‘We kijken nu wat we het best van elkaar kunnen leren’

“Ik ontdek via de City Deal Ruimte voor Lopen dat we als G-40 gemeenten heel veel gemeen hebben. Sterker nog, iedere bijeenkomst is een feest van herkenning”, zegt Vincent Meijers, senior beleidsadviseur in de gemeente Nijmegen. Ook internationaal ziet hij overeenkomsten.

Nettie Bakker

“Deze steden transformeren van ‘a place to buy’ naar ’a place to be’. Spullen worden met busjes thuisbezorgd, de kantoorboekwinkel wordt een café, de bus gaat het centrum uit en stations worden belangrijker. Kantoren worden plekken om te wonen én te werken en in die hele ontwikkeling krijgt de voetganger steeds meer het label van ‘first en last mile’ bij alle vormen van mobiliteit.”

Ouderen en kinderen observeren
Een gesprek met Vincent Meijers over lopen, is een gesprek over toegankelijke openbare ruimte.  Want, weet hij: “Als een fysieke ruimte goed is voor álle voetgangers, dan is die toegankelijk voor iedereen.” En ‘voetgangers’ zijn wat Meijers betreft ook kinderen en oude mensen. “Als je beiden buiten observeert, zie je eigenlijk pas goed hoe je de stad moet inrichten. Denk aan de tijd die oude mensen nodig hebben om een oversteek te maken en een bushalte te bereiken. Of kijk naar de wispelturige actieradius en het hollen en stilstaan van immer spelende kinderen.”

Repareren
“We zijn in Nijmegen begonnen met het repareren van de stad en bouwen nu verder aan een toegankelijke stad door wat we doen ook goed te doen,” vervolgt hij. Deze ontwikkeling is overigens niet van de een op de andere dag gegaan. Meijers komt van de ‘stenen’, van Beheer en Onderhoud en kreeg ‘toegankelijkheid’ toebedeeld. Dat resulteerde in een Nijmeegs Handboek en een integraal in- en extern netwerk voor beleid en ontwerp van de fysieke ruimte. Je ziet daarin hoe belangrijk het is om binnen een gemeente de verbinding te zoeken tussen het fysieke en sociale domein. Met als extra stimulans een verschuiving van het medische model naar het sociale model: de inclusiegedachte en langer thuis kunnen blijven wonen.

We werken nu alweer bijna vijf jaar op basis van toegankelijkheidsbeleid. Daarbij kom je steeds weer uit op aandacht voor de voetganger, ervaart Meijers. Gaat er een straat open voor een riool? Dan wordt er gelijk gekeken naar de stoeptegels en of er nog een geleidelijntje bij moet. Alle projecten scoren nu een voldoende op toegankelijkheid.” Maar Meijers wil nog een stap verder: “We moeten de stap maken van beleid naar de bewustwording van: ‘je doet het goed als het voor iedereen goed is’.”

Puzzelstukjes uitwisselen
De coronapandemie bevordert de bewustwording dat lopen een geniaal vervoermiddel is. Je kunt het niet beter bedenken. Er zit weliswaar druk op ruimte voor voetgangersbeleid maar je kunt het ook goed uitleggen. Het gaat om herverdelen van de ruimte, meer ruimte voor voetgangers en minder ruimte voor stenen. Die worden immers ook bloedheet in de zomer. In de City Deal, die net is begonnen, zitten we in het stadium van uitwisselen van kennis en ervaringen. We hebben allemaal puzzelstukjes. Maar om die puzzel goed te leggen hebben we data nodig. Hoe doe je dat? We kijken wat we van elkaar kunnen leren. Dat geeft veel plezier om zo ook van Nijmegen een voetgangerskaart te kunnen maken.

‘Je hoeft namelijk niet iedere straat op en top te faciliteren, soms volstaat een bankje. Maar soms moet je voetgangers écht meer ruimte geven. Dat doe je bijvoorbeeld door een route obstakelvrij te maken. Daar denken we nu met CROW over na. Maar zo nodig nemen we vergaande maatregelen, zoals op de Annastraat, de intochtstraat van de Vierdaagse. Hier hebben we optimale ruimte gecreëerd door lichtmasten aan de andere kant van de straat te plaatsen en brandkranen in de ondergrond.”

“Dat kost wat, maar soms is het nodig om een fysieke ruimte te creëren die niet alleen toegankelijk is voor atleten van 30 jaar, maar voor iedereen.  En het kan, ziet Meijers. Zoals in Rotterdam met de looproute van het Centraal Station richting de stad. “Ik wil al deze geheimen nog leren kennen.”    

Meer over Toegankelijk Nijmegen 

• Vincent Meijers is sinds 2010 verantwoordelijk voor beleid van openbare ruimte in Nijmegen. Hij heeft het Handboek Inrichting Openbare Ruimte ontwikkeld: https://nijmegen.hior.nl/ Hierbij is het design for all-principe belangrijk geweest.

• Tijdens de ontwikkeling van het handboek heeft de gemeente bewust veel samengezeten met diverse doelgroepen die moeilijker bewegen door de openbare ruimte.

• Nijmegen heeft het VN-verdrag Handicap ondertekend