Meer transport betekent helaas meer energieverbruik

Bernard Wientjes, VNO NCW: ‘Efficiency moet hoger energieverbruik compenseren.’

‘Wegbeheerders moeten primair zorgen voor voldoende capaciteit en samen met verkeerskundigen inzetten op toepassing van ICT om de goederenstromen te vergemakkelijken. Vooral bij internationale goederenstromen is daar nog veel te winnen.’ Een stevige aftrap van Bernard Wientjes die vanuit het werkgeversperspectief zijn ‘blik op de weg’ geeft.

Het belang van het wegtransport staat wat Wientjes betreft niet ter discussie: ‘zonder transport staat alles stil’. Kijken we naar ontwikkelingen en trends dan signaleert hij dat de logistiek steeds complexer wordt als gevolg van steeds meer diversiteit in producten en steeds verdergaande specialisaties in de economische activiteiten. De transportmiddelen zelf noemt hij ‘allang veilig en ook steeds schoner’. Maar de groei van het transport - gedreven door gezonde economische ontwikkeling - betekent helaas wel dat het energieverbruik ook blijft stijgen. ‘Die trend keren is de uitdaging van de komende jaren. Nog meer efficiency in logistiek, bijvoorbeeld door hogere beladingsgraad (minder lege ritten) zal nodig zijn.’

Welke prioriteit zou Wientjes geven aan het scala aan doelgroepen dat gebruik maakt van de weg? ’Goederenvervoer hoort bij het economisch verkeer, net als zakelijk personenverkeer. Deze doelgroepen verdienen prioriteit’.

Als je het kijkt naar wat goed gaat, noemt Wientjes de ontwikkelingen in efficiency en de milieuprestaties. Zorgelijk blijft het rendement in de sector. ‘Transport is en blijft over de hele linie een harde competitieve markt’.

Binnen de bestaande mogelijkheden ziet Wientjes nog winst in nog betere logistieke efficiency en een lager energieverbruik per tonkilometer. Wat helemaal anders zou kunnen is dat de regie van transport in handen komt van partijen die vraag en aanbod optimaal op elkaar afstemmen, die dus boven de individuele opdrachtgevers en boven de specialistische (weg- rail-, water-) vervoerder staan. Die regisseurs kunnen onafhankelijk de beste combinaties van transportwijzen kiezen, waardoor de beladingsgraad toeneemt en de belasting van  wegennet, milieu en energie afneemt

Een andere invalshoek: zouden hogere transportprijzen ook- gegarandeerd- tot meer veiligheid(betere rusttijden) en meer investeringen in schoner efficiënter vervoer kunnen leiden? Wientjes: ‘Prijzen voor transport komen tot stand in een markt met veel concurrentie. Dan staan marges altijd onder druk. Veiligheid krijg je niet via prijzen maar via regels en toezicht.'

Er wordt al jaren tevergeefs gediscussieerd over productieve venstertijden. Gaat dat ooit nog lukken? ‘Venstertijden zijn natuurlijk een lastig onderwerp door te tegenstrijdige belangen. Onvermijdelijk is dat gemeenten er iets over te zeggen hebben. Dat vragen lokale ondernemers ook want die willen niet dat hun klanten op piektijden last hebben van belevering bij de buren. Er is wel enige vooruitgang, al was het maar omdat erover wordt gesproken met de sector.'

Zullen we nog een stap gaan maken in de 24 uurs-economie en daarmee onder meer de nachtelijke wegcapaciteit ontsluiten?

Wientjes: ‘'s Nachts rijden en distribueren heeft ook nadelen. Niet alleen voor de chauffeurs en winkeliers, maar zeker ook wat betreft lawaaioverlast. Maar regionale distributiecentra zouden wel 's nachts beleverd moeten kunnen worden. Het moet dan wel lonend zijn, dus dat betekent massa maken en dat vereist dus weer die samenwerking in de logistieke keten waar ik het al over had.’

Hoe ziet Wientjes de criminaliteit waaraan het goederenvervoer wordt blootgesteld. Moeten wegbeheerders investeren in beveiligde overnachtings- en verzorgingsplaatsen? ‘Bewaakte parkeerplaatsen zijn tegenwoordig helaas nodig. De discussie is natuurlijk al gauw wie moet dat betalen. Uiteindelijk is dat de gewone burger en consument, vrees ik. We moeten blijven zoeken naar de meest efficiënte manier om criminaliteit te bestrijden.'

Wat kun je nog meer dan nu vragen van de sector goederenvervoer als het gaat om verkeersveiligheid? (dode hoek, gezond en wakker achter het stuur)

'Ik zou niet weten wat nog meer te vragen, anders dan respect voor de regels die met het oog op veiligheid bestaan.'

In hoeverre moet de politiek keuzes maken op basis van wetenschappelijk onderzoek als het gaat investeringen in en maatregelen voor de infrastructuur? ‘Ik ben voor een nuchtere en zakelijke benadering van beleid, op degelijke gronden. Benutting van kennis en een goede kosten-batenanalyse horen daarbij, anders doen we maar wat. We zijn ook mede op grond van dat soort analyses voorstander van betalen voor gebruik van infrastructuur; dat werkt beter dan vaste belastingen. Maar het moet gaan om eerlijke prijzen die afgeleid zijn van kosten; het moet niet een kwestie worden van hogere prijzen om automobilisten van de weg te pesten.'

Wat vindt Wientjes van de ontwikkelingen in steden met alternatief vervoer? ‘Het ligt voor de hand dat elektrisch aangedreven bestelauto's juist in stedelijke omgeving hun voordelen kunnen bewijzen en ik kan me voorstellen dat ze daar gangbaar worden. Bierboten en dergelijke kunnen in bijzondere situaties misschien een oplossing zijn. Bakfietsen lijken me in elk geval meer iets voor de folklore’.

Hoe ziet het ideale wegvervoer voor het goederentransport eruit?

‘Veilig, vlug en voordelig, en bovendien schoon en zuinig. Zoals ik al aangaf, zal het vaak onderdeel zijn van een keten met goed geoliede schakels.’

 
Auteur: Jacques Lorsheijd