Kansen benutten voor duurzaam reisgedrag

“We willen zo’n 900.000 woningen bouwen”, vertelt Maarten Markus, manager duurzaamheid bij gebiedsontwikkelaar AM. “De vraag is hoe we die druk op de openbare ruimte én de extra druk op onze bereikbaarheid in goede banen kunnen leiden. En, positief bekeken: hoe we de kansen benutten om tot duurzaam reisgedrag te komen.”

“De meeste woningen komen op plekken waar werkgelegenheid is, zoals de Randstad en andere stedelijke gebieden. Maar dat zijn nu juist de locaties waar de bereikbaarheid al onder druk staat”, zegt Markus. Denk daarbij niet alleen aan verbindingen tussen steden, maar ook om meer lokale mobiliteit binnen steden en gemeente. “De groei van verkeer leidt tot knelpunten.” 

Toch liggen er ook kansen, aldus Markus. “We moeten minder inzetten op autogebruik en meer op alternatieven zoals fietsen, deelmobiliteit en openbaar vervoer. De positieve effecten kennen we: efficiëntie, positieve gevolgen voor de leefbaarheid en ook meer sociale cohesie, want een straat waar de auto minder dominant is levert minder drempels op om elkaar te ontmoeten. Daar kun je ook nog neveneffecten bij optellen, zoals gezondheidsvoordelen dankzij actieve mobiliteit.” 

Duurzame mobiliteit als strategisch doel 

Voor AM is duurzame mobiliteit een vast onderdeel van elke gebiedsontwikkeling. “Mobiliteit is een belangrijk onderdeel van onze duurzaamheidsstrategie. Dat geldt niet alleen voor binnenstedelijke projecten, waar alternatieven zoals openbaar vervoer goed beschikbaar zijn. Ook in suburbane gebieden met minder goede ov-voorzieningen kunnen we veel bereiken met deelmobiliteit”, zegt Markus. 

Onderzoek 

Een onderzoek door AM onder 1.000 woningzoekenden in het koopsegment bracht waardevolle inzichten. “We hebben een beetje per ongeluk een groot consumentenonderzoek naar deelmobiliteit in Nederland uitgevoerd. Het bleek dat de bereidheid om deelauto’s te gebruiken verrassend hoog is, mits goed georganiseerd.”   

Buzzword: Hubs  

Mobiliteitshubs zijn populair in de gebiedsontwikkeling, maar volgens Markus ontbreekt vaak een duidelijke visie. “Een hub moet méér zijn dan een parkeergarage met een paar deelauto’s. Het doel is om alternatieven voor de auto mogelijk te maken, zoals de fiets en openbaar vervoer. Dat vraagt om een bredere aanpak.” Een goed voorbeeld is een project in Nijmegen, waar AM aanvankelijk wilde inzetten op elektrische deelfietsen. “We ontdekten via enquêtes dat veel mensen al een e-bike hadden of er een wilden aanschaffen. Samen met een lokale ondernemer hebben we een kortingsregeling opgezet voor nieuwe bewoners, zodat zij voordelig een e-bike konden kopen. Dit soort oplossingen past goed bij onze strategie: maatwerk leveren op basis van data en de behoeften van bewoners.” 

Starre parkeernormen 

Het hanteren van, en sturen op starre parkeernormen zou Markus liever niet zien. “Parkeernormen zijn vaak hoger dan het gemiddelde autobezit in een gemeente. Dat komt omdat ze gebaseerd zijn op aannames, niet op de werkelijke mobiliteitsbehoefte. Als je weet dat een deel van de bewoners hun tweede auto nauwelijks gebruikt, kun je met deelmobiliteit een groot verschil maken.” 

In nieuwe wijken met goed openbaar vervoer en werkgelegenheid op fietsafstand is het eenvoudiger om autogebruik te verminderen. Maar in wijken waar sociale huur en lagere inkomens domineren, ligt de uitdaging anders. “Daar willen we mobiliteitsarmoede voorkomen. Dat betekent dat we goed moeten kijken naar alternatieven die écht werken voor de bewoners.” 

Fietsen als factor van belang 

 “Veel autoritten zijn korter dan 10 kilometer en zouden prima met de fiets kunnen worden afgelegd, zeker met de opkomst van de e-bike,” aldus Markus. “De fiets biedt niet alleen milieuwinst, maar ook een gezondere en goedkopere mobiliteitsoplossing. Met de juiste voorzieningen en initiatieven kunnen we veel meer mensen op de fiets krijgen.” 

Markus ziet een toekomst waarin mobiliteit en gebiedsontwikkeling hand in hand gaan. “Door slimmer te plannen, data te benutten en samen te werken met gemeenten en partners kunnen we mobiliteitsarmoede verminderen en duurzamere wijken bouwen. Het is geen eenvoudige opgave, maar de urgentie én de kansen zijn groot. Uiteindelijk willen we wijken creëren waar mensen gezond, veilig en verbonden kunnen wonen - met mobiliteit als een krachtig middel.”