Steeds meer mensen wonen in de stad. De Rijksoverheid vindt het belangrijk dat inwoners van steden gezond kunnen wonen, werken en ontspannen. Hierbij horen onder andere een betere luchtkwaliteit, weinig geluidsoverlast en een slimme en gezonde inrichting van de stad. Met het programma Slimme en Gezonde Stad zoekt het ministerie van IenM samen met zes pilotsteden naar slimme oplossingen hiervoor. Schoner verkeer en vervoer is een instrument om een stad gezonder te maken. Flankerend wordt ingezet op positieve beïnvloeding van gezonde leefstijlen en meer bewegen: lopen, fietsen, urban sports, gaming, enzovoort.

In 2017 volgt Verkeerskunde de zes pilotsteden: Groningen, Eindhoven, Nijmegen, Schiedam, Rotterdam en Utrecht. In deze aflevering: Eindhoven Voor meer informatie: www.slimmeengezondestad.nl

Eindhoven is een van de pilotsteden van het programma Slimme en Gezonde Stad (SGS). Waarom doet Eindhoven mee?

‘Eindhoven groeit gestaag door naar een mainport met agglomeratiekracht, (inter)nationale connectiviteit en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Dit komt tot stand via verbinding van TDK (Technologie, Design en Kennis) en via verbinding van brainportactiviteiten met de stedelijke cultuur. Deze groei vraagt om een slimme en gezonde verstedelijking. Een ‘brainfield’ is nodig om deze verbindingen te kunnen laten aarden en waarin ook ‘People, Planet & Prosperity’ in balans zijn.’

Hoe geeft Eindhoven handen en voeten aan ‘slim en gezond’?

‘Dat doen we met uiteenlopende initiatieven en projecten. Zo is er de Brabantse Health Deal, een coöperatief samenwerkingsverband met provincie Noord-Brabant, Den Bosch, Breda, Tilburg en Helmond. Daarmee geven we vier impulsen gedurende twee jaar om gezonde verstedelijking in het DNA te brengen van ambtenaren, bestuurders en ontwikkelaars.

Er komen integrale scenario-analyses van de fysieke kwaliteit van de leefomgeving en cumulatieve gezondheidseffecten, gemaakt met de Milieu-Gezondheid Risico-Indicator RIVM (ruimtelijke verdichting, (auto)bereikbaarheid en klimaatadaptiviteit). Verder zijn er het inwoners- en overheidsparticipatieprogramma ‘Maak het mee®’, het programma ‘Erfgoed (ver)bindt’ met ook aandacht voor volkscultuur, ‘Bewegen door Verbinden’ (sportvisie/-programma) en het programma ‘Sociale Basis’.

Om de opsomming compleet te maken: Vereniging van Maatschappelijk Betrokken Ondernemingen (Impact040), participatief onderzoek met TUe en de universiteiten Utrecht en Tilburg, kennisdeling tussen kennisinstituten, RIVM en de provincie en last but not least: een extern netwerk van game(concept)-changers en changemakers: burgers die buiten gebaande paden pionieren.’

Wat zou uw ‘slimme en gezonde’ ideaal zijn als het gaat om mobiliteit?

‘Slimme netwerkverbindingen die een onbelemmerd en gezond transport van personen, goederen, data, energie en (afval)stoffen mogelijk maken en verduurzamen. Inwoners van Eindhoven en randgemeenten die veel vaker de fiets pakken, omdat dit een investering is in jezelf (gezonder, fitter zijn) en bijdraagt aan een fijnere woon-/werkomgeving.’

Wat is uw SGS-droomproject op het gebied van verkeer en vervoer?

‘De Spoorzone als groene corridor annex PoPupPromenade waar je kunt bewegen, ontmoeten en spelen/verblijven (gezamenlijke buitentuin) in een gezonde buitenlucht. Een locatie waar je bovendien betrokken kunt raken bij elkaar en bij de omgevingswaarden.’

Eind 2018 zou ‘slim en gezond’ geïntegreerd moeten zijn in de gemeentelijke werkwijze. Hoe werken jullie hiernaartoe?

‘Door de verbinding van het sociale met het fysieke. Ofwel, door de openbare ruimte weer terug te geven aan de mensen. Door beleidsinterventies van gemeentelijke domeinen voor People, Planet & Prosperity in balans te brengen. Integrale duurzame gebiedsontwikkeling op weg naar Eindhoven 300.000+.’

Wat merken de inwoners van Eindhoven eind 2018?

‘Dat stad, dorpen en landschappen op een natuurlijke manier weer met elkaar verbonden zijn tot een brainfield. Daaronder verstaan we een sociaal-cultureel ecosysteem onder de Regionale Economische Ontwikkelingsstrategie voor Brainport. Dat geldt ook voor het erfgoed (de archeologie, de bebouwde omgeving, monumenten) met oog voor de diversiteit in volkscultuur. Het streven is om alle inwoners van Eindhoven met hun uiteenlopende interesses zich thuis te laten voelen in het woon-, leef- en werkklimaat. Kortom, het wordt veel aangenamer vertoeven in het hart van de stad omdat de omgevingskwaliteit sterk verbeterd is en je er graag wilt zijn.’

Welk SGS-project in een andere pilotstad volgt u met bijzondere interesse?

‘Het uitvoeringsprogramma SGS van Utrecht. We zijn bijvoorbeeld geïnteresseerd in het toepasbaarheidsonderzoek dat de universiteit van Utrecht (Monique Simons) uitvoert met betrekking tot serious games. Gamification als mogelijkheid tot gedragsbeïnvloeding die bijdraagt aan een gezondere leef-/mobiliteitsstijl.’