Techniek, onderzoek, politiek en bestuur rond verkeer en vervoer

Pieter Hofstra, verkeerskundige, ondernemer, politicus, bestuurder en commissaris. Hij beloofde zijn vrouw om op zijn 70e te stoppen met werken. Met zijn afscheid als commissaris bij Goudappel Coffeng, lost hij die belofte op zijn 73e bijna in. Er resten nog één betaalde functie en een aantal hobby’s, zoals voorzitter van Vrienden TT-Circuit en van STAR, de langste stoomtreinspoorlijn van Nederland [*]. Een gesprek met Hofstra over vrijheid, snelheid en verkeersveiligheid, en andere dingen.

Verkeer en vervoer is de rode draad in het lange werkzame leven van Pieter H. Hofstra (1946). Hij studeerde af in spoor-, wegenbouw,- en verkeerskunde in Delft. Werkte als verkeerskundige, als ondernemer, was als politicus betrokken bij de ontwikkeling van de Betuwelijn, het annuleren van de zweeftrein naar Groningen en de aanleg van de HSL. Na een (bijna) 10-jarig commissariaat bij Goudappel Coffeng waarbij ondernemen, inhoud en advies samen kwamen op het brede gebied van ruimte en mobiliteit, rest een bezield voorzitterschap van STAR, de stoomtreinspoorlijn van Stadskanaal. Maar ook het wegverkeer blijft hem boeien, met name de innovaties. Zo verplaatst hij zich nu elektrisch langs de Nederlandse wegen. Hofstra bereidt zich voor op een legere agenda en blikt in vogelvlucht terug op een veelzijdige carrière waarin hij zich geen dag heeft verveeld.

Hofstra betrad het werkveld in een tijd dat de massamobiliteit op gang kwam. “Een uitdagende tijd waarin we ruimte maakten voor die automobiliteit. Je ziet achteraf dat we wat doorgeschoten zijn met de vele op- en afritten, waardoor we zelf files veroorzaken en de snelweg zijn doel voorbijschiet. Maar goed, toen de trein kwam zag je diezelfde beweging.”

De politiek in

“Ik was 25 jaar verkeerskundige en ondernemer met mijn verkeerskundig bureau. Toen kwam ik op een leeftijd waarin mensen, veelal mannen, nog iets anders willen, zoals een wereldreis, of een nieuwe partner.  Ik kreeg de kans om in de politiek te gaan. Ik dacht: dat kan ik ook wel en bleef als woordvoerder verkeer wel nauw betrokken bij het vakgebied. Nu hoef je in de politiek niet per se inhoudelijke kennis te hebben, maar het helpt wel. Wat opviel was dat de verhoudingen ineens anders waren. Ik zat plots aan de andere kant van de tafel. Dat was wel opmerkelijk. Er werd geluisterd naar mijn plannen en ik had een goede relatie met de bewindslieden en de ambtelijke top. Niet iedere politicus stond daar hetzelfde in. Ik vond dat je er veel kennis vandaan kunt halen.”

Anders spreekt Hofstra over lobbyisten in een interview-reeks over de MKBA. Zo reageerde hij op een lobbyist die aankwam met een eigen amendement: “Als je mij wat wilt vertellen, dan is dat prima. En als ik er tijd voor heb, dan hoor ik het aan. Maar ik ben hier de enige die een amendement of een motie formuleert.’”

Betalen naar gebruik

“Een paradepaardje van mij is altijd wel geweest dat een infrafonds, of hoe het ook gaat heten, zichzelf bedruipt. Dat lijkt me verstandig. We zijn nooit tot een vorm van betalen naar gebruik gekomen. En dat is wel jammer. Zeker nu we met de transitie naar elektrisch rijden eenvoudig een acceptabele fiscale transitie kunnen doorvoeren. Ik denk dat we hier een grote kans missen.”

“Ik weet dat ik al snel de bijnaam Mister Asfalt kreeg en werd neergezet als iemand die voor 130 km/uur of harder was. Maar dat is niet zo. Je persoonlijke vrijheid, die bij mijn partij hoog in het vaandel staat, is wat mij betreft niet gerelateerd aan de snelheid die je mag rijden. Nu moet de snelheid om milieuredenen weer terug naar 100 kilometer. Ik zou gekozen hebben voor 110 km/uur voor dag en nacht, zodat er uniformiteit ontstaat.”

Ook op het spoor ziet Hofstra nog wel uitdagingen. “Het is een ontzettend mooi systeem dat goed zou kunnen werken, maar is helaas over-gebureaucratiseerd, en ook erg duur. Er zou veel meer mogelijk zijn met hogere snelheden en een alternatief kunnen worden voor vliegen, maar het loopt bureaucratisch al snel spaak, met name bij het grensoverschrijdend vervoer.”

Kromme tenen

Hofstra neemt grootmoedig verantwoordelijkheid voor de HSL: “Ja, we zaten er bovenop en ‘nee’ ik ben er niet tevreden over. Verzakkingen, gedoe en het levert nog steeds geen goed product op. Hetzelfde geldt voor de Betuwelijn. Ik heb in dat proces wel eens gezegd: ‘Je kunt er nu nog asfalt op leggen’. Het is jammer dat het proces zo traag en zo duur was en dat de lijn nog steeds niet optimaal wordt gebruikt.” Een kromme-tenen-herinnering? “Ja”.

Hofstra eindigt met een wens: “Het is goed als we samen de verkeersveiligheid verhogen. We hebben al veel bereikt, maar dat is geen reden om laconiek te worden over het dagelijks letsel en leed. Iedere harde doelstelling uitspreken is belangrijk. En ja, we hebben er geld voor nodig, maar vooral een attitude.“

Thuis in zijn kast prijkt een verzameling modeltreinen, vaak nog in de verpakking. “Dat wilde iedere jongen toch?” Nee, hij heeft geen spoorbaan. “Dat is een heel gedoe, hoor”. Tja, maar nu dan met pensioen. Komen die treintjes nog eens uit de doos? “Nou, dat weet ik nog niet. Ik hou ook veel van lezen en van reizen met onze camper, we zullen zien.”

Over Hielke Hofstra

Ir. Pieter Hielke Hofstra (1946)
1969: Civiele Techniek TU Delft: weg-, spoorwegbouw-, en verkeerskunde
1969-1994: Hofstra Verkeersadviseurs bv
1975-1992: parttime hoofddocent NHL
1994- 2011: Lid van de Tweede en Eerste Kamer voor de VVD, diverse parlementaire functies
Vanaf 2006: diverse bestuursfuncties, waaronder voorzitter Vereniging Afvalbedrijven / lid van het Dagelijks Bestuur VNO-NCW / Voorzitter KNV / voorzitter Raad van Advies Rijkswaterstaat / voorzitter Nationaal Beraad Beter Benutten / Commissaris bij Goudappel Coffeng  en  MAPtm
Onbetaalde functies: Voorzitter Vrienden TT-circuit en Museumspoorlijn STAR
Ridder in de orde van Oranje Nassau

Lees meer

Stoom en stoptrein op spoor Stadskanaal

Stadskanaal voor reizigers ontsloten