Luchtkwaliteitsmetingen onmisbaar

Uitslag metingen niet altijd duidelijk voor omwonenden

Verkeersonderzoek kan niet zonder milieumetingen, omdat verkeer impact heeft op de leefomgevings- en luchtkwaliteit, geluid, gezondheid en natuur.  Meten is belangrijk, maar roept vaak discussie op.

Luchtkwaliteitsmetingen worden uitgevoerd in 58 vaste meetstations, verdeeld over Nederland. De metingen worden gedurende het hele jaar, automatisch en continu uitgevoerd om jaar-, dag- en uurgemiddelde concentraties te bepalen. Bij drukke stadswegen wordt het effect gemeten van verkeer op de luchtkwaliteit in steden. Het effect van snelwegverkeer wordt gemeten langs de A2 bij Breukelen. Deze gegevens worden, samen met het bestand van emissiebronnen, gebruikt om de achtergrondconcentratiekaarten voor heel Nederland te actualiseren en zijn input voor rekenmodellen voor planstudies.

Riekele de Boer, senior adviseur luchtkwaliteit bij Rijkswaterstaat: ‘Enerzijds willen we weten of nieuwe ontwikkelingen geen negatieve impact hebben op leefomgeving en natuur. Anderzijds willen we ook weten of een aanvankelijk gunstig beeld na realisatie en ingebruikname ook gunstig is. En zo nee, wat we moeten doen om de situatie terug te buigen.’

‘Dit onderzoek is belangrijk,’ benadrukt de Boer, ‘want het verkeer draagt nu nog in (te) grote mate bij aan de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen.’ Intussen is in Europees verband afgesproken dat de concentraties fijnstof (PM10) per juni 2011 en stikstofoxiden (NO2) per 1 januari 2015 moeten voldoen aan de Europese normen. Om die normen voor de deadlines te halen, is het Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit opgezet. RWS monitort hiervoor jaarlijks de effecten op luchtkwaliteit.

Desondanks is er ook vaak discussie over luchtkwaliteitsmetingen. De Boer: ‘De modelberekeningen voor een planstudie geven inzicht in een toekomstige situatie die veelal niet vergelijkbaar is met de huidige situatie. Voor omwonenden langs een drukke weg geldt de actuele situatie als uitgangspunt. Berekeningen over een toekomstige situatie roepen bij hen soms vragen op. Neem een drukke weg waar nu veel files staan en die niet binnen de norm voor luchtkwaliteit valt; diezelfde weg kan in een planstudie zodanig worden aangepast dat de filevorming afneemt, maar er ook meer verkeer gaat rijden. Als een modelberekening vervolgens aantoont dat die weg met meer verkeer, wel binnen de norm valt, is dit voor omwonenden moeilijk te begrijpen.’

De Boer adviseert verkeerskundigen om een milieuspecialist in projecten te betrekken. ‘Als een verkeersplan of -project een verandering van het verkeersbeeld tot gevolg heeft, dan heeft dat zeker gevolgen voor de luchtkwaliteit en andere leefomgevingsfactoren.’