HTM combineert commerciële en stadsbelangen

‘A

‘Als je een internationale vergelijking maakt, dan zijn Zürich en Tokio sterspelers en is het ov in Nederland goed, plezierig, keurig georganiseerd.’ Ton Kaper, algemeen directeur HTM Personenvervoer NV, geeft zijn visie op gemeentelijk openbaar vervoer. Daarbij snijdt hij een aantal actuele thema’s aan, zoals milieu, gratis ov en lightrail.

‘Het is niet onze rol mensen uit de auto te krijgen door te zeggen dat het milieu daarmee gediend is, dat is de taak van de overheid’, schetst Kaper de positie van HTM. ‘Maar we willen wel veel klanten, dus we zijn zeker niet belangeloos bij discussies over milieu, leefbaarheid en bereikbaarheid. We zijn op dit vlak partner en bondgenoot van de overheid. Als commercieel bedrijf bewerken we de markt, onder andere met argumenten dat het ov sneller is, je geen parkeerproblemen hebt. En we zorgen bijvoorbeeld dat ov tijdig aanwezig is in Vinex-wijken of andere nieuwe stedelijke gebieden. Dan hebben automobilisten niet het argument dat er geen keuze is.’

HTM Personenvervoer NV vervoert jaarlijks 137 miljoen passagiers met bussen, trams, lightrail en besloten vervoer. Bij de zelfstandige onderneming werken circa 2400 mensen, de gemeente Den Haag is de enige aandeelhouder. Er zijn meerdere units: Railbedrijf, Busbedrijf & Besloten Vervoer, Consultancy. Het vervoer bestrijkt Den Haag, Rijswijk, Voorburg, Leidschendam, Nootdorp, Delft en de Vinex-locaties Wateringse Veld, Ypenburg en Leidschenveen. Kaper: ‘Voor de stedelijke ontwikkeling en het geluk van de mensen speelt het ov een grote rol. We willen aantrekkelijk en veilig ov bieden, op de meest kostenefficiënte manier. En ook nog eens milieuvriendelijk. Wij hebben sinds vorige week onze eerste aardgasbus rijden. En wat betreft energieverbruik van de trams hebben we een efficiënte omgang met tractie.’

 

Kwaliteit door frequentie

Recent verscheen het rapport ‘Openbaar vervoer, ruimtelijke structuur en flankerend beleid’ van het Bureau voor de Leefomgeving. Een conclusie was dat verbetering van het ov maar een gering effect heeft op het autogebruik en daarmee ook de files. Hoe kunnen gemeentelijke ov-bedrijven wel het ov verbeteren en daarmee autogebruik beïnvloeden? ‘Verbetering door het verhoging van frequentie heeft wel degelijk effect. Toen we een paar jaar geleden de frequentie van onze trams verhoogden, waardeerden onze klanten dat enorm. Met RandstadRail rijden we in de spits elke drie minuten tussen Den Haag en Zoetermeer. En neem metrosystemen, niemand ter wereld heeft een dienstregeling van de metro in huis. Je loopt gewoon een metrostation in en binnen enkele minuten vertrek je. Probeer dus de frequentie zo hoog mogelijk te maken, dan heb je de meeste aantrekkingskracht.’

‘Probleem is dat we vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw volgens het principe werkten dat een rit aantoonbaar zin moest hebben. Dit resulteerde soms in een neerwaartse spiraal van ritten schrappen, een daardoor minder aantrekkelijke lijn en daardoor weer ritten schrappen. Met die hoge frequentie van onze lightrails hebben we onze nek uitgestoken, daar moet je lef voor hebben, investeringen doen. Lastig is dat je de uitgaven prima kunt berekenen, maar de inkomsten niet. Maar ik ben er van overtuigd: hoge frequentie levert vaste klanten op.’

Lightrail ziet Kaper ook als belangrijkste ontwikkeling voor regionaal ov. ‘Dat is een ontwikkeling waar heel de Randstad mee te maken krijgt. Metro is zwaar en duur in aanleg, en zal dus op den duur plaats gaan maken voor het lichtere alternatief. De lightrailverbindingen Rotterdam-Den Haag en Zoetermeer-Den Haag zijn wereldwijd schoolvoorbeelden.’

 

Advieswerk

In Eindhoven is recent de proef met gratis ov voor mensen onder de 12 en boven de 65 als positief beoordeeld. Is het iets voor Haaglanden en HTM? Kaper: ‘Afgezien van Hasselt blijkt keer op keer uit proeven dat gratis ov niet de gewenste effecten heeft. Voor doelgroepen werkt het wel. Wij hebben daar bijvoorbeeld de Ooievaarspas en het studentencontract voor waar respectievelijk mensen met een minimuminkomen en studenten tot bepaalde hoogte gratis mee kunnen reizen. Maar er zullen altijd mensen moeten zijn die voor het ov betalen. Het kost immers geld.’

HTM gaat zelfs verder dan een kostendekkende onderneming willen zijn. HTM is het meest commerciële vervoerbedrijf van Nederland en het enige dat adviezen in het buitenland geeft. Zo heeft HTM Consultancy inmiddels in 42 landen advieswerk verricht, onder andere in Egypte, Israël en Ierland. Vaak als specialistische aanvulling op de dienstverlening van andere consultants. Kaper: ‘Vroeger deden we consultancy samen met RET en GVB, maar zij zijn er mee gestopt. NS en Connexxion doen het ook niet meer. We brengen kennis naar het buitenland, maar de consultants brengen altijd ook weer kennis mee naar huis. Die internationale ervaring is van belang om in Nederland onze dienstverlening steeds te verbeteren.’

 
Auteur: Joske van Lith