Glad wegdek (VK 1/2010)

In Verkeerskunde 01/2010 (p. 10) beschrijft Yda Matthijssen de volgende case:

'In december was het al weer echt winter. Zelf geniet ik daar altijd enorm van, maar voor het verkeer heeft het ook nadelen. Deze winterse omstandigheden leiden gegarandeerd tot files, aanrijdingen en slippartijen. Dat leidt weer tot de vraag of de wegbeheerder aansprakelijk is voor de gevolgen van de aanrijdingen en slippartijen. De Hoge Raad heeft zich over deze vraag uitgesproken in het ‘ZOAB-arrest’ van 2002. In die zaak lag de vraag voor of een ZOAB-wegdek dat glad geworden was door ijzel, gebrekkig was in het kader van artikel 6:174 BW (aansprakelijkheid wegbeheerder). De Hoge Raad beantwoordde deze vraag ontkennend. Voor aansprakelijkheid op grond van art. 6:174 BW moet er sprake zijn van een gebrek aan de weg. Dat bij de bestrijding van gladheid ten gevolge van ijzel bij ZOAB relatieve nadelen optreden, levert geen gebrek aan de weg op. Maar onder gebrekkige toestand kan tevens worden verstaan een gevaarlijke toestand die onveranderd wordt gelaten. Hiervan is sprake als de wegbeheerder tekort schiet in de op hem rustende zorgverplichting, waaronder het bestrijden van gladheid en het waarschuwen voor gladheid. Van de weggebruiker wordt ook wat verwacht, namelijk dat hij bij plotseling optredende weersomstandigheden de berichtgeving in de media volgt. Naast aansprakelijkheid op grond van art. 6:174 BW kan ook artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad) een rol spelen.'

Toelichting:

In het boek ‘Aansprakelijkheid van de wegbeheerder’ staan 12 uitspraken die betrekking hebben op gladheid ten gevolge van sneeuw, ijzel en andere weersomstandigheden. Daarnaast is ook redactionele aandacht voor dit onderwerp. Hieronder een  samenvatting  van het redactionele artikel uit het boek.

Gladheid van de weg door sneeuw, ijzel en water.

In beginsel is artikel 6:174 BW alleen van toepassing bij een gebrek aan de weg zelf. Het enkele feit dat de weg nat is, hoeft nog niet te betekenen dat de weg zelf gebrekkig is. Dat is anders als de natheid of de aanwezigheid van plassen is veroorzaakt door kuilen in de weg. Dan is er wel een gebrek en kan aansprakelijkheid van de wegbeheerder wel worden beoordeeld aan de hand van art. 6:174 BW.  Dat het wegdek nadelen kent, zoals ZOAB bij gladheid, levert geen gebrek van de weg op. Een ZOAB-wegdek wordt bij ijzel eerder glad dan een wegdek met ander asfalt, daarnaast is de  door ijzel ontstane gladheid bij de ZOAB-wegdek moeilijker te bestrijden. Maar dat  op zich levert dus geen aansprakelijkheid van de wegbeheerder op. In uitspraken van lagere rechters en door een aantal schrijvers aansprakelijkheid getoetst aan art. 6:162 BW (onrechtmatige daad). De wegbeheerder kan op grond van art. 6:162 BW aansprakelijk worden gehouden als hij tekort schiet in de op hem rustende zorgverplichting. Het bestrijden van gladheid en het waarschuwen voor gladheid vallen onder die zorgverplichting. Aangenomen wordt dat het hebben van een gladheidsbestrijdingsplan, waarin ook de prioritering van wegen is neergelegd en het volgen van dit gladheidsbestrijdingsplan vallen onder de zorgverplichting.  Voor de wegbeheerder bestaan enkele praktische richtlijnen (o.a. CROW publicaties)  die behulpzaam zijn bij het invullen van de zorgverplichtingen. Ook zal in het kader van de zorgplicht een rol spelen in hoeverre de wegbeheerder zich op de hoogte heeft gesteld van de nieuwste gladheidsbestrijdingsmiddelen.

Voor de waarschuwingsplicht kunnen de landelijke en lokale media worden gebruikt.

 
Auteur: Joske van Lith