Column

Logistiek, de kunst van het slim organiseren

Leo van Wijk, voorzitter Connekt, voorzitter Strategisch Platform Logistiek

Logistiek is een belangrijke pijler van de Nederlandse economie. Met een bijdrage van ongeveer 8 procent aan de totale toegevoegde waarde en werkgelegenheid in Nederland, verdient logistiek de ruimte. Dat is geen pleidooi voor ongelimiteerde aanleg van infrastructuur. Welvaart moet tenslotte niet ten koste gaan van het welzijn. Toch kan er ruimte komen voor verdere groei, terwijl we ook de duurzaamheid verbeteren.

Ik wil het in deze column graag hebben over ruimte voor groei en over het imago van logistiek. Zonder goed imago namelijk geen ruimte, onvoldoende hoog opgeleid personeel en een lage politieke en bedrijfsmatige prioriteit.
Het beeld dat mensen van logistiek hebben is vaak gerelateerd aan het goederenvervoer en dan met name aan vrachtauto’s. En dat beeld is over het algemeen niet zo positief. Ik erger me zelf ook wel eens als ik achter een traag inhalende vrachtauto zit. Files lijken voornamelijk te worden veroorzaakt door ongevallen met vrachtauto’s. Toch klopt dat beeld niet. Van de voertuigverliesuren op het Nederlandse wegennet wordt slechts 1,6 procent veroorzaakt door ongevallen waar vrachtauto’s bij betrokken waren.

Logistiek heeft, mede door de negatieve publieke opinie, altijd laag gestaan op de prioriteitenlijst van politiek en bedrijfsleven. Mede door het goede werk van de Commissie Van Laarhoven en de Stichting Nederland is Logistiek, is dit aan het veranderen. Zo hebben de ministers Eurlings en Van der Hoeven vorig jaar het Topinstituut Dinalog (Dutch Institute for Advanced Logistics) gelanceerd. Daar vindt onderzoek plaats naar ketenregie en aansturing van goederenstromen. Logistiek is daarmee opgenomen in de nationale innovatieprogrammering. Bernard Wientjes, voorman van VNO-NCW, stelt logistiek centraal in de Toekomstvisie van de ondernemersorganisatie. En bedrijven staan in de rij om zich aan te melden voor een Lean & Green award, onderdeel van het Programma Duurzame Logistiek, uitgevoerd  door Connekt. Eerdere award-prijswinnaars, waaronder Mars, Coca-Cola en V&D besparen in 2012 al 20 procent CO2. In 2012 zullen er naar verwachting 250 van deze koplopers in duurzame logistiek zijn.

De Stichting Nederland is Logistiek - samenwerkingsverband van bedrijfsleven, branche- en beroepsorganisaties, uitzendwezen, hogescholen en Connekt - werkt specifiek aan de verbetering van het imago van de logistiek, door de uitstraling van logistiek meer in overeenstemming te brengen met de werkelijkheid en door hoger opgeleiden te laten zien dat logistiek een aantrekkelijk en uitdagend werkveld is. Ofwel: logistiek als ‘de kunst van het slim organiseren’.

Vanwege het dreigend tekort aan hoger opgeleiden in de logistiek, richt de imagocampagne zich nadrukkelijk op jongeren die nog een studiekeuze moeten maken. Om jongeren aan te kunnen spreken moet je hun wereld betreden: een flitsende wereld van games, YouTube en snel wisselende beelden. Voor mij al nauwelijks meer bij te houden. Recentelijk zijn twee clips opgenomen bij Mars en bij Stage Entertainment Group. Ali B over logistiek! Zie ook www.nederlandislogistiek.nl.

Of de toegenomen erkenning van het belang van logistiek komt door de imagocampagne, durf ik niet te zeggen, maar de stichting levert in elk geval een goede bijdrage. Sterker nog, logistiek wordt steeds meer gezien als een sector die de economische groei van Nederland in de toekomst gaat vergroten. Deze erkenning is cruciaal.

In het Strategisch Platform Logistiek, dat ik mag voorzitten, denken we na over de toekomst van Nederland op het gebied van logistiek: Hoe kunnen we de belangrijke bijdrage van logistiek aan de Nederlandse economie ook in de toekomst realiseren op een duurzame manier. Met andere woorden: we willen ruimte voor logistiek, maar niet ten koste van de welvaart. In het sectorakkoord is afgesproken een reductie in CO2-uitstoot te realiseren van 30 procent in 2020. Dat betekent dat we het transportsysteem slimmer moeten organiseren.

In Europa wordt 436 miljard euro (Frauenhofer ATL) uitgegeven aan transport, maar met een bezettingsgraad van slechts 43 procent. Voor Nederland zijn de transportuitgaven ruim 20 miljard euro. Gezien de verwachte groei van de transportstromen (50 procent tot 2020) is er wel een andere manier van denken over transport nodig. Immers, de groeimogelijkheden van de capaciteit zijn beperkt. De kans ligt dan ook bij betere benutting van de bestaande capaciteit, van ruimte en infrastructuur én van de transportmiddelen. Dat kan alleen door betere aansturing van de goederenstromen over de infrastructuur. Voorbeelden hiervan zijn dynamisch verkeersmanagement, geïntegreerde reis- en route-informatie van de weg met logistieke systemen en de introductie van slotmanagement (bekend uit de luchtvaart) op weg en spoor.

En het moet ook duurzaam. Door het goed op elkaar aansluiten (of synchroniseren) van de modaliteiten weg, spoor, lucht en water met kwalitatief goede, frequente diensten kunnen goederenstromen in regiecenters beter worden gebundeld. Daardoor wordt de capaciteit van zowel infrastructuur als transportmiddelen beter benut. En dan komt er ook weer ruimte voor groei. Het Strategisch Platform Logistiek lanceert deze visie onder de naam Synchromodaal Transportsysteem.

Ten slotte: het streven naar groei en tegelijkertijd een lagere druk op milieu en ruimte lijkt tegenstrijdig. Toch is het dat niet. Vergroten van het transportvolume kan leiden tot hogere efficiëntie van het transportsysteem en daarmee tot een lagere milieudruk per tonkilometer. Maar dat vraagt slim organiseren.

 
Auteur: Joske van Lith