tot stand gekomen met inbreng van belanghebbenden en maatschappelijke organisaties. Nu start de zienswijzeprocedure. Het streven is de nota eind dit jaar vast te stellen.