‘In 2025 hebben we meer dan ooit verbinders nodig’

Gertjan Hanckmann, vakgroephoofd Mobiliteit bij Kragten, wil in 2025 nog meer inzetten op samenwerken. Hij benadrukt hoe verkokering en eenzijdigheid echte vooruitgang in de weg staan, terwijl samenwerking met diverse stakeholders juist een duurzame impact kan hebben. “We roepen het wel, maar we doen het echt nog veel te weinig.

“Alles valt of staat met samenwerking”, stelt Hanckmann. Hij hekelt de neiging binnen de verkeerskunde om als zelfstandig specialisme te werken. “Als verkeerskundigen verzinnen we elke keer nieuwe geweldige thema’s. Brede welvaart, rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid. Maar de volgende dag gaan we dat zelf oplossen. Wij vertellen hoe de wereld eruit moet zien, maar we vergeten de anderen daarin mee te nemen. Iedereen doet zijn eigen ding. Vervolgens rennen we allemaal dezelfde of juist een andere kant op, maar in ieder geval niet samen.”

Mobiliteitstransitie

Voor alle grote thema’s van dit moment - de kloof, vergrijzing, de arbeidsmarkt, verduurzaming - is de samenwerking met andere sectoren onontbeerlijk, stelt Hanckmann. “We kunnen mobiliteit eendimensionaal aanvliegen, maar dan krijgen we het niet voor elkaar. Neem de werkgeversaanpak bij de mobiliteitstransitie. Dan bedenken we hoe een bedrijf zijn personeel anders kan laten reizen. Terwijl die werkgever denkt: ‘Ik heb een heel ander probleem: ik moet geld verdienen, ik kom niet aan personeel. Dan moet ik ook nog mensen op de fiets gaan krijgen.’”
Hanckmann illustreert de werkgeversaanpak met een project in Noord-Limburg, gericht op mobiliteit voor arbeidsmigranten in de logistieke sector. “We zeggen: ‘Je kunt een leasefiets kopen met een regeling van drie jaar, ga maar fietsen.’ Maar die werknemer denkt: ‘Over een half jaar ben ik hier misschien al weg.’ Of: ‘Mijn vervoer is al geregeld door mijn werkgever’. Door met werkgevers en werknemers in gesprek te gaan, ontstonden betere inzichten. We gaan nu echt met de logistieke sector aan tafel. Wat zijn jullie uitdagingen? Hoe zit jullie sector in elkaar? Hoe ziet jullie personeel eruit? Waar kunnen wij mee helpen? Zo kun je in mijn ogen wel iets bereiken.”

Bredere maatschappelijke visie

Ook de samenwerking met gemeenten is aan het kantelen, onder meer door de invoering van de Omgevingswet. “In het verleden keken wij met een gemeente naar wat er verkeerskundig aan de hand was. Een betere vraag is: waar heeft de samenleving behoefte aan? Als je daar begint, wordt de link met andere domeinen relevant. Dan is de koppeling met de Omgevingsvisie belangrijk. Waar willen we als samenleving over 30 jaar staan en wat is er qua mobiliteit belangrijk? Kijkt de gemeente vooral naar de economie, prettig wonen of toerisme? Iedere gemeente heeft zowel zijn eigen identiteit als zijn wensen waar die naartoe wil.”

Hanckmann benadrukt dat mobiliteit dus niet los kan worden gezien van maatschappelijke doelen. “Als je in het landelijk gebied zit en de kleine dorpen hebben geen school meer, moeten kinderen meteen zoveel kilometer verder reizen. Dan is de fiets bijna geen alternatief meer. Hetzelfde geldt voor de sportparken. Als de sportparken in de kleine kernen weggehaald worden, is de kans dat er meer mensen met de auto gaan natuurlijk wel groter. Wat wil je dan met die leefbaarheid in die kernen? Dat heeft zoveel raakvlakken: met de samenleving, met de groei van de kernen, mobiliteit en planologie.”

Worsteling

Gemeenten worstelen zelf ook met interne samenwerking, ziet Hanckmann. “Vaak hebben we dezelfde doelgroep, dezelfde thema’s, maar werken toch niet samen. Ik probeer de verkeerskundigen van de gemeente en experts van andere domeinen bij elkaar te brengen. Wij hebben het over alcohol in het verkeer als het over veiligheid gaat. Een andere afdeling heeft alcoholproblematiek in zijn portefeuille. Dan gaat het niet alleen over het verkeer, maar over alcoholgebruik bij jongeren. Kunnen we elkaar daarin versterken?” Een treffend voorbeeld komt opnieuw uit Noord-Limburg, waar verkeerskundigen en welzijnswerkers samenwerkten aan het project Kommee (‘Mobiliteit is meedoen’). “Ons doel was ouderen in het openbaar vervoer te krijgen. Voor de welzijnssector ging het om sociale participatie. Door de netwerken van beide thema’s in te zetten, konden we die ouderen opeens bereiken.” 

Echte verbinding

Wat gaat Hanckmann zelf anders doen komend jaar? ”Ik ga in- en extern nog meer die verbinding opzoeken in onze plannen. Ik wil de visie van andere mensen horen als we met een project bezig zijn. Blijven vragen om die andere sectoren te laten aansluiten. Ik wil dat we in onze stedenbouwkundige plannen, als we een woonwijk ontwikkelen, ook andere sectoren erbij halen. Alles wat we doen heeft invloed op de mobiliteit, alles hangt samen. Dus gaat het ook over de samenleving en leefbaarheid in kernen en wijken. Hoe verder de voorzieningen liggen van waar mensen wonen, hoe groter de kans dat de auto wordt gebruikt.”

“Als je het echt over veranderingen en keuzes hebt, over maatschappelijk iets voor elkaar krijgen en doelgroepen meekrijgen, moet je ook de andere sectoren meenemen. Zoek vanuit mobiliteit die samenwerking op bij thema’s als sport, werk, welzijn, veiligheid en toerisme. We hebben die verbinders nodig. We roepen het wel, maar we doen het echt nog veel te weinig.”