Steden verdienen een veilige inrichting van de openbare ruimte

“Een veiligheid ontwerp is een onmisbaar onderdeel van de openbare ruimte, daar moeten wegbeheerders en overheden niet te laat aan denken”, vertelt verkeerskundig ontwerper Dick van Veen. Hij werkt aan een methode die hij ‘Safety by Design’ noemt, en praat je erover bij tijdens het digitale en gratis Verbindingsfestival op 29 september.

“De noodzaak voor een veilige inrichting van de openbare ruimte is nooit veranderd”, begint Van Veen. In 2017 schreef hij de paper ‘Shared space terreurproof’. Terreuraanslagen met voertuigen waren aan de orde van de dag en overheden plaatsten als reacties blokkades en barrières in steden. “Dat was me een doorn in het oog. Het beïnvloedt het veiligheidsgevoel van mensen, terwijl het belang van de openbare ruimte is dat burgers er willen verblijven.

Vaak ervaart de openbare ruimte- en verkeerskundig ontwerper dat veiligheidsmaatregelen op een autonoom niveau worden genomen door veiligheidsexperts, die grijpen naar de maatregel: alles afschermen. “Eigenlijk moet je in je ontwerp de drie aspecten ruimte, mobiliteit en veiligheid in balans houden. Het gaat om de integrale aanpak.”

Safety by Design

Samen met het CROW ontwikkelde Van Veen daarom de leidraad ‘Verkeers- en stedenbouwkundige maatregelen tegen extreem geweld met een voertuig’, waarin deze drie aspecten wel in balans zijn. En dan zijn er vele oplossingen denkbaar. “Behalve alles afschermen met paaltjes, kan je bijvoorbeeld ook verkeersremmende maatregelen nemen die het fysiek onmogelijk maken om te hard te rijden. Door slim te ontwerpen, kan je ook heel veel doen.”

De maatregelen in steden kunnen variëren van het ontwikkelen van een open pleinruimte, waarin boombakken vluchtplekken in de ‘luwte’ worden geplaatst, tot bijvoorbeeld het scheiden van de rijbaan met een verkeersvrij gedeelte door een groenperk of zelfs een fontein met een zitrand. “Bij zichtbare maatregelen voelt doorgaans de helft van de mensen zich veiliger of onveiliger”, besluit Van Veen. “De vorm van het ontwerp beïnvloedt hoe groot de groep is die zich veiliger gaat voelen; een ‘agressief’ ontwerp zorgt niet per se voor een veiliger gevoel.”

Verbindingsfestival

Dick van Veen spreekt tijdens het Verbindingsfestival op 29 september tijdens de stream ‘Veilig op Straat’ van 12.40 tot 13.00 uur. Tijdens deze stream spreken onder meer Matthijs Dicke Ogenia van Goudappel Coffeng over de kansen en uitdagingen voor de verkeerspsycholoog en Filip van As van het ministerie van IenW over voetgangersbeleid en de kracht van verbinden.

Meld je gratis aan voor het Verbindingsfestival.