Steeds meer mensen wonen in de stad. De Rijksoverheid vindt het belangrijk dat inwoners van steden gezond kunnen wonen, werken en ontspannen. Hierbij horen onder andere een betere luchtkwaliteit, weinig geluidsoverlast en een slimme en gezonde inrichting van de stad. Met het programma Slimme en Gezonde Stad zoekt het ministerie van IenM samen met zes pilotsteden naar slimme oplossingen hiervoor. Schoner verkeer en vervoer is een instrument om een stad gezonder te maken. Flankerend wordt ingezet op positieve beïnvloeding van gezonde leefstijlen en meer bewegen: lopen, fietsen, urban sports, gaming enzovoort. 
 
In 2017 volgt Verkeerskunde de zes pilotsteden: Groningen, Eindhoven, Nijmegen, Schiedam, Rotterdam en Utrecht. In deze aflevering: Utrecht.

Utrecht is een van de pilotsteden Slimme en Gezonde Stad. Waarom? 

Dat Utrecht voor zijn mensen die hier wonen, werken, studeren of anderszins verblijven een gezonde stad wil zijn, spreekt voor zich. Om dit te bereiken kunnen we niet volgens nu nog gangbare patronen verder gaan. Utrecht is ook nog eens de snelst groeiende stad van Nederland, zowel de afgelopen vijftien jaar als de komende vijftien jaar. De trek naar de stad vangen we op door te kiezen voor binnenstedelijke groei. Dat is een geweldige kans, want wie in een hoogstedelijke omgeving leeft, is eerder geneigd om voor lopen, fietsen en openbaar vervoer te kiezen. Tegelijkertijd stelt de binnenstedelijke groei ons voor een enorme uitdaging: we willen meer mensen in dezelfde ruimte laten gaan en staan. Ruimte, waarvan we nu al concluderen dat die schaars is. Om van Utrecht een aantrekkelijke en bereikbare stad te maken, zijn slimme en ruimte-efficiënte mobiliteitsoplossingen hard nodig.  

Met het Living Lab Slimme en Gezonde Stad Utrecht werken de gemeente Utrecht en de provincie Utrecht samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en ontwerpers aan vernieuwende plannen die Utrecht een 'Urban Healthy Boost' moeten geven. 

Hoe geeft Utrecht handen en voeten aan ‘slim en gezond’? 

Een voorbeeld is de netwerksamenwerking van overheden met Utrecht Science Park (USP). USP is een plek waar onderwijs, onderzoek, ondernemerschap en gezondheidszorg samenkomen. Het gaat hier dus al om ‘samen stad maken’, dus niet alleen met andere overheden maar vooral ook met partners uit USP. Binnen dit netwerk is ondertussen al een uitgebreide lijst met gerealiseerde en nog te realiseren acties voor de korte termijn opgesteld. Deze lijst bevat niet alleen optimalisaties van de infrastructuur van auto, OV en langzaam verkeer, het gaat vooral om mobiliteitsmanagement. 

Wat zou uw ‘slimme en gezonde’ ideaal zijn als het gaat om mobiliteit? 

Mijn ideaal zou zijn dat Utrecht niet alleen een aantrekkelijke stad is om naartoe te gaan, maar dat ook is voor de mensen die er werken, studeren of willen recreëren op korte afstand. Dit voorkomt onnodig langeafstandsgedrag. Een derde van de jonge gezinnen zoekt het nu verderop en een deel zal vast nog naar Utrecht reizen. Ik hoop dan ook dat onder andere deze groep zich in Utrecht thuis kan gaan voelen en daar dan weer minder voor hoeft te reizen. 

Wat is uw SGS-droomproject?  

Mijn droom is ‘de mobiliteitsagenda’, een app die reisadviezen geeft op basis van je agenda. Dit is mogelijk door de koppeling van onze digitale agenda’s, bijvoorbeeld Outlook, en de beschikbare mobiliteitsruimte. Belangrijk is dat het mobiliteitsdeel van deze agenda niet alleen gekoppeld wordt aan het rijdende verkeer en vervoer maar vooral ook aan het deel vanaf dat we de auto parkeren of de fiets stallen. Plan je een afspraak op een moment dat er geen mobiliteitsruimte is dan moet er een advies komen wanneer dit wel kan en met welke modaliteit. Als je doordenkt zou je zelfs kunnen adviseren over verhuizen of wisselen van werk. 

Eind 2018 zou ‘slim en gezond’ geïntegreerd moeten zijn in de gemeentelijke werkwijze. Hoe? 

In de gemeentelijke werkwijze is al een cursus ‘samen stad maken’ opgezet. Dit kreeg een logisch vervolg door daarna met partijen buiten onze organisatie in overleg te gaan. 

Wat merken de inwoners eind 2018? 

In het kader van mobiliteitsmanagement zijn in het kader van Beter Benutten diverse projecten afgerond of worden ze op korte termijn afgerond. Als voorbeeld noem ik dan weer de netwerksamenwerking Utrecht Science Park. 

Welk ander SGS-project volgt u? 

Ik volg onder andere de Rotterdamse projecten van Will Clerx. Erg goed vind ik dat hij samen met de andere grote steden zich zo inzet voor de ontwikkeling van de verkeersmodellen.