Gert-Jan Prummel: 'Er zit schot in zero emissie stadslogistiek'

Er wordt hard gewerkt en flink voorgesorteerd op 32 gemeentelijke zones, lees stadscentra, waarin uitsluitend met zero-emissievoertuigen goederen mogen worden vervoerd in 2025. De publieke en private partijen die hier samen aan werken, hebben alle de Green Deal ZES, zero emissie stadslogistiek ondertekend. Gert Jan Prummel, werkzaam bij Rijkswaterstaat is secretaris van de Green Deal ZES. Prummel blikt terug en geeft een stand van zaken.

Prummel: ”Het Energie Akkoord van 2013 was de directe aanleiding voor het ontstaan van de Green Deal. Stadslogistiek werd gezien als een belangrijk speerpunt om Co2-reductie te realiseren en daarom was in het akkoord opgenomen dat vervoerders, verladers en overheden gezamenlijk tot een plan zouden komen waarbij de schadelijke emissies als gevolg van stedelijke bevoorrading zo ver als mogelijk zouden worden teruggedrongen. Het was de tijd van de Green Deals, vandaar dat ook deze afspraken werden vastgelegd in de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek, GD ZES.” 

Doel geëvolueerd  
“Opvallend is dat het doel met voortschrijdend inzicht is geëvolueerd tot uitsluitend zero emissie, vervolgt Prummel. “Vanaf het begin heette het doel wel al ‘zero emissie’, maar in eerste instantie werd nog gesproken over het zoveel mogelijk terugdringen van de emissies met een groot aantal – economische en juridische - randvoorwaarden waaronder de invoering zou moeten plaats vinden. Ook over het jaartal van invoering is lang onderhandeld. Sommigen wilden ZE al in 2020 invoeren, anderen pas in 2030. Uiteindelijk werd de invoeringsdatum 1 januari 2025. Dit zou alle partijen een realistisch tijdpad geven om daadwerkelijk tot de invoering van nul emissie stadslogistiek te komen.” 

Kaders  
Vervolgens werden de kaders gesteld. Prummel: “Mede op basis van de Brandstofvisie hebben we ZE gedefinieerd als: nul emissie aan de uitlaat . Dat kan vooralsnog alleen met een elektrische aandrijving via een batterij of een waterstof brandstofcel. Daarnaast is het belangrijk in welk gebied de ZE-eis gaat gelden. Dit jaar stellen de gemeenten die de Green Deal hebben ondertekend een zogeheten ZE zone vast. 

Ideaalbeeld? 
Wat is het ideaalbeeld van de ZES-zones? Prummel: “Deze term zou kunnen impliceren dat we bezig zijn met een droom waarvan de realisatie nog heel ver weg ligt. Dat is absoluut niet het geval. Alle partijen binnen de GD ZES weten heel goed waar de stip op de horizon staat en met z’n allen werken wij er hard aan bij die stip uit te komen. Ik spreek daarom liever niet van een ideaalbeeld, maar gewoon van een helder doel.” 

Relatie Klimaatakkoord 
Heeft ZES een rol in het klimaatakkoord? Prummel: “Het is eerder andersom. Het Klimaatakkoord kan een belangrijke versneller zijn voor de GD ZES. We hebben het nu nog over een concept Klimaatakkoord, dus de definitieve uitkomst van de onderhandelingen kennen we nog niet.” 

Expertpool 
Hoe kan het Rijk gemeenten ondersteunen in het behalen van het doel? “Voorop gesteld dat de GD ZES samenwerking vereist tussen álle betrokken partijen ligt er een belangrijke rol bij gemeenten in het proces om tot een ZE zone te komen. Maar zelfs het bepalen welk gebied een ZE zone wordt, kun je als gemeente niet eenzijdig nemen. Dan zet je de ondernemers voor het blok, terwijl je hen hard nodig hebt om te kijken hoe de verandering in de logistieke processen tijdig kunnen worden doorgevoerd.

Dat betekent wel dat een gemeente de kennis en de menskracht moet hebben om deze rol in te vullen. Met name vanwege de tijdsdruk om eind dit jaar al de ZE zones gedefinieerd te hebben, wordt er een zwaar beroep op de gemeenten gedaan.

Daarom heeft het ministerie IenW besloten de gemeenten te ondersteunen met het opzetten van een expertpool, ofwel het SamenwerkingsProject Expertpool Stadslogistiek, SPES. Afhankelijk van de behoefte kan een gemeente een voorstel indienen waarin wordt aangegeven welke expertise nodig is om de vaart in het proces te krijgen. Ik verwacht dat de experts uit deze pool een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het versnellen van het proces om de ZE zones in goed overleg met alle betrokkenen te bepalen.”  

Groei 
Tot slot benadrukt Prummel de goede onderlinge samenwerking met onder andere de branchepartijen zoals TLN en EvoFenedex. En het feit dat de voertuigproducenten het ZE doel serieus beginnen te nemen en er steeds meer ZE voertuigen op de markt komen. Bovendien groeit het aantal gemeenten dat zich aansluit bij ZES. Recent sloot de metropoolregio Rotterdam Den Haag, MRDH, aan en in maart tekent ook Leiden voor een ZE-zone in 2025.