Minder ‘cash’ ten gunste van een schat aan ‘mobiele’ parkeerdata

Een opvallende trend in parkeren: grote groepen mensen stappen van cashbetalingen direct over op ‘mobiel betalen’. “Daardoor krijgen we een schat aan extra informatie, zoals over de werkelijke parkeerduur van verschillende typen parkeerders en hun voertuigen op diverse locaties. Informatie die zowel nuttig is voor het managen van parkeerorganisaties als voor het voeren van beleid.” Een gesprek met Ernst Bos, hij stapte over als directeur van parkeeradviesbureau Spark naar dezelfde functie bij ‘dochter’ Monit Data.  

“Een logische stap”, legt Bos uit. “We begonnen met parkeeradviezen vanuit Spark, maar kregen onze handen vol aan de verwerking van de toestroom van allerlei parkeerdata en aan wat we daarmee wilden gaan doen. We bouwden hiervoor een toekomstbestendig dataplatform dat via ‘connectors’ allerlei actuele en toekomstige databronnen en -functies kan koppelen en verwerken, van welke parkeerexploitant, leverancier, bank of onafhankelijke MaaS-provider dan ook. Het is een ICT-bedrijf op zich geworden dat intussen de parkeergegevens en betalingstransacties verwerkt van zo’n 35 opdrachtgevende gemeenten en diverse private partijen.”  

“Die verwerking start bij het betalen voor parkeren met cash, pin, creditcard of mobiele app en stopt pas bij het controleren van de bijschrijvingen van parkeergelden op de bank van de opdrachtgever. Zo kunnen we de gehele consolidatie van inning tot uitbetaling verzorgen. Daarnaast volgen we parkeertrends op basis van alle data. Deze ‘beleidsinformatie‘ koppelen we aan onze opdrachtgevers terug, onder meer een parkeerdashboard dat door ieder op maat te raadplegen is.”   
 
Bos gaat dieper in op de gesignaleerde trend in parkeerbetalingen: “Dat de cashbetalingen hard teruglopen is natuurlijk een open deur, want dat ervaren we allemaal. Maar interessant is om te kijken waar het door komt en wat daaruit de verwachtingen voor de toekomst zijn. Op basis van data uit ons platform kunnen we de volgende conclusies trekken. 

• Het aandeel mobiele betalingen is de afgelopen vijf jaar gegroeid van circa een derde van alle betalingen naar circa tweederde. Het gevolg is een spectaculaire terugloop in het gebruik van cash. Het aantal betalingen bij een ticketautomaat met een pin- of creditcard is namelijk min of meer gelijk gebleven. 

• Het aantal cashbetalingen op straat was eind 2020 al tot 10 procent gezakt. Dat is minder dan de helft ten opzichte van alle betalingen in Nederland; in 2020 was dat 21 procent. Parkeren loopt dus nadrukkelijk voor ten opzichte van andere sectoren. Momenteel is het aandeel cashbetalingen in parkeren zelfs al verder gedaald tot bijna 5 procent. 

• Dat mobiel betalen zo snel toeneemt bij parkeren lijkt te komen door de vele mogelijkheden en het gemak om met apps te betalen. Cash wordt bij parkeren namelijk vooral door mobiele betalingen vervangen. Weliswaar zijn er steeds meer steden die het betalen met cash bij automaten op straat afschaffen - het aantal transacties bij automaten waar je niet meer met contant kan betalen is in afgelopen 5 jaar van ongeveer 5 procent naar 60 procent gegroeid - maar ook daar zie je vaker een vervanging door mobiel dan door pin/creditcard. Naast het gemak van apps voor de parkeerders, is ook een goede achterliggende betaalinfrastructuur belangrijk voor het succes van mobiel betalen. In Nederland draagt bijvoorbeeld het ‘servicehuis’ SHPV bij aan het gemak waarmee mobiele betaalproviders toegang krijgen tot parkeerdiensten. 

• Waar cash nog een zeker aandeel heeft, is waar het aantal buitenlandse bezoekers hoger is, zoals in toeristische plaatsen met een seizoenspatroon, denk aan de Noordzeekust en in steden langs de grens. Niet zo gek als je weet dat in sommige omringende landen, met name in Duitsland, het gebruik van cash nog veel gebruikelijker is voor het doen van aankopen. 

“Deze analyse zegt veel”, benadrukt Bos. “Bij cashbetalingen is de gekochte parkeertijd vaak afhankelijk van wat men in z’n portemonnee heeft zitten. Daarnaast weet iemand vooraf niet goed wat de parkeertijd zal zijn. Dit laatste geldt overigens ook voor pinbetalingen. Doordat grote groepen mensen direct overstappen van cash naar mobiel betalen en zich dus aan- en afmelden krijgen wij een veel beter beeld van het werkelijke parkeergedrag van automobilisten. En dat is weer belangrijke informatie voor het managen van parkeerorganisaties en voor het voeren van beleid. Bovendien biedt acceptatie van mobiel parkeren ook financiële voordelen voor gemeenten. Cash-betalingen zijn immers relatief duur, denk aan de kosten voor afstorten, investering en onderhoud van automaten die cash moeten kunnen accepteren. Ook is cash fraudegevoeliger.” 

Kortom, zegt Bos: “Voor ons en voor de parkeermarkt als geheel is dit dus een interessante ontwikkeling: traditionele betaalwijzen verdwijnen en (betaal)app’s met steeds meer toegevoegde waarde verschijnen. Kijken we naar de toekomst dan verwachten we dat de manier waarop we betalen in het dagelijks leven zal blijven veranderen, en dus ook voor parkeren.” Voor parkeerexploitanten betekent dit, verwacht Bos, dat zij te maken krijgen met nog meer verschillende systemen, apparatuur en platformen voor verschillende betaalmogelijkheden. “Zo ontdekken de eerste MaaS-providers ook parkeren, bijvoorbeeld Gaiyo, en daarmee breiden de betaalmogelijkheden nog verder uit.”  

De stap van parkeerdata naar beleid is ook vergaand geautomatiseerd, stelt Bos tot slot: “Via onze parkeermonitor, het dashboard, krijgen onze opdrachtgevers een helder overzicht over alle betaalmethoden, en kunnen zij zelf analyses uitvoeren en daarmee hun beleid optimaliseren. Immers, als je als exploitant weet welke kanaal voor welke doelgroep het belangrijkste is, weet je ook waar je op moet inzetten om je beleidsuitgangspunten te realiseren. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de schat aan (open)data die beschikbaar komt door de koppeling van parkeerdata en e-laadgedrag van automobilisten. Dat is wellicht weer iets voor volgend jaar.” 

Dit artikel verscheen in Trends 2023, meegezonden met de printeditie van Verkeerskunde nr. 5. Meer lezen van Trends 2023? Ga naar onze digitale bibliotheek.